Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym

lekarzy posiadających tytuł specjalisty z odpowiednich dziedzin medycyny – w zależno ci od
stanu zdrowia pacjenta urazowego oraz specjalistycznych oddziałów zabiegowych,
znajdujących się w strukturze centrum urazowego. Zespół ten okre lany jest w ustawie jako
zespół urazowy (TRAUMA TEAM). Również koszty wyposażenia zakładów opieki
zdrowotnej, a także utrzymywania w stałej gotowo ci pełnej diagnostyki i zespołu
specjalistów w kilkunastu szpitalach, a nie w kilkuset w kraju, będą stosunkowo niższe,
zapewniając jednocze nie optymalną i jako ciową organizację wiadczeń związanych
z leczeniem mnogich obrażeń ciała, przy minimalnym w skali kraju obciążeniu finansowym.
Proponowane rozwiązania organizacyjne centrów urazowych stanowią przedsięwzięcie
o charakterze logistyczno-zadaniowym, a nie propozycję tworzenia nowych zakładów opieki
zdrowotnej. Powyższe założenia odzwierciedla definicja zawarta w dodanym do
nowelizowanej ustawy art. 3 pkt 11 mówiąca o „wydzielonej funkcjonalnie czę ci szpitala”.
Podstawą działania będzie gotowo ć do udzielania pacjentowi urazowemu wiadczeń,
o których mowa w dodawanym art. 39c ust. 1 projektu ustawy, przez zespół urazowy,
rozpoczynających się już na poziomie szpitalnego oddziału ratunkowego.
Projekt ustawy przyjmuje jednolite założenia dotyczące wymagań organizacyjnych, jakie
powinny spełniać centra urazowe. Szczegółowe kwestie w tym zakresie będzie okre lać
rozporządzenie wydane przez ministra wła ciwego do spraw zdrowia okre lające:
1) szczegółowe wymagania organizacyjne centrum urazowego, w zakresie minimalnego
wyposażenia diagnostycznego oraz technicznego,
2) minimalne zasoby kadrowe zespołu urazowego,
3) kryteria kwalifikacji osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego do leczenia
w centrum urazowym,
4) sposób postępowania z pacjentem urazowym.
Należy podkre lić, że okre lenie w ww. upoważnieniu szczegółowych wymagań w zakresie
minimalnego wyposażenia diagnostycznego oraz technicznego centrum urazowego nie
wyłącza obowiązku spełnienia przez specjalistyczne oddziały zabiegowe oraz pracownie
diagnostyczne ogólnych wymogów sanitarnych i fachowych okre lonych przez ministra
wła ciwego do spraw zdrowia w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy
z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89,
z późn. zm.).

2

Natomiast organizacja i proces udzielania wiadczeń zdrowotnych w centrum urazowym będą
okre lone w regulaminie porządkowym zakładu opieki zdrowotnej, o którym mowa w art. 18a
ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej. Regulamin ten okre la m.in.
przebieg procesu udzielania wiadczeń zdrowotnych oraz warunki współdziałania między
jednostkami organizacyjnymi zakładu opieki zdrowotnej dla zapewnienia sprawno ci
funkcjonowania zakładu opieki zdrowotnej pod względem leczniczym. Zatem regulaminy
porządkowe szpitali, w których w sposób funkcjonalny będą zorganizowane centra urazowe,
będą musiały odzwierciedlać powiązanie organizacyjne i zadaniowe specjalistycznych
oddziałów szpitalnych w sposób pozwalający na szybkie i specjalistyczne diagnozowanie
i leczenie pacjentów urazowych.
W rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 39d ustawy zostaną także okre lone kryteria
kwalifikacji osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego do leczenia w centrum
urazowym. Kwalifikacja ta będzie miała miejsce na poziomie szpitalnego oddziału
ratunkowego szpitala, w którym znajduje się centrum urazowe. W przypadku uznania przez
zespół urazowy, że pacjent nie kwalifikuje się do dalszego leczenia w centrum urazowym,
może on zostać skierowany do innego oddziału szpitala lub innego zakładu opieki zdrowotnej
na podstawie art. 39c ust. 2. Tylko odmowa przez szpital, w którym znajduje się centrum
urazowe, przyjęcia pacjenta, wobec którego podjęto decyzję o przetransportowaniu do
szpitala, w
którym znajduje się centrum urazowe na podstawie art. 45 ust. 1, bez
przeprowadzenia stosownych badań diagnostycznych, skutkuje zastosowaniem sankcji
okre lonej w art. 44 ust. 2, tj. kary umownej okre lonej w umowie o udzielanie wiadczeń
opieki zdrowotnej lub niezwłocznym rozwiązaniem tej umowy.
Centra urazowe będą umieszczane przez wojewodę w wojewódzkim planie działania systemu
Państwowe Ratownictwo Medyczne, który jest opracowany, uzgadniany i zatwierdzany,
zgodnie z procedurą okre loną w art. 21 ustawy z dnia 8 wrze nia 2006 r. o Państwowym
Ratownictwie Medycznym. Sposób wyłaniania szpitali, które będą bazą dla funkcjonowania
centrów urazowych, jest analogiczny jak dla okre lenia liczby i rozmieszczenia szpitalnych
oddziałów ratunkowych i zespołów ratownictwa medycznego. Wyłonienie optymalnych
lokalizacji centrów urazowych umożliwia procedura uzgadniania planu z wła ciwymi
podmiotami oraz jego zatwierdzenie przez Ministra Zdrowia, który dokonuje jego analizy
z punktu widzenia potrzeb całego kraju i może zgłosić zastrzeżenia do poszczególnych
postanowień projektu planu. Wojewoda jest natomiast obowiązany do zmiany projektu planu,
zgodnie z zaleceniami Ministra Zdrowia. Należy również zwrócić uwagę, że jednym

3

z elementów tego planu jest okre lenie sposobu współpracy z organami administracji
publicznej i jednostkami systemu z innych województw, zapewniającego sprawne i skuteczne
ratowanie życia i zdrowia, bez względu na przebieg granic województw. W planie będzie
wskazany zarówno szpital pełniący funkcje centrum urazowego, jak i zakres wiadczeń opieki
zdrowotnej udzielanych w centrum urazowym.
Do wiadczenia krajów zachodnich mówią o tworzeniu centrów urazowych dla populacji
minimum 1 miliona ludzi, a optymalnie dla 2 milionów i więcej. Wynika to nie tylko
z wysokich kosztów, ale też z konieczno ci odpowiednio dużego napływu pacjentów, w celu
zapewnienia wykorzystania posiadanych rodków dla jak największej liczby
poszkodowanych oraz nabywania i zachowania niezbędnego do wiadczenia i sprawno ci
zawodowej zatrudnionej tam kadry medycznej.
Do dnia 31 grudnia 2013 r. ustawa przewiduje okres przej ciowy, umożliwiający
dostosowanie się szpitali do wymogów organizacyjnych okre lonych dla centrów urazowych.
Zakłada się, że do dnia 31 grudnia 2013 r. wskazane w planie działania systemu Państwowe
Ratownictwo Medyczne szpitale, w których będą funkcjonowały centra urazowe, będą
musiały spełnić tylko niektóre wymagania, tj. wymagania okre lone w art. 39b pkt 1, 2, pkt 3
lit. a – c oraz co najmniej trzy z wymagań okre lonych w art. 39b pkt 3 lit. d. Konieczno ć
jednoczesnego spełnienia przynajmniej tych wymagań zapewni wielospecjalistyczną, wysoką
jako ć udzielanych przez centra urazowe wiadczeń zdrowotnych oraz ograniczy możliwo ć
tworzenia obok siebie podobnych centrów. Przewiduje się utworzenie w naszym kraju
równomiernie rozmieszczonych ok. 10 – 12 centrów urazowych, zapewniających wła ciwy
dostęp do wiadczeń opieki zdrowotnej. Bez przepisu przej ciowego zawartego w art. 3 nie
będzie możliwe (do końca 2013 r.) wskazanie, które ze szpitali pełnią funkcję centrów
urazowych, z uwagi na to, że obecnie szpitale w różnym stopniu spełniają wymagania
docelowe okre lone w projektowanym art. 39b.
Drugą z istotnych zmian wprowadzanych projektowaną ustawą jest wprowadzenie do
przepisów ustawy obowiązującego tylko na 2009 r. (art. 56a obowiązującej ustawy)
mechanizmu podziału rodków na zadania ratownictwa medycznego. Wej cie w życie tej
regulacji uchyli powszechnie krytykowany tzw. „algorytm podziału rodków”.
Aktualny sposób podziału rodków między poszczególne województwa – tzw. „algorytm
podziału
rodków”, jest zdeterminowany wytycznymi zawartymi w
upoważnieniu

4

ustawowym do wydania rozporządzenia przez ministra wła ciwego do spraw zdrowia.
Obowiązujące wytyczne do okre lenia algorytmu odwołują się do następujących danych:
a) liczby
ludno ci,
b) gęsto ci zaludnienia,
c) potrzeby nieprzekroczenia maksymalnego czasu dotarcia na miejsce zdarzenia,
d) liczby zdarzeń powodujących stan nagłego zagrożenia zdrowotnego na terenie
poszczególnych województw.
Propozycja zawarta w projekcie ustawy uwzględnia – podobnie jak rozwiązanie przyjęte na
2009 r., nowe kryteria:
1) liczbę zespołów ratownictwa medycznego ustaloną w wojewódzkim planie działania
systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne,
2) proporcję redniego kosztu zespołu podstawowego do redniego kosztu zespołu
specjalistycznego równą 0,75,
3) liczbę sezonowych zespołów ratownictwa medycznego.
Takie rozwiązanie bardziej przybliża kwotę przyznawaną dla poszczególnych województw do
faktycznych kosztów funkcjonowania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne w danym
województwie.
Dodatkowo zmiana w art. 50 obowiązującej ustawy likwiduje ograniczenia w zakresie
nakładów inwestycyjnych związanych z działalno cią jednostek systemu, centrów urazowych
oraz stanowisk dyspozytorów medycznych, które mogą być finansowane lub
dofinansowywane przez podmioty w nim wymienione, dodając do nich również podmioty,
które utworzyły zakłady opieki zdrowotnej. Obowiązujące brzmienie art. 50 nie uwzględnia
możliwo ci finansowania lub dofinansowania nakładów przez np.: uniwersytety medyczne
będące organami założycielskimi dla szpitali klinicznych.
Ponadto w projekcie, na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji,
wprowadzono zmianę w art. 21 ust. 2 pkt 7, która ma charakter wyłącznie redakcyjny oraz
w art. 26, która polega na uchyleniu ust. 1a, wprowadzonego ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r.
o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej oraz niektórych innych ustaw. Konieczno ć
uchylenia ust. 1a w art. 26 wynika z faktu, że w przepisach materialnych ustawy istniały dwa
odmienne rozwiązania dotyczące zatrudnienia dyspozytora medycznego. Wprowadzona

5

w
projekcie zmiana ma na celu uporządkowanie przepisów w tym zakresie przez
pozostawienie w przepisach materialnych regulacji docelowej – art. 26 ust. 1, zgodnie z którą
dyspozytora medycznego ma zatrudnić dysponent jednostki wła ciwy dla lokalizacji centrum
powiadamiania ratunkowego, w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie
przeciwpożarowej oraz przeniesienie do art. 2 projektowanej ustawy regulacji, która
w zamierzeniu ustawodawcy miała być rozwiązaniem tymczasowym. Z tego względu projekt
uzupełniono o przepis przej ciowy, który umożliwia zatrudnianie dyspozytorów medycznych
przez dysponentów jednostek na dotychczasowych zasadach do czasu zorganizowania
centrów powiadamiania ratunkowego w sposób przewidziany w znowelizowanej ostatnio
ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej.
Regulacja nie jest objęta prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy nie wymaga notyfikacji w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu
notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597).
W celu realizacji obowiązku okre lonego w art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalno ci
lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42,
poz. 337) projekt został umieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia
w Biuletynie Informacji Publicznej. W trybie okre lonym tą ustawą podmioty nie zgłosiły
zainteresowania pracami nad projektem ustawy.

6