Poselski projekt ustawy o Rzeczniku do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji

Druk nr 2808

Warszawa, 30 września 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o Rzeczniku do Spraw Przeciwdziałania
Dyskryminacji.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy panią poseł Izabelę Jarugę-Nowacką.



(-) Romuald Ajchler; (-) Leszek Aleksandrzak; (-) Anita Błochowiak;
(-) Tomasz Garbowski; (-) Witold Gintowt-Dziewałtowski; (-) Tadeusz
Iwiński; (-) Izabela Jaruga-Nowacka; (-) Tomasz Kamiński; (-) Witold
Klepacz; (-) Jan Kochanowski; (-) Janusz Krasoń; (-) Wacław Martyniuk;
(-) Krzysztof Matyjaszczyk; (-) Artur Ostrowski; (-) Sylwester Pawłowski;
(-) Stanisław Rydzoń; (-) Stanisław Stec; (-) Wiesław Andrzej Szczepański;
(-) Jerzy
Szmajdziński;
(-) Jolanta
Szymanek-Deresz;
(-) Tadeusz
Tomaszewski.
USTAWA
z dnia…..2009 r.
o Rzeczniku do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji


Rozdział I. Przepisy ogólne

Art. 1. 1. Ustanawia się Rzecznika do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji.
2. Rzecznik do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji, zwany dalej "Rzecznikiem",
stoi na straży przestrzegania zasady równego traktowania oraz zakazu
dyskryminacji okre lonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Dyrektywach
Unii Europejskiej oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umowach
międzynarodowych.

3. Rzecznik przeciwdziała dyskryminacji z powodu płci, rasy, pochodzenia
narodowego i etnicznego, religii i przekonań, wieku oraz orientacji seksualnej,
zarówno w publicznej jak i prywatnej sferze życia społecznego.

Art. 2. 1. Ilekroć w ustawie jest mowa o zasadzie równego traktowania, oznacza to
zakaz stosowania dyskryminacji bezpo redniej oraz po redniej z powodów, o
których mowa w art. 1 ust 3.
2. Dyskryminacja bezpo rednia ma miejsce, gdy z powodu płci, rasy, pochodzenia
narodowego i etnicznego, religii i przekonań, wieku oraz orientacji seksualnej osoba
traktowana jest mniej korzystnie niż inna osoba jest, była lub byłaby traktowana w
porównywalnej sytuacji.
3. Dyskryminacja po rednia ma miejsce, gdy pozornie neutralny przepis, kryterium
lub praktyka stawia w szczególnie niekorzystnej sytuacji osobę, o której mowa w art.
2. ust 2 w porównaniu z innymi osobami, chyba że taki przepis, kryterium lub
praktyka znajdują obiektywne uzasadnienie usprawiedliwione słusznym celem, a
rodki do osiągnięcia tego celu są odpowiednie i konieczne.
4. Nie stanowią naruszenia zasady równego traktowania działania podejmowane
przez okre lony czas, zmierzające do wyrównywania szans lub rekompensaty

1
niekorzystnego położenia, związanego z jednym z powodów wymienionych w art.
1.ust 3.

Art. 3. W przypadku zarzutu dyskryminacji, osoba uznająca się za pokrzywdzoną
przez niezastosowanie wobec niej zasady równego traktowania wskazuje przed
sądem lub innym wła ciwym organem fakty, na podstawie których można
przypuszczać, że zaistniała sytuacja bezpo redniej lub po redniej dyskryminacji, a
obowiązkiem osoby, wobec której wysunięto zarzut jest udowodnienie, że nie
nastąpiło naruszenie zasady równego traktowania.

Rozdział II. Rzecznik do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji

Art. 4. 1. Rzecznika powołuje Sejm, za zgodą Senatu, na wniosek Marszałka Sejmu
albo grupy 35 posłów.
2. Osoba zgłoszona na stanowisko Rzecznika powinna mieć rekomendację co
najmniej 3 organizacji pozarządowych zajmujących się przeciwdziałaniem
dyskryminacji z powodu płci, rasy, pochodzenia narodowego i etnicznego, religii i
przekonań, wieku oraz orientacji seksualnej, zarówno w publicznej jak i prywatnej
sferze życia społecznego.
2. Szczegółowy tryb zgłaszania kandydatów na Rzecznika okre la uchwała Sejmu.
3. Uchwałę Sejmu o powołaniu Rzecznika Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie
Marszałkowi Senatu.
4. Senat podejmuje uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na powołanie Rzecznika w
ciągu miesiąca od dnia otrzymania uchwały Sejmu, o której mowa w ust. 1.
Niepodjęcie uchwały przez Senat w ciągu miesiąca oznacza wyrażenie zgody.
5. Jeżeli Senat nie wyrazi zgody na powołanie Rzecznika, Sejm

powołuje na to stanowisko inną osobę. Przepisy ust. 1-4 stosuje

się odpowiednio.
6. Dotychczasowy Rzecznik pełni swoje obowiązki do czasu złożenia lubowania
przez nowego Rzecznika.


2
Art. 5. Przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków Rzecznik składa przed
Sejmem następujące lubowanie:
"Obejmując stanowisko Rzecznika do Spraw Przeciwdziałania Dyskryminacji lubuję
uroczy cie, że przy wykonywaniu powierzonych mi obowiązków dochowam
wierno ci postanowieniom Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, będę stać na straży
zasady równego traktowania i przestrzegania zakazu dyskryminacji z powodu płci,
rasy, pochodzenia etnicznego, narodowo ci, religii i przekonań, wieku oraz orientacji
seksualnej. lubuję, że powierzone mi obowiązki będę wypełniać sumiennie i
bezstronnie”.

Art. 6. 1. Kadencja Rzecznika trwa 5 lat, licząc od dnia złożenia lubowania przed
Sejmem.
2. Ta sama osoba nie może być Rzecznikiem dłużej niż przez dwie kolejne kadencje.
3. Kadencja Rzecznika wygasa w razie jego mierci, odwołania lub utraty
obywatelstwa.

Art. 7. Na stanowisko Rzecznika może być powołany ten, kto łącznie spełnia
następujące warunki:
1) jest obywatelem polskim i zamieszkuje na stałe na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej,
2) wyróżnia się wysokim autorytetem moralnym oraz wrażliwo cią na
problemy społeczne, w szczególno ci problemy dyskryminacji,
3) posiada wyższe wykształcenie z zakresu nauk humanistycznych,
społecznych lub prawnych oraz odpowiednie do wiadczenie zawodowe,
4) nie był karany za przestępstwo.

Art. 8. 1. Rzecznik jest w swojej działalno ci niezależny od innych organów
państwowych; w zakresie wykonywania swoich zadań podlega tylko ustawie.
2. Rzecznik nie może być, bez uprzedniej zgody Sejmu, pociągnięty
do odpowiedzialno ci karnej ani pozbawiony wolno ci.

3
3. Rzecznik nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na
gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do
zapewnienia prawidłowego toku postępowania.
4. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Marszałka Sejmu, który może
nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.
5. Rzecznik nie może zajmować innego stanowiska, z wyjątkiem stanowiska
profesora szkoły wyższej, ani wykonywać innych zajęć zawodowych.
6. Rzecznik w czasie sprawowania urzędu nie może należeć do partii politycznej,
związku zawodowego, ani do stowarzyszenia lub organizacji pozarządowej
działających na rzecz równego traktowania osób, szczególnie narażonych na
dyskryminację z powodów, o których mowa w art. 1 ust 3 oraz prowadzić
działalno ci publicznej nie dającej się pogodzić z godno cią urzędu.

Art. 9. 1. Sejm, za zgodą Senatu, odwołuje Rzecznika przed upływem kadencji, na
wniosek Marszałka Sejmu albo 35 posłów jeżeli:
1) zrzekł się on sprawowania urzędu,
2) stał się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby lub
utraty sił, stwierdzonych orzeczeniem lekarskim,
3)sprzeniewierzył się złożonemu lubowaniu,
4) został skazany prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa.
2. Uchwałę Sejmu o odwołaniu Rzecznika Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie
Marszałkowi Senatu.
3. Senat podejmuje uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na odwołanie Rzecznika
w ciągu miesiąca od dnia otrzymania uchwały Sejmu, o której mowa w ust. 2.
Niepodjęcie uchwały przez Senat w ciągu miesiąca, oznacza wyrażenie zgody.

Art. 10. Do zakresu zadań Rzecznika należy:

1. promowanie zasady równego traktowania wszystkich osób niezależnie od ich
płci, pochodzenia rasowego lub etnicznego, narodowo ci, religii i przekonań,

4