Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo atomowe

lonym paliwem i z odpadami promieniotwórczymi. Wobec powyższego pro-
ponuje się zastąpienie dotychczas używanego w ustawie – Prawo atomowe
pojęcia „programu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej” po-
jęciem „programu zapewnienia jakości”, zdefiniowanym jako system działań
gwarantujący spełnienie określonych wymagań bezpieczeństwa jądrowego
i ochrony radiologicznej, w zależności od prowadzonej działalności,
a w przypadku działalności z materiałami jądrowymi lub obiektami jądro-
wymi także wymagań ochrony fizycznej.
4. Art. 1 pkt 1 lit. d projektu.
Zmiana definicji źródła niekontrolowanego związana jest ze zmianą treści
załącznika nr 2 do ustawy – Prawo atomowe. Vide uzasadnienie do art. 1
pkt 16 projektu ustawy.
5. Art. 1 pkt 1 lit. e projektu.
Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 2 dyrektywy 2003/122/Euratom Państwa
Członkowskie mogą wyłączyć niektóre źródła spod zakresu zastosowania tej
dyrektywy, jeżeli ich oddziaływanie jest poniżej wartości zwalniających okre-
ślonych w dyrektywie 96/29/Euratom. Korzystając z powyższego uprawnie-
nia proponuje się zmianę definicji źrodła wysokoaktywnego, tak, żeby wyłą-
czyć z jej zakresu te źrodła, które na skutek niskiej aktywności nie wymagają
objęcia specjalnym reżimem postępowania przewidzianym dla źródeł wyso-
koaktywnych, a wykonywanie działalności z którymi nie wymaga uzyskania
zezwolenia. Ponadto zmiana definicji źródła wysokoaktywnego związana
jest ze zmianą treści załącznika nr 2 do ustawy – Prawo atomowe. Vide uza-
sadnienie do art. 1 pkt 16 projektu ustawy.
6. Art. 1 pkt 2 lit. a projektu.
Projektowana zmiana art. 7 ust. 2 ustawy – Prawo atomowe jest konse-
kwencją zmiany art. 3 pkt 32 ustawy – Prawo atomowe, tj. zastąpienia poję-
cia „program bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej” pojęciem
„program zapewnienia jakości”. Vide uzasadnienie do art. 1 pkt 1 lit. c pro-
jektu ustawy.
7. Art. 1 pkt 2 lit. b projektu.

5
Proponowany przepis art. 7 ust. 5a ustawy – Prawo atomowe określa okres
czasu, na jaki nadaje się uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej.
Stanowi on, iż uprawnienia te nadaje się na okres 5 lat. W dotychczasowym
stanie prawnym uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej również na-
daje się na okres 5 lat. Dotychczasową podstawą prawną do takiego ograni-
czenia okresu ważności uprawnień jest § 13 ust. 1 rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie stanowisk mających istotne
znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiolo-
gicznej oraz inspektorów ochrony radiologicznej (Dz. U. Nr 21, poz. 173).
Z uwagi na fakt, iż jak się wydaje ograniczenie okresu ważności uprawnień
stanowi materię ustawową nie powinno ono następować na podstawie aktu
rangi podustawowej. Stąd proponowana zmiana. Ograniczenie terminu, na
który nadaje się uprawnienie jest merytorycznie uzasadnione specyfiką
nadawanych uprawnień. Inspektor ochrony radiologicznej doradza kierowni-
kowi jednostki organizacyjnej w kwestiach bezpieczeństwa jądrowego
i ochrony radiologicznej. Zarówno dynamiczny postęp w zakresie środków
ochrony pracowników i ludności przed promieniowaniem jonizującym, po-
stęp nauki i techniki w dziedzinie atomistyki jak i dynamiczne zmiany w za-
kresie przepisów i zaleceń międzynarodowych w zakresie tej ochrony
(zwłaszcza wydawanych przez Międzynarodową Komisję Ochrony przed
Promieniowaniem) uzasadniają konieczność ciągłego dokształcania i okre-
sowej weryfikacji wiedzy inspektorów ochrony radiologicznej. Inspektor
ochrony radiologicznej wykonuje w Rzeczpospolitej Polskiej zadania wykwa-
lifikowanego eksperta, o którym mowa w dyrektywie Rady 96/29/Euratom
z dnia 13 maja 1996 r. ustanawiającej podstawowe normy bezpieczeństwa
w zakresie ochrony zdrowia pracowników i ogółu społeczeństwa przed za-
grożeniami wynikającymi z promieniowania jonizującego (Dz.Urz. WE L 159
z 29.06.1996, str. 1; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2,
str. 291).
8. Art. 1 pkt 2 lit. c projektu.
Projektowany przepis dodaje do ustawy – Prawo atomowe przepis art. 5 ust.
9 określający przesłanki cofania uprawnień inspektora ochrony radiologicz-
nej. W dotychczasowym stanie prawnym brak jest podstawy prawnej do co-

