Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Zmiana polega na przedłużeniu możliwości przekształcenia przysługującego członkowi
spółdzielczego lokatorskiego prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
z końca 2010 r. do końca 2012 r.
Ponadto proponuje się poszerzenie zakresu możliwości ustanawiania spółdzielczego
własnościowego prawa do lokalu o przypadek, gdy dla nieruchomości, w której
znajduje się lokal, nie został określony przedmiot odrębnej własności lokali na
podstawie uchwały zarządu lub uchwała ta została zaskarżona do sądu.
Proponowane zmiany pozwolą większej liczbie członków spółdzielni na skorzystanie
z możliwości przekształcania spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu
mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu wtedy, gdy spółdzielni nie
przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym budynek
wybudowała sama spółdzielnia lub jej poprzednicy prawni.
Art. 7 projektu – zmiana polega na uznaniu za ważne umów o ustanowieniu
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, zawartych po dniu 31 lipca 2007 r.
w zwykłej formie pisemnej. Po tej dacie, w związku z niejasnym stanem prawnym,
w wielu spółdzielniach mieszkaniowych ustanowiono spółdzielcze własnościowe prawa
do lokali w formie umowy zwykłej, zamiast notarialnej (stosownie do ogólnych zasad
Kodeksu cywilnego). Uznanie tych umów za ważne pozwoli członkom, na rzecz
których ustanowiono to prawo, na uniknięcie wydatków związanych z dodatkowym
sporządzaniem aktów notarialnych.

Art. 8 projektu – stanowi, że ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia, zaś część przepisów dotycząca przekształceń (art. 1 pkt 1 i 2 oraz
art. 3 – 5) wchodzi w życie z dniem 30 grudnia 2009 r.
Projekt ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projektowana ustawa nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym
w przepisach dotyczących sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji
norm i aktów prawnych.
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337) projekt

11
ustawy został zamieszczony w
Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa
Infrastruktury.
Po upływie wskazanego wyżej terminu nadsyłania uwag wpłynęło jedno zgłoszenie
„Zainteresowania pracami nad projektem – zgłoszenie zmiany danych” od osoby
fizycznej nie wykonującej zawodowej działalności lobbingowej.

12
OCENA
SKUTKÓW
REGULACJI


Cel wprowadzenia ustawy
Celem proponowanych zmian jest:
– zmiana ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w celu uwzględnienia skutków
orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 grudnia 2008 r. przez uzupełnienie
i doprecyzowanie przepisów określających warunki własnościowych przekształceń
spółdzielczych praw do lokali,
– przywrócenie regulacji umożliwiającej zawieranie umowy o ustanowienie
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w formie pisemnej, wraz
z
wprowadzeniem regulacji uznającej czynności prawne, w wyniku których
nastąpiło ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, dokonane
po dniu 31 lipca 2007 r. za ważne, niezależnie od ich formy,
– wprowadzenie regulacji określających obowiązki sądu w przypadku wystąpienia
przez osobę uprawnioną do żądania ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu
do sądu z powództwem na podstawie art. 64 Kodeksu cywilnego w związku
z art. 1047 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego,
– przedłużenie do dnia 31 grudnia 2012 r. oraz poszerzenie zakresu możliwości
przekształcania spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu,
– wyeliminowanie wątpliwości prawnych odnośnie do stosowania ustawy
o spółdzielniach mieszkaniowych i ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych
kredytów mieszkaniowych (…).
Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny
Projektowana ustawa oddziałuje na spółdzielnie mieszkaniowe oraz ich członków.
Dzięki projektowanym regulacjom powinno nastąpić zwiększenie liczby umów
o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz umów
przeniesienia własności lokalu zawieranych między spółdzielnią a osobami
uprawnionymi.

