Rządowy projekt ustawy o Służbie Celnej

3. Po zakończeniu wykonywania czynności, o których mowa w § 1 pkt 1, funkcjonariusz
celny ustnie informuje osobę, wobec której czynności te podjęto, o prawie złożenia zażalenia
do właściwego miejscowo prokuratora lub sądu na sposób przeprowadzenia tych czynności.
Wzmiankę o pouczeniu osoby, wobec której czynności podjęto, funkcjonariusz zamieszcza w
protokole czynności.

Rozdział 2
Zatrzymywanie osób i rzeczy

§ 3. Funkcjonariusz celny ma prawo zatrzymać osobę, jeżeli poweźmie uzasadnione
podejrzenie, że popełniła ona przestępstwo, wykroczenie, którego ściganie należy do zadań
Służby Celnej, a zachodzi obawa jej ucieczki lub ukrycia się albo zatarcia śladów
przestępstwa, wykroczenia, bądź też nie można ustalić jej tożsamości.
§ 4.1. Funkcjonariusz celny przystępując do zatrzymania osoby jest obowiązany podjąć
wobec niej kolejno następujące czynności:
1) podać dane, o których mowa w § 2 ust. 1 oraz w wypadku, o którym mowa w § 2 ust. 2
okazać legitymację służbową;
2) sprawdzić, czy osoba zatrzymana posiada przy sobie broń lub inne niebezpieczne
przedmioty mogące służyć do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo przedmioty
mogące stanowić dowody w postępowaniu lub podlegające przepadkowi;
3) odebrać broń i przedmioty, o których mowa w pkt 1;
4) ustalić tożsamość osoby zatrzymanej;
5) poinformować osobę zatrzymaną o zatrzymaniu oraz uprzedzić o obowiązku
podporządkowania się wydawanym poleceniom, a także o możliwości użycia środków
przymusu bezpośredniego w przypadku niepodporządkowania się poleceniom lub próby
ucieczki;
6) doprowadzić osobę zatrzymaną do jednostki organizacyjnej Służby Celnej lub jednostki
Policji lub Straży Granicznej.
2. W przypadku zatrzymywania osoby, co do której z posiadanych informacji lub
okoliczności faktycznych wynika, że może posiadać broń palną lub inne niebezpieczne
przedmioty mogące służyć do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo mogące
stanowić dowody w postępowaniu lub podlegające przepadkowi, funkcjonariusze celni
przystępując do zatrzymania, poprzedzają je okrzykiem „Służba Celna”, a następnie w
kolejności są obowiązani wykonać czynności , o których mowa w ust. 1 pkt 2-6.

§ 5.1. Funkcjonariusz celny jest obowiązany udzielić, w granicach dostępnych środków,
pierwszej pomocy medycznej osobie zatrzymanej, która ma widoczne obrażenia ciała lub
utraciła przytomność.
2. Osobie zatrzymanej należy zapewnić badanie lekarskie w przypadku:

2
1) wymienionym w ust. 1;
2) żądania przez osobę zatrzymaną niezwłocznego zbadania przez lekarza;
3) oświadczenia osoby zatrzymanej, że cierpi ona na schorzenia wymagające stałego lub
okresowego leczenia, którego przerwanie zagrażałoby życiu lub zdrowiu;
4) gdy z posiadanych przez funkcjonariuszy celnych informacji lub okoliczności
zatrzymania wynika, że osoba zatrzymana może być chora zakaźnie;
5) zatrzymania kobiety ciężarnej.

§ 6.1. Po doprowadzeniu osoby zatrzymanej do jednostki organizacyjnej Służby Celnej
lub jednostki Policji lub Straży Granicznej, funkcjonariusz celny wykonuje następujące
czynności:
1) poucza osobę zatrzymaną o prawie do:
a) wniesienia w terminie 7 dni od dnia dokonania czynności zażalenia na zatrzymanie do
sądu rejonowego właściwego dla miejsca zatrzymania,
b) żądania powiadomienia o zatrzymaniu osoby najbliższej lub innej wskazanej przez
zatrzymanego, pracodawcy, szkoły lub uczelni,
c) nawiązania w dostępnej formie kontaktu z adwokatem, a także bezpośredniej z nim
rozmowy w obecności funkcjonariusza celnego,
d) nawiązania w dostępnej formie kontaktu z właściwym urzędem konsularnym lub
przedstawicielstwem dyplomatycznym, jeżeli osoba zatrzymana jest cudzoziemcem;
2) wysłuchuje osobę zatrzymaną na okoliczność zatrzymania;
3) sporządza protokół zatrzymania osoby;
4) doręcza osobie zatrzymanej kopię protokołu zatrzymania, za potwierdzeniem odbioru;
5) podejmuje czynności mające na celu realizację praw, o których mowa w pkt 1, jeżeli tego
żądała osoba zatrzymana;
6) powiadamia o zatrzymaniu właściwego miejscowo prokuratora;
7) powiadamia dowódcę jednostki wojskowej, w razie powzięcia wiadomości, że osoba
zatrzymana jest żołnierzem.
2. Jeżeli zachowanie osoby zatrzymanej wskazuje na to, że jest ona pod wpływem
alkoholu lub innego podobnie działającego środka albo z innych powodów ma zakłóconą
świadomość, czynności określone w ust. 1 pkt 1, 4 wykonuje się po ustaniu przyczyn
zakłócających świadomość osoby zatrzymanej.