6
fania tych uprawnień. Tymczasem może dojść do sytuacji, w której dla za-
pobiegnięcia powstaniu niebezpieczeństwa dla pracowników lub osób z ogó-
łu ludności zaistnieje potrzeba pozbawienia uprawnień inspektora ochrony
radiologicznej, który nienależycie wykonując swoje obowiązki stwarza po-
tencjalne zagrożenie. Ta sama osoba może sprawować funkcję inspektora
ochrony radiologicznej w kilku jednostkach organizacyjnych, dlatego ustale-
nie przez dozór jądrowy poważnych nieprawidłowości popełnionych przez
taką osobę w jednej jednostce organizacyjnej i poinformowanie o tym kie-
rownika tej jednostki nie zapobiega odsunięciu inspektora od pracy w innych
jednostkach. Konieczny w tej sytuacji jest skuteczny instrument prawny, stąd
propozycja wprowadzenia do ustawy – Prawo atomowe obligatoryjnego co-
fania uprawnień. Cofnięcie uprawnień następowałoby w drodze decyzji ad-
ministracyjnej wydawanej przez organ właściwy do nadawania uprawnień.
Cofnięcie następowałoby obligatoryjnie w sytuacji:
1) utraty przez inspektora ochrony radiologicznej pełnej zdolności do czyn-
ności prawnych lub
2) stwierdzenia w wyniku kontroli, o której mowa w art. 63 ust. 1, że inspek-
tor ochrony radiologicznej nie wykonuje należycie obowiązków inspekto-
ra ochrony radiologicznej określonych w ustawie i w przepisach wyda-
nych na jej podstawie.
9. Art. 1 pkt 3 projektu.
Projektowany przepis art. 12 ust. 1d ustawy – Prawo atomowe określa
okres, na jaki nadaje się uprawnienia do zajmowania stanowisk mających
istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony ra-
diologicznej. Stanowi on, iż uprawnienia te nadaje się na okres 5 lat, z wy-
jątkiem uprawnień do zajmowania stanowisk mających istotne znaczenie dla
zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w obiek-
tach jądrowych, które nadaje się na okres 3 lat. W dotychczasowym stanie
prawnym uprawnienia wyżej wymienione również nadaje się na 5 lat poza
obiektami jądrowymi i 3 lata w obiektach jądrowych. Podstawą prawną do
takiego ograniczenia okresu ważności uprawnień jest § 13 ust. 1 i 2 rozpo-
rządzenia Rady Ministrów z dnia z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie sta-