13
Ponadto projekt może oddziaływać na ożywienie rynku nieruchomości. Stworzona
bowiem zostanie możliwość wprowadzenia do obrotu lokali objętych projektowaną
regulacją uznającą za ważne czynności prawne, w wyniku których nastąpiło
ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, dokonane po dniu
31 lipca 2007 r., bez zachowania formy aktu notarialnego.
Zakres oceny skutków regulacji
Odnośnie do skutków społeczno-gospodarczych projektowanych przepisów
dotyczących przedłużenia do dnia 31 grudnia 2012 r. oraz poszerzenia zakresu
możliwości przekształcania spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, należy się spodziewać pozytywnych opinii
spółdzielni mieszkaniowych i ich członków oraz organizacji ich zrzeszających.
Oceniając wpływ regulacji proponowanej w art. 1 pkt 1 lit. a projektu, dotyczącej
możliwości podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały określającej obowiązek
wniesienia dodatkowej opłaty na perspektywy procesu przekształcania spółdzielczego
lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo własności lokalu, należy
uwzględnić, że szacowana liczba lokali zajmowanych na warunkach prawa
spółdzielczego lokatorskiego wg stanu na dzień 31 lipca 2007 r. wynosiła 935 tys.
Do dnia 31 grudnia 2008 r. spółdzielnie zrealizowały 35 tys. wniosków
o przekształcenie tego prawa na prawo spółdzielcze własnościowe oraz 480 tys.
wniosków o przekształcenie tego prawa na odrębną własność lokalu. Zatem wg stanu na
dzień 31 grudnia 2008 r. w spółdzielniach pozostało ok. 420 tys. lokali będących
przedmiotem prawa spółdzielczego lokatorskiego.
W dniu 31 grudnia 2008 r. w spółdzielniach oczekiwało na realizację 98 tys. wniosków
o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na odrębną własność
lokalu.
Szacuje się, że w 2009 r., w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego,
zostanie złożonych ok. 120 tys. nowych wniosków o przedmiotowe przekształcenie, co
spowoduje, że w trakcie tego roku zrealizowanych zostanie ok. 200 tys. wniosków.
Oznacza to, że na koniec 2009 r. pozostałoby ok. 200 tys. lokali zajmowanych na
warunkach prawa spółdzielczego lokatorskiego, z czego:

14
– ok. 100 tys. z kredytem z wysokim zadłużeniem kredytowym spłacanym na
podstawie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów
mieszkaniowych oraz
– ok. 100 tys. lokali, w stosunku do których członkowie nie złożą z różnych przyczyn
wniosków o przekształcenie.
Natomiast w odniesieniu do regulacji proponowanej w art. 1 pkt 3 lit. a projektu,
dotyczącej spłaty nominalnej kwoty umorzenia lub dotacji w części przypadającej na
lokal w przypadku przekształcania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
w odrębną własność, szacuje się, że z uwagi na upływ przewidzianego w niej
15-letniego terminu w zdecydowanej większości przypadków będzie ona dotyczyć nie
więcej niż kilku tysięcy osób.
Konsultacje społeczne
Projekt został przekazany w dniu 17 lutego 2009 r. do konsultacji z prośbą o zgłaszanie
ewentualnych uwag i opinii w terminie do dnia 17 marca 2009 r. następującym
organizacjom:
1) Krajowej Radzie Spółdzielczej w Warszawie,
2) Krajowemu Związkowi Rewizyjnemu SM w Warszawie,
3) Związkowi Rewizyjnemu Spółdzielni Mieszkaniowych RP,
4) Spółdzielczemu Regionalnemu Związkowi Rewizyjnemu w Białymstoku,
5) Regionalnemu Związkowi Rewizyjnemu SM w Bydgoszczy,
6) Regionalnemu Związkowi Rewizyjnemu SM w Katowicach,
7) Regionalnemu Związkowi Rewizyjnemu SM w Krakowie,
8) Regionalnemu Związkowi Rewizyjnemu SM w Lublinie,
9) Regionalnemu Związkowi Rewizyjnemu SM w Opolu,
10) Ogólnopolskiemu Związkowi Rewizyjnemu Wiejskich SM,
11) Regionalnemu Związkowi Rewizyjnemu SM w Radomiu,
12) Podkarpackiemu Związkowi Rewizyjnemu SM w Rzeszowie,
13) Regionalnemu Związkowi Rewizyjnemu SM w Szczecinie,
14) Małopolskiemu Związkowi Rewizyjnemu SM,
15) Regionalnemu Związkowi Rewizyjnemu SM w Toruniu,

15