§ 7. Protokół, o którym mowa w § 6 ust. 1 pkt 3, powinien w szczególności zawierać:
1) imię, nazwisko i stanowisko służbowe funkcjonariusza celnego dokonującego
zatrzymania;
2) imię i nazwisko osoby zatrzymanej, a w razie niemożności ustalenia tożsamości - jej
rysopis oraz miejsce zamieszkania;
3) dzień, godzinę i minutę oraz miejsce zatrzymania;

3
4) informację o jakie przestępstwo, wykroczenie podejrzewa się osobę zatrzymaną;
5) złożone przez osobę zatrzymaną oświadczenia i wnioski;
6) wzmiankę o pouczeniu osoby zatrzymanej o przysługujących jej prawach, o których
mowa w § 2 ust. 3 i § 6 ust. 1 pkt1
7) podpis funkcjonariusza celnego.

§ 8. W razie wniesienia przez osobę zatrzymaną zażalenia na zatrzymanie, funkcjonariusz
celny niezwłocznie przekazuje właściwemu ze względu na miejsce zatrzymania sądowi
kopię protokołu zatrzymania osoby wraz z materiałami uzasadniającymi zatrzymanie.

§ 9. Czas zatrzymania liczy się od faktycznego pozbawienia wolności, chociażby
poinformowanie o zatrzymaniu nastąpiło później.

§ 10. 1. Funkcjonariusz celny jest obowiązany zwolnić natychmiast osobę zatrzymaną,
gdy:
1) ustała przyczyna zatrzymania;
2) otrzymał polecenie sądu lub prokuratora;
3) w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania nie przekazano osoby zatrzymanej do
dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania;
4) otrzymał zaświadczenie lekarskie, z którego wynika istnienie przeciwwskazań
medycznych do zatrzymania.
2. Funkcjonariusz celny jest obowiązany zwolnić osobę zatrzymaną również w
przypadku, gdy otrzymał informację, że w ciągu 24 godzin od przekazania osoby zatrzymanej
do dyspozycji sądu nie doręczono jej postanowienia o zastosowaniu tymczasowego
aresztowania.

Rozdział 3
Przeszukanie osób i pomieszczeń

§ 11. Funkcjonariusz celny może przeprowadzić przeszukanie pomieszczeń i innych
miejsc oraz przeszukanie osoby, jej odzieży i podręcznych przedmiotów, w celu wykrycia lub
zatrzymania albo przymusowego doprowadzenia osoby podejrzanej o popełnienie
przestępstwa lub wykroczenia, którego ściganie należy do zadań Służby Celnej, a także w
celu znalezienia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie o przestępstwo, wykroczenie,
którego ściganie należy do zadań Służby Celnej lub podlegających zajęciu w postępowaniu
karnym, w którym bierze udział Służba Celna, jeżeli poweźmie uzasadnione przypuszczenie,
że osoba podejrzana lub wymienione rzeczy tam się znajdują.
§12. 1. Funkcjonariusz celny dokonujący przeszukania jest obowiązany posiadać
postanowienie sądu lub prokuratora, a w przypadku niecierpiącym zwłoki, gdy postanowienie

4
sądu lub prokuratora nie zostało wydane, nakaz kierownika właściwej jednostki
organizacyjnej Służby Celnej lub legitymację służbową.
2. Jeżeli funkcjonariusz dokonał przeszukania na podstawie nakazu kierownika właściwej
jednostki organizacyjnej Służby Celnej lub legitymacji służbowej, zwraca się niezwłocznie
do sądu lub prokuratora o zatwierdzenie przeszukania.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, funkcjonariusz doręcza osobie, u której
dokonano przeszukania, na jej żądanie zgłoszone do protokołu przeszukania, w terminie 7 dni
od dnia dokonania przeszukania, postanowienie sądu lub prokuratora w przedmiocie
zatwierdzenia tej czynności.
§ 13.
Funkcjonariusz celny, przed rozpoczęciem czynności przeszukania, jest
obowiązany:
1) okazać osobie, u której ma nastąpić przeszukanie, w sposób określony w § 2 ust. 1 pkt 1 i
2, postanowienie sądu albo prokuratora, nakaz kierownika jednostki organizacyjnej
Służby Celnej lub legitymację służbową;
2) poinformować osobę, u której ma nastąpić przeszukanie, o celu czynności i wezwać ją do
wydania poszukiwanych przedmiotów oraz poinformować ją o przysługujących jej
prawach;
3) wylegitymować osoby znajdujące się w pomieszczeniu;
4) w przypadku, o którym mowa w § 12 ust. 2, poinformować osobę, u której ma nastąpić
przeszukanie, że otrzyma, na swoje żądanie, postanowienie sądu lub prokuratora w
przedmiocie zatwierdzenia przeszukania.
§ 14.
1.
Funkcjonariusz celny dokonuje przeszukania osoby, które polega na
przeszukaniu jej odzieży i podręcznych przedmiotów, w celu znalezienia rzeczy, o których
mowa w § 11.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, funkcjonariusz celny dokonuje przeszukania
wobec osoby tej samej płci w miejscu niedostępnym w czasie wykonywania czynności dla
osób postronnych. Jeżeli dokonanie przeszukania przez funkcjonariusza celnego tej samej
płci co osoba poddawana przeszukaniu nie jest możliwe, a czynność musi być
przeprowadzona niezwłocznie, przeszukania może dokonać funkcjonariusz celny płci
odmiennej, ze szczególnym uwzględnieniem przepisu art. 72 ust. 4 ustawy.
3.
Podczas przeszukania pomieszczenia zamieszkanego, innego pomieszczenia lub
miejsca, ma prawo być obecna osoba, u której ma nastąpić przeszukanie, a gdy osoby tej nie
ma na miejscu przeszukania, funkcjonariusz celny jest obowiązany przybrać do udziału w
przeszukaniu przynajmniej jednego dorosłego domownika, sąsiada lub osobę postronną.
§ 15. 1. W przypadku braku możliwości swobodnego wejścia do pomieszczenia, w
którym ma nastąpić przeszukanie, funkcjonariusz może dokonać tej czynności, pokonując
przeszkodę przy użyciu siły fizycznej, środków technicznych i chemicznych, nawet gdyby

5
mogło to spowodować uszkodzenie mienia, jednakże bez wyrządzania nadmiernej szkody.
Użycie środków technicznych i chemicznych nie może zagrażać bezpieczeństwu osób
postronnych oraz nie powinno powodować szkody w ich mieniu.
2. Użycie siły fizycznej, środków technicznych i chemicznych w przypadku, o którym
mowa w ust. 1, funkcjonariusz poprzedza ostrzeżeniem o ich zastosowaniu oraz zabezpiecza
pomieszczenie, w którym ma nastąpić przeszukanie, przed ucieczką znajdujących się w nim
osób, a także przed zniszczeniem dowodów rzeczowych.
3. Decyzję o użyciu siły fizycznej, środków technicznych i chemicznych podejmuje
kierownik jednostki organizacyjnej Służby Celnej lub osoby przez niego upoważnione. W
przypadkach niecierpiących zwłoki, decyzję podejmuje funkcjonariusz celny kierujący
przeszukaniem.
4.
W razie potrzeby, funkcjonariusz celny jest obowiązany poinformować służby
ratownicze o użytych podczas wykonywania czynności, o których mowa w ust. 1, środkach
technicznych i chemicznych.
§ 16. W przypadku, gdy osoba, u której dokonuje się przeszukania, usiłuje czynnie lub
biernie uniemożliwić przeprowadzenie czynności, w szczególności uniemożliwia dostęp do
pomieszczenia lub atakuje funkcjonariusza celnego albo podejmuje próbę zniszczenia rzeczy
mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu w postępowaniu karnym,
funkcjonariusz celny dokonuje zatrzymania tej osoby, w sposób określony w rozdziale 2.
§ 17. Z dokonanej czynności przeszukania funkcjonariusz celny sporządza protokół,
który powinien zawierać w szczególności:
1) imię, nazwisko i stanowisko służbowe funkcjonariusza celnego oraz dane innych osób
uczestniczących w przeszukaniu;
2) oznaczenie sprawy, z którą przeszukanie ma związek;
3) miejsce przeszukania;
4) dokładną godzinę rozpoczęcia i zakończenia czynności;
5) przebieg czynności oraz oświadczenia i wnioski jej uczestników;
6) wydane w toku przeszukania zarządzenia lub polecenia sądu lub prokuratora;
7) dokładną listę zatrzymanych rzeczy i, w miarę potrzeby, ich opis;
8) wskazanie postanowienia sądu lub prokuratora, a jeżeli postanowienie nie zostało
uprzednio wydane, wzmiankę o poinformowaniu osoby, u której dokonano przeszukania,
że otrzyma, na swoje żądanie, postanowienie sądu lub prokuratora w przedmiocie
zatwierdzenia czynności;
9) w miarę potrzeby, stwierdzenie innych okoliczności dotyczących przebiegu
przeszukania;
10) wzmiankę o pouczeniu, o którym mowa w § 2 ust. 3;
11) podpis funkcjonariusza celnego.



6