7
nowisk mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądro-
wego i ochrony radiologicznej oraz inspektorów ochrony radiologicznej
(Dz. U. Nr 21, poz. 173). Z uwagi na fakt, iż jak się wydaje ograniczenie
okresu ważności uprawnień stanowi materię ustawową nie powinno ono na-
stępować na podstawie aktu rangi podustawowej. Stąd proponowana zmia-
na. Ograniczenie terminu, na który nadaje się uprawnienie jest merytorycz-
nie uzasadnione specyfiką nadawanych uprawnień. Przedmiotowe stanowi-
ska (wymienione w przepisach wydanych na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy
– Prawo atomowe, np. operator reaktora, dozymetrysta reaktora, kierownik
składowiska odpadów promieniotwórczych) powinny być zajmowane przez
osoby, których bardzo wysoka wiedza specjalistyczna oraz doświadczenie
zawodowe gwarantują wykonywanie zadań w sposób zapewniający bezpie-
czeństwo jądrowe i ochronę radiologiczną. W przeciwnym razie konsekwen-
cje ewentualnego błędu mogą odczuć nie tylko inni pracownicy danej jed-
nostki organizacyjnej, ale też całe społeczeństwo. Zarówno dynamiczny po-
stęp w zakresie środków ochrony pracowników i ludności przed promienio-
waniem jonizującym, postęp nauki i techniki w dziedzinie atomistyki jak i dy-
namiczne zmiany w zakresie przepisów i zaleceń międzynarodowych w za-
kresie tej ochrony (zwłaszcza wydawanych przez Międzynarodową Komisję
Ochrony przed Promieniowaniem) uzasadniają konieczność ciągłego do-
kształcania i okresowej weryfikacji wiedzy osób zatrudnionych na newral-
gicznych stanowiskach.
10. Art. 1 pkt 4 projektu.
Projektowana zmiana art. 33 ust. 2 pkt 4 i 5 ustawy jest konsekwencją zmia-
ny art. 3 pkt 32 ustawy – Prawo atomowe, to jest zastąpienia pojęcia „pro-
gram bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej” pojęciem „pro-
gramu zapewnienia jakości” oraz art. 3 pkt 19 ustawy – Prawo atomowe
– nowej definicji ochrony fizycznej.
11. Art. 1 pkt 5 projektu.
Zmiana art. 33c ust. 5 ustawy – Prawo atomowe i dodanie do tej ustawy no-
wych ust. 5a- 5d w art. 33c umożliwi precyzyjne określenie wymagań odno-
śnie organizacji szkoleń z zakresu ochrony radiologicznej pacjenta dla osób

8
wykonujących i nadzorujących wykonywanie badań i zabiegów leczniczych
przy użyciu promieniowania jonizującego. Wskazanie Głównego Inspektora
Sanitarnego jako organu prowadzącego rejestr pomiotów prowadzących
szkolenie umożliwi stworzenie pełnej bazy podmiotów spełniających wyma-
gania określone w ustawie, co przełoży się na jakość szkoleń. Stworzenie
rejestru i umieszczenie go na stronie internetowej GIS ułatwi pozyskiwanie
informacji osobom, które mają obowiązek uczestniczenia w szkoleniach.
Powoływanie komisji egzaminacyjnych przez Głównego Inspektora Sanitar-
nego umożliwi zapewnienie bezstronności członków komisji i wysoką wiedzę
merytoryczną. Jest to bardzo istotne z uwagi na okresowość szkoleń i ko-
nieczność przeszkolenia ponad 25 tys. pracowników uczestniczących w pro-
cedurach medycznych z zastosowaniem promieniowania jonizującego.
Zmiana delegacji w art. 33c ust. 9 pkt 3 umożliwi unormowanie trybu organi-
zacji szkolenia, pracy komisji egzaminacyjnej i wynagradzania jej członków.
12. Art. 1 pkt 6 projektu.
Proponowana zmiana art. 33d ust. 1 ustawy – Prawo atomowe polegająca
na wskazaniu Głównego Inspektora Sanitarnego zamiast ministra właściwe-
go do spraw zdrowia jako organu właściwego do wydawania zgód na pro-
wadzenie działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizują-
ce w celach medycznych, polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowot-
nych z zakresu radioterapii onkologicznej, w tym leczenie chorób nowotwo-
rowych przy użyciu produktów radiofarmaceutycznych, spowoduje, że zgo-
dy te będą wydawane bezpośrednio przez organ posiadający właściwe
w tym względzie zaplecze merytoryczne i dysponujący odpowiednią komór-
ką organizacyjną.
Obecnie Prawo atomowe w art 33d i 33e określa obowiązek uzyskiwania
zgody na prowadzenie działalności z wykorzystaniem promieniowania joni-
zującego do celów medycznych. Zgody takie wydawane są przez:
1) ministra właściwego do spraw zdrowia w przypadku prowadzenia dzia-
łalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące w celach
medycznych, polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakre-

9