Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy

Warszawa, 7 sierpnia 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-112(4)/09

Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
komisyjnego projektu ustawy


- o zmianie ustawy o ochronie roszczeń
pracowniczych w razie niewypłacalności
pracodawcy (druk nr 2023).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Pracy
i Polityki Społecznej do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.


(-) Donald Tusk
STANOWISKO RZĄDU
DO PROJEKTU USTAWY SEJMOWEJ KOMISJI NADZWYCZAJNEJ
„PRZYJAZNE PAŃSTWO” O ZMIANIE USTAWY O OCHRONIE ROSZCZEŃ
PRACOWNICZYCH W RAZIE NIEWYPŁACALNOŚCI PRACODAWCY
(druk nr 2023)


Rząd pozytywnie ocenia komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 13 lipca
2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. Nr
158, poz. 1121, z 2008 r. Nr 237, poz. 1654 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33).
Projekt sejmowej Komisji Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” do spraw związanych
z ograniczaniem biurokracji zawiera propozycje legislacyjne, wprowadzające nowy tytuł
niewypłacalności pracodawcy skutkujący objęciem ochroną Funduszu Gwarantowanych
Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) niezaspokojonych roszczeń pracowniczych z powodu
braku środków finansowych, w warunkach faktycznego zaprzestania działalności przez
pracodawcę oraz umożliwiające, przyspieszenie wypłat, na wniosek pracowników, przez
FGŚP części niezaspokojonych roszczeń pracowniczych w postaci zaliczek na poczet
należnych świadczeń, pracownikom faktycznie porzuconym przez pracodawców w
warunkach niewypłacalności pracodawcy związanej z niezaspokojeniem roszczeń
pracowniczych z powodu braku środków finansowych, w warunkach faktycznego
zaprzestania działalności przez pracodawcę.
Rozwiązanie podobne do zawartego w opiniowanej ustawie, dotyczące nowej
przesłanki niewypłacalności pracodawcy, obowiązywało pod rządami ustawy z dnia
29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy
(Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85, z późn. zm.), w art. 3 ust. 2 pkt 3 tej ustawy, który skreślony
został z dniem 1 października 2002 r. przez art. 27 pkt 1 lit. a ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od
przedsiębiorców (Dz.U. z 2002 r. Nr 155, poz. 1287, z późn. zm.). Uchwalenie powyższych
regulacji oznacza powrót do rozwiązania sprawdzonego w warunkach transformacji
gospodarczej lat dziewięćdziesiątych, skutecznego w ówczesnych okresach i możliwego do
zastosowania w warunkach rozwoju obecnego kryzysu gospodarczego, w warunkach
krajowych.
W obowiązującym stanie prawnym brak jest również przepisów umożliwiających
szybką wypłatę zaliczkową roszczeń pracowniczych pracownikom porzuconym przez
pracodawcę, a więc w warunkach związanych bezpośrednio z wystąpieniem przesłanki
niewypłacalności wprowadzanej rozwiązaniami legislacyjnymi podlegającymi niniejszej
ocenie. W rozumieniu ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w
razie niewypłacalności pracodawcy wypłata świadczeń pracowniczych z FGŚP uzależniona
jest od daty wydania postanowienia sądu upadłościowego o ogłoszeniu upadłości pracodawcy
w przypadkach, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2, daty postanowienia sądu
upadłościowego o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy w przypadkach, o
których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 4 i 5, daty uprawomocnienia się postanowienia o zmianie
sposobu prowadzenia postępowania upadłościowego, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 3
ustawy, a także daty uprawomocnienia się postanowienia sądu upadłościowego o umorzeniu
postępowania upadłościowego w przypadku pracodawców, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt
1, daty wydania decyzji w przypadkach, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2, 4 i 5, daty
uprawomocnienia się orzeczenia sądu, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 3, albo daty
dokonania wykreślenia, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 6.

Obowiązujące terminy do wydania przez sądy właściwych rozstrzygnięć oraz czas
trwania ewentualnych postępowań odwoławczych powodują, że wypłata z FGŚP należnych
świadczeń pracowniczych następuje nierzadko po upływie kilku miesięcy od daty
zaprzestania przez pracodawcę regulowania zobowiązań wobec pracowników, co może
pozbawić ich niezbędnych środków utrzymania. Oceniane rozwiązania legislacyjne winny
więc skutkować skróceniem do minimum czasu oczekiwania na zaspokojenie, w postaci
zaliczki, przynajmniej częściowych roszczeń pracownika.
Proponowane w projekcie ustawy zmiany polegają na wprowadzeniu :
- art. 8a - zawierającego nowy tytuł niewypłacalności pracodawcy, wynikającej
z niezaspokojenia roszczeń pracowniczych z powodu braku środków finansowych
w przypadku faktycznego zaprzestania działalności przez pracodawcę,
- art. 12a - który przewiduje rozwiązania umożliwiające jak najwcześniejszą wypłatę
zaliczek z tytułu świadczeń pracowniczych, na poczet niezaspokojonych roszczeń
pracowniczych.
W przypadku braku osób uprawnionych do reprezentacji niewypłacalnego pracodawcy,
z czym pracownicy mogą mieć do czynienia w warunkach porzucenia firmy i pracowników
przez pracodawcę, Kierownik Biura Terenowego FGŚP będzie wypłacał, na wniosek
pracownika, zaliczkę na poczet niezaspokojonych świadczeń, o których mowa w art. 12
ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności
pracodawcy w kwocie nie wyższej jednak niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Wypłata
pozostałej części niezaspokojonych roszczeń pracowniczych, ponad wypłaconą zaliczkę,
nastąpi na podstawie art. 16 ww. ustawy.
Pracownik składający wniosek do Kierownika Biura Terenowego FGŚP, właściwego
ze względu na siedzibę pracodawcy, zgodnie z projektem, będzie zobligowany do:
- uprawdopodobnienia faktu pozostawania w stosunku pracy z danym pracodawcą,
- uprawdopodobnienia wystąpienia niewypłacalności pracodawcy,
- przedłożenia dowodów potwierdzających złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości,
- oświadczenia z jakiego tytułu powstały niezaspokojone roszczenia pracownicze oraz
ich wysokości z zastrzeżeniem odpowiedzialności karnej z art. 233 ustawy z dnia
6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r., Nr 88, poz. 553, z późn. zm.) w
przypadku podania nieprawdziwych faktów.
Zdaniem Rządu, sam warunek dotyczący przedłożenia przez pracownika dowodów
potwierdzających złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nie jest wystarczający do
ustalenia, iż rzeczywiście nastąpiła niewypłacalność pracodawcy w postępowaniu krajowym i
dlatego też projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń
pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy należy uzupełnić zarówno o pełną listę
warunków dotyczących uprawdopodobnienia przez pracownika, we wniosku o wypłatę
zaliczki na poczet niezaspokojonych roszczeń pracowniczych, niewypłacalności pracodawcy
w postępowaniu krajowym, jak i o uprawnienie do dochodzenia, z majątku pracodawcy, przez
FGŚP na warunkach ogólnych, określonych w art. 23 wymienionej wyżej ustawy, zwrotu
zaliczek wypłaconych na poczet świadczeń pracowniczych.
Ponadto należy stwierdzić, iż z art. 12a ust. 1 projektu ustawy, stanowiącego podstawę
do wypłaty z FGŚP zaliczki na poczet niezaspokojonych świadczeń pracowniczych, nie
wynika czy chodzi o nowy wzór wniosku, czy o wniosek, którego wzór określa, w drodze
rozporządzenia, minister właściwy do spraw pracy w porozumieniu z ministrem właściwym
do spraw finansów na podstawie art. 22 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń
pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Dlatego też w opinii Rządu należy ww.
przepis uzupełnić o odesłanie do art. 12a ust. 1. Ponadto w celu realizacji przepisów ustawy
należy wydać nowe rozporządzenie w miejsce obecnie obowiązującego rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lutego 2007 r. w sprawie wykazów, wniosków i
wypłat świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (Dz. U. Nr 53,
poz. 356), które określa wzór wniosku indywidualnego składanego przez pracownika. W celu
zapewnienia spójności przepisów ustawy art. 13 powinien zostać uzupełniony o odesłanie do
projektowanego art. 8a, bowiem art. 13 dotyczy wszystkich przypadków niewypłacalności
pracodawcy i sytuacji, gdy ta niewypłacalność występuje powtórnie w stosunku do tych
samych pracowników i tych samych roszczeń. Uzupełnienia o odesłanie do art. 12a wymaga
również przepis art. 27 ust. 1, wskazujący świadczenia, na których finansowanie przeznacza
się środki FGŚP.
W opinii Rządu konieczna jest ponowna redakcja art. 8a ust. 2, ponieważ jego brzmienie jest
terminologicznie niespójne z pozostałymi przepisami ustawy, która w licznych przepisach,
np. w art. 3 ust. 2, art. 4 ust. 3, art. 12 ust. 3, art. 15 ust. 1, posługuje się pojęciem „daty”
niewypłacalności, a nie „dnia” niewypłacalności pracodawcy.

Przedstawiając powyższe, Rząd pozytywnie ocenia komisyjny projekt zmiany ustawy
z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności
pracodawcy i uważa, że należy kontynuować nad nim prace legislacyjne w celu dokonania
niezbędnych uzupełnień proponowanych rozwiązań.