Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych

Druk nr 2260

Warszawa, 16 lipca 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Marszałek Senatu



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Szanowny Panie Marszałku

Zgodnie z art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. mam zaszczyt powiadomić Pana Marszałka, że Senat na 38.
posiedzeniu w dniu 16 lipca 2009 r. podjął uchwałę w sprawie wniesienia do
Sejmu projektu ustawy

-
o zmianie ustawy o spółdzielniach
mieszkaniowych.

Projekt ustawy stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu
prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
Jednocześnie pragnę poinformować, że Senat upoważnił senatora Marka
Trzcińskiego do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.
W załączeniu przesyłam opinię Komitetu Integracji Europejskiej

o pozostawaniu projektu ustawy poza obszarem prawa Unii Europejskiej.

Z poważaniem

(-) Bogdan Borusewicz
U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 16 lipca 2009 r.
w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach
mieszkaniowych
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie
ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.
Jednocześnie upoważnia senatora Marka Trzcińskiego do reprezentowania Senatu
w pracach nad projektem.
MARSZAŁEK SENATU
Bogdan BORUSEWICZ
p r o j e k t
USTAWA
z dnia
o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
Art. 1.
W ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r.
Nr 119, poz. 1116, z późn. zm.1)) w art. 4:
1) ust. 7 otrzymuje brzmienie:
"7.
O zmianie wysokości opłat spółdzielnia jest obowiązana zawiadomić osoby,
o których mowa w ust. 1-2 i 4, co najmniej na 3 miesiące naprzód na koniec
miesiąca kalendarzowego. Zmiana wysokości opłat wymaga uzasadnienia na piśmie.";
2) po ust. 7 dodaje się ust. 7¹ w brzmieniu:
"7¹. W przypadku zmiany wysokości opłat na pokrycie niezależnych od spółdzielni
kosztów, w szczególności energii, gazu, wody oraz odbioru ścieków, odpadów
i nieczystości ciekłych, jest ona obowiązana zawiadomić osoby, o których mowa
w ust. 1-2 i 4, co najmniej 14 dni przed upływem terminu do wnoszenia opłat, ale nie
później niż ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego ten termin. Przepis ust. 7 zdanie
drugie stosuje się.".
Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177 i Nr 63,
poz. 591, z 2005 r. Nr 72, poz. 643, Nr 122, poz. 1024, Nr 167, poz. 1398 i Nr 260, poz. 2184, z 2006 r. Nr 165,
poz. 1180, z 2007 r. Nr 125, poz. 873, z 2008 r. Nr 235, poz. 1617 oraz z 2009 r. Nr 65, poz. 545.
UZASADNIENIE
1. Ustawa wykonująca wyrok Trybunału Konstytucyjnego
Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do
wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 maja 2006 r. (sygn. akt K 33/05),
stwierdzającego niezgodność z Konstytucją art. 8a ust. 5, ust. 6 pkt 1 i ust. 7 pkt 1 i 2 oraz
art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym
zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 z późn. zm.;
dalej jako: ustawa o ochronie praw lokatorów).
Zgodnie z art. 190 ust. 1 Konstytucji, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają
moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.
Sentencja orzeczenia opublikowana została w Dz. U. z 2006 r., Nr 86, poz. 602 (dzień
publikacji wyroku: 23 maja 2007 r.). Pełny tekst orzeczenia wraz z uzasadnieniem
zamieszczony został w OTK Z.U. z 2006 r., Nr 5A, poz. 57.
2. Przedmiot i istota rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego
2.1. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją następujących
przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów:
a) art. 8a ust. 5 w zakresie, w jakim nie określa kryteriów zasadności podwyżki wysokości
czynszu albo innych opłat za używanie lokalu,
b) art. 8a ust. 6 pkt 1,
c) art. 8a ust. 7 pkt 1 w zakresie, w jakim umożliwia podwyższanie czynszu albo innych
opłat za używanie lokalu wynoszących 3% i więcej wartości odtworzeniowej lokalu z
pominięciem przepisów art. 8a ust. 1-6 tej ustawy,
d) art. 8a ust. 7 pkt 2,
e) art. 9 ust. 1.
Ponadto w punkcie II sentencji wyroku Trybunał orzekł, iż zakwestionowane przepisy
art. 8a ust. 6 pkt 1 oraz art. 9 ust. 1 tracą moc obowiązującą z dniem 31 grudnia 2006 r.
2
2.2.1. Podzielając zarzuty zgłoszone pod adresem art. 8a ust. 5 ustawy o ochronie
praw lokatorów, Trybunał Konstytucyjny przypomniał, że wedle ugruntowanego orzecznictwa
jednym z elementarnych obowiązków ustawodawcy jest przestrzeganie zasad poprawnej
legislacji, które funkcjonalnie wiążą się z pewnością i bezpieczeństwem prawnym, a nadto
z ochroną zaufania do państwa oraz stanowionego przez nie prawa (art. 2 Konstytucji). Za
niedopuszczalne uznać więc trzeba w szczególności takie uregulowania, które dają organom
państwa (jak chociażby np. sądom) zbyt dużą swobodę, prowadzącą do zupełnej dowolności
wydawanych orzeczeń czy decyzji. Wywodzony z ustawy zasadniczej wymóg formułowania
przepisów w sposób poprawny, precyzyjny i jasny, odnosi się przy tym zwłaszcza do sfery
wolności oraz praw jednostki. Wszelkie regulacje w tym zakresie powinny być klarowne i
zrozumiałe dla ich adresatów, którzy to mogą od racjonalnego ustawodawcy oczekiwać:
„[…] stanowienia norm prawnych nie budzących wątpliwości co do treści nakładanych
obowiązków i przyznawanych praw. Związana z jasnością precyzja przepisu winna przejawiać
się w konkretności nakładanych obowiązków i przyznawanych praw, tak by ich treść była
oczywista i pozwalała na wyegzekwowanie.” Zdaniem Trybunału, powołany powyżej art. 8a
ust. 5, z uwagi na swą niedookreśloność, nie czynił zadość tym standardom. Przepis ten
posługiwał się bowiem jedynie kryterium „zasadności” podwyżki i nie przewidywał żadnych
dalszych przesłanek, według których sąd powszechny, rozpoznający spór pomiędzy lokatorem a
właścicielem w związku z dokonanym przez tego ostatniego wypowiedzeniem wysokości
czynszu, miałby oceniać, czy dana podwyżka była w całości uzasadniona. Rozwiązanie takie –
jak zaakcentował Trybunał – stwarzało ryzyko „daleko posuniętej nieprzewidywalności i
arbitralności rozstrzygnięć sądowych”. Podstawową wadą kontrolowanego przepisu okazało
się zatem to, że w jego treści nie znalazło się wyraźne określenie elementów składowych
czynszu i czynników umożliwiających jego podwyższanie, co zmuszało sądy do tworzenia
ad hoc systemu kryteriów, pozwalających dopiero wtórnie ustalać „zasadność” dokonanych
podwyżek lub odnosić się do ich wysokości.
2.2.2. Podobne zastrzeżenia wywoływało również unormowanie zawarte w art. 8a ust.
6 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, jako że nie rozstrzygał on jednoznacznie, czy
w razie uznania przez sąd „zasadności” (bądź „częściowej zasadności”) podwyżki czynszu,
na lokatorze spoczywa obowiązek wyrównania różnicy między czynszem płaconym do chwili
wypowiedzenia a czynszem „zasadnie” podwyższonym, należnym za okres od upływu terminu
wypowiedzenia do werdyktu sądu, czy też takiego obowiązku nie ma, a prawna powinność
uiszczania czynszu w nowej, wyższej stawce powstaje dopiero z dniem uprawomocnienia się