Jak wyznaczyć termin zapłaty?

Przeczytaj także: Zasady obliczania terminów wobec kontrahentów

Obliczanie terminów

Strony mogą określić termin zapłaty w umowie. Jeśli tego nie zrobiły, to może on zostać jednostronnie wyznaczony przez wierzyciela.

Przy obliczaniu terminów obowiązuje kilka zasad określonych w Kodeksie cywilnym. Strony mogą w umowie te reguły zmodyfikować - wówczas ustalenia umowne mają pierwszeństwo.

Przy terminach oznaczonych w dniach obowiązuje zasada, że jeżeli początkiem terminu jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu terminu nie uwzględnia się dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło (art. 111 § 2 K.c.). Jeśli zatem zapłata miała nastąpić w terminie 7 dni od wydania towaru, a wydanie nastąpiło 1 października 2012 r., to pierwszym dniem terminu będzie 2 października, a ostatnim, siódmym dniem terminu - 8 października 2012 r. Termin oznaczony w dniach kończy się bowiem z upływem ostatniego dnia (art. 111 § 1 K.c.). Zatem w podanym przykładzie zapłata dokonana 8 października 2012 r. będzie zapłatą w terminie.

W przypadku terminów w tygodniach obowiązuje zasada, że termin kończy się z upływem dnia w ostatnim tygodniu, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu. Jeśli więc początkowym dniem terminu określonego w tygodniach jest np. czwartek, to również czwartek będzie ostatnim dniem terminu.

Termin oznaczony w miesiącach kończy się z upływem dnia, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu. Ponieważ liczba dni w poszczególnych miesiącach nie jest identyczna, obowiązuje zasada, że jeśli w ostatnim miesiącu terminu nie ma dnia, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, to termin upływa w ostatnim dniu tego miesiąca.

Podobna zasada, jak w przypadku terminów miesięcznych, obowiązuje przy terminach oznaczonych w latach. Termin oznaczony w latach kończy się z upływem dnia, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca (art. 113 K.c.).

Obliczając terminy, zarówno te określone w dniach, jak i tygodniach, miesiącach lub latach warto sprawdzić, czy ostatni dzień terminu nie przypada na dzień ustawowo wolny od pracy. Obowiązuje bowiem zasada, zgodnie z którą, jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy, termin upływa dnia następnego (art. 115 K.c.). Soboty nie są dniami wolnymi od pracy w rozumieniu tego przepisu