Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o lekarzu sądowym

Druk nr 222

Warszawa, 7 lutego 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-14-08


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 i art. 123 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej
Polskiej projekt ustawy

- o zmianie ustawy o lekarzu sądowym.

Potrzeba pilnego rozpatrzenia projektu wynika z konieczności
wprowadzenia przepisu umożliwiającego wydawanie zaświadczeń
potwierdzających zdolność albo niezdolność do stawienia się na wezwanie lub
zawiadomienie organu uprawnionego przez innego, wskazanego przez prezesa
sądu, lekarza niż lekarz sądowy.
W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister
Sprawiedliwości.


(-) Donald Tusk
Projekt

U S T A W A
z dnia


o zmianie ustawy o lekarzu sądowym

Art. 1. W ustawie z dnia 15 czerwca 2007 r. o lekarzu sądowym
(Dz. U. Nr 123, poz. 849) po art. 28 dodaje się art. 28a w brzmieniu:
„Art. 28a. 1. W okresie do dnia 31 grudnia 2008 r. lekarzem
sądowym w rozumieniu ustawy jest również inny
lekarz dopuszczony przez prezesa sądu
okręgowego do wykonywania czynności lekarza
sądowego.
2. Dopuszczenie do wykonywania czynności lekarza
sądowego odbywa się na podstawie zarządzenia
prezesa sądu okręgowego, w przypadku niemoż-
ności zawarcia dostatecznej liczby umów o wy-
konywanie czynności lekarza sądowego.
3. Do lekarza dopuszczonego do wykonywania czyn-
ności lekarza sądowego nie stosuje się art. 5
ust. 1, art. 6-7 i art. 15.”.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
17-02-aa

U Z A S A D N I E N I E

Ustawa z dnia 15 czerwca 2007 r. o lekarzu sądowym (Dz. U. Nr 123,
poz. 849), której wejście w życie przewidziano z dniem 1 lutego 2008 r.
(z wyjątkiem niektórych przepisów) nakłada na prezesów sądów okręgowych
konieczność zawierania umów o wykonywanie czynności lekarza sądowego.
W świetle ww. ustawy lekarze sądowi powinni spełniać szereg warunków,
o których mowa m.in. w art. 5 ustawy. Procedura wyboru z listy kandydatów
przekazanej przez okręgowe rady lekarskie odbywa się według ściśle
określonych wymogów formalnych. Należy również zauważyć, że wykonywanie
przez lekarzy sądowych czynności przewidzianych w ustawie obwarowane jest
także szeregiem warunków, jak np. zasady wykonywania czynności lekarza
sądowego czy prowadzenie rejestrów wystawionych zaświadczeń.
Wszystkie te okoliczności sprawiły, że na terenie kraju zainteresowanie pracą
w charakterze lekarzy sądowych jest niewielkie. Z nadsyłanych przez prezesów
sądów informacji wynika, że w okręgach niektórych sądów mogą wystąpić
poważne utrudnienia w dostępie do lekarzy sądowych z uwagi na niemożność
zawarcia umów. Nadmienić przy tym należy, że problem ten nie kształtuje się
jednolicie we wszystkich okręgach sądowych.
Konieczne jest zatem podjęcie działań zmierzających do usprawnienia pracy
sądów, a jednocześnie mających na celu zapobieżenie przewlekłości
prowadzonych spraw z
powodu niemożności uzyskania przez strony
dokumentacji od lekarza sądowego i wprowadzenie stosownego rozwiązania
ustawowego innego niż przedłużenie okresu vacatio legis.
Wydaje się słusznym pogląd, że problem braku lekarzy sądowych, mający
charakter zazwyczaj lokalny, powinni rozwiązywać prezesi sądów, z pomocą
instrumentów prawnych przewidzianych przez ustawodawcę, a wprowadzonych
na dość krótki okres czasu i umożliwiających dostosowanie się do nowej
sytuacji. Dopuszczenie przez prezesów sądów innych lekarzy do wykonywania
funkcji lekarza sądowego jest pewnym rozwiązaniem zaistniałej sytuacji,

2
indywidualnie w zależności od skali problemu w danym regionie kraju.
Zarządzenia prezesów sądów okręgowych o dopuszczeniu do wykonywania
czynności lekarza sądowego byłyby podawane do wiadomości publicznej na
tablicach ogłoszeń, o których mowa w § 9 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. – Regulamin urzędowania sądów
powszechnych (Dz. U. Nr 38, poz. 249).
Ta forma zapobiegnie wycofywaniu się przez lekarzy z już zawartych umów
i nie
narazi
Skarbu
Państwa na ewentualną odpowiedzialność
odszkodowawczą, w tych sytuacjach gdzie umowy już zawarto, a lekarze
sądowi nie mieliby możliwości wykonywania czynności zgodnie z ustawą gdyby
przedłużono okres vacatio legis.
Problem dotyczący braku lekarzy sądowych zasygnalizowany w ostatnim
i dość krótkim okresie czasu przez prezesów sądów jest tej wagi, że należy
podjąć niezwłoczne działania umożliwiające jego rozwiązanie.
Uregulowanie powyższej kwestii w możliwie szybkim terminie jest uzasadnione
przede wszystkim ważnym interesem państwa. Wprowadzenie przepisu
art. 28a
umożliwi uczestnikom postępowania uzyskanie stosownej
dokumentacji i może zapobiec przewlekłości postępowań. Natomiast brak
powyżej wskazanego rozwiązania może narazić państwo polskie na zarzuty
ewentualnego naruszania praw człowieka (np. prawa do rzetelnego procesu)
w

sytuacji, gdy strona postępowania nie mogąc otrzymać stosownych
dokumentów od lekarza sądowego, byłaby zmuszona stawić się przed sądem.
Przepis ten nie wprowadza na czas określony ograniczenia kompetencji lekarzy
sądowych, jak też nie powiela ich kompetencji, natomiast ma jedynie na celu
usprawnienie postępowań w przypadku wystąpienia trudności w dostępie do
lekarza sądowego.
Regulacje zawarte w projektowanej ustawie mają na celu podjęcie działań
zmierzających do usprawnienia pracy sądów. Zatem w sposób bezpośredni
służą ważnemu interesowi państwa, co zasadnym czyni uznanie, że spełniają
one przesłanki z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów
normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68,
poz. 449), których zaistnienie uzasadnia wyznaczenie dnia wejścia w życie

3
niniejszej ustawy na dzień jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Należy przy tym
podkreślić, że projekt nie nakłada żadnych obowiązków na obywateli lub inne
podmioty spoza systemu organów państwa, a zatem przyjęcie zapro-
ponowanego rozwiązania nie stoi z pewnością w sprzeczności z zasadami
demokratycznego państwa prawa.