Poselski projekt ustawy o ochronie indywidualnych i zbiorowych praw pacjenta oraz o Rzeczniku Praw Pacjenta

rozwiązania, aby osobą uprawnioną do wystąpienia z roszczeniem do sądu był opiekun
faktyczny. Wobec powyższego proponuje się następujące brzmienie art. 7 ust. 2:
„2. W razie zawinionego naruszenia prawa pacjenta do umierania w spokoju i
godności, sąd może, na żądanie małżonka lub krewnych i powinowatych do drugiego
stopnia w linii prostej lub przedstawiciela ustawowego, zasądzić odpowiednią sumę
pieniężną na wskazany przez nich cel społeczny na podstawie art. 448 Kodeksu
cywilnego.”.
2) przeformułowania redakcyjnego przepisów art. 11 – 14 i art. 20 i 21, tak aby były one
sformułowane wyłącznie od strony praw pacjenta; natomiast w ustawach: o zawodach
lekarza i lekarza dentysty oraz o zawodach pielęgniarki i położnej (których dotyczą
zmiany zaproponowane w projekcie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawy z zakresu
ochrony zdrowia) Rząd proponuje pozostawić odpowiadające im przepisy zredagowane
od strony obowiązku osoby wykonującej dany zawód medyczny - w ten sposób prawo
pacjenta będzie mało swój odpowiednik w obowiązku osoby wykonującej zawód
medyczny. W szczególności Rząd proponuje, aby art. 20 i 21 otrzymały brzmienie:
„Art. 20. 1. Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do wyrażenia
zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych
przez lekarza.

2. Przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego, całkowicie
ubezwłasnowolnionego lub niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody, ma prawo
do wyrażenia zgody, o której mowa w ust. 1. Prawo to może wykonać w odniesieniu
do badania opiekun faktyczny, w przypadku braku przedstawiciela ustawowego.
3.
Pacjent
małoletni, który ukończył 16 lat, osoba ubezwłasnowolniona albo
pacjent chory psychicznie lub upośledzony umysłowo, lecz dysponujący dostatecznym
rozeznaniem, ma prawo do wyrażenia sprzeciwu co do udzielenia świadczenia
zdrowotnego, pomimo zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego.
W takim przypadku wymagane jest zezwolenie sądu opiekuńczego, jeżeli przepisy
odrębne nie stanowią inaczej.

4. Zgoda oraz sprzeciw, o których mowa w ust. 1 - 3, mogą być wyrażone
ustnie albo nawet poprzez takie zachowanie osób wymienionych w tych przepisach,
które w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje na wolę poddania się
proponowanym przez lekarza czynnościom.

5. Zasady przeprowadzenia badania lub udzielenia innych świadczeń
zdrowotnych przez lekarza pomimo braku zgód, o których mowa w ust. 1 i 2, albo

5
wobec zgłoszenia sprzeciwu, o którym mowa w ust. 3, określają przepisy art. 33 i art.
34 ust. 6 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty.


Art. 21. 1. W przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia lub
diagnostyki stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta, zgodę, o której mowa w
art. 20 ust. 1, wyraża się w formie pisemnej.

2. Przed wyrażeniem zgody w sposób określony w ust. 1, pacjent ma prawo do
uzyskania informacji, o której mowa w art. 11 ust. 2.

3. Przepisy art. 20 ust. 2, 3 i 5 stosuje się odpowiednio.”.

3) dodania w art. 8 dotyczącym konsylium lekarskiego przepisu, zgodnie z którym w
dokumentacji medycznej dokonywana jest adnotacja, w przypadku, gdy lekarz uzna, iż
żądanie zwołania konsylium lub zasięgnięcia opinii innej osoby wykonującej zawód
medyczny nie znajduje uzasadnienia;
4) wydłużenia w art. 31 ust. 1 okresu przechowywania dokumentacji medycznej dotyczącej
dzieci do lat 2. Zgodnie bowiem z art. 442¹ § 4 Kodeksu cywilnego przedawnienie roszczeń
osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z
upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności. A zatem, jeśliby szkoda nastąpiła
na osobie małoletniej mającej 1 rok życia, to przedawnienie roszczenia nastąpi, kiedy osoba ta
będzie mieć 22 lata, a dokumentacja medyczna będzie przechowywana do ukończenia przez
nią 21 lat. Wobec tego, okres przechowywania dokumentacji medycznej dotyczącej dzieci do
ukończenia 2 roku życia powinien wynosić nie 20, a 22 lata;
5) zastąpienia w art. 51 wyrazów: „określone w art. 47 ust. 1” wyrazami: „określone w art. 49
ust. 1”,
6) dodania w art. 53 w zdaniu drugim po wyrazach: „niniejszego rozdziału” wyrazów „i
rozdziału 11” – konsekwencją przyjęcia tej zmiany będzie skreślenie ust. 2 w art. 59 i nadanie
nowego brzmienia ust. 3:
„3. Kara pieniężna podlega ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji.”.
7) zastąpienia dotychczasowego brzmienie art. 55 następującym:
„Art.55. W postępowaniu o ochronę zbiorowych praw pacjentów, Rzecznik ma prawo
żądać przedstawienia dokumentów oraz wszelkich informacji dotyczących okoliczności
stosowania praktyk, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie, iż mają charakter

6
praktyk naruszających naruszających zbiorowe prawa pacjentów, w terminie nie krótszym
niż 30 dni od dnia otrzymania żądania.”;
8) zastąpienia w art. 57 wyrazów: „w wysokości” wyrazami: „do wysokości” - pozwoli to na
elastyczniejsze ustalanie wysokości kar pieniężnych i będzie zgodne z treścią art. 58 projektu.

Niezbędne jest także uzupełnienie OSR projektu o kalkulację wydatków, które trzeba będzie
ponieść w związku z działalnością Rzecznika Praw Pacjenta oraz jego Biura, w szczególności
należałoby określić wydatki na wynagrodzenia łącznie z pochodnymi od wynagrodzeń.

Ponadto Rząd proponuje rezygnację z rozwiązania, zgodnie z którym strona będąca
pacjentem, dochodząca naprawienia szkód spowodowanych udzielaniem świadczeń
zdrowotnych przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych byłaby zwolniona z kosztów
sądowych. Zwolnienie z ponoszenia kosztów sądowych odbywałoby się na zasadach
ogólnych. Powyższe, jakkolwiek jest ściśle związane z zakresem przedmiotowym projektu
ustawy o ochronie indywidualnych i zbiorowych praw pacjenta oraz o Rzeczniku Praw
Pacjenta, będzie wymagać zmian w projekcie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawy z
zakresu ochrony zdrowia (druk nr 294).

Pomimo powyższych zastrzeżeń Rząd pozytywnie ocenia poselski projekt ustawy o ochronie
indywidualnych i zbiorowych praw pacjenta oraz o Rzeczniku Praw Pacjenta i uważa, że
prace parlamentarne powinny być nad nim kontynuowane.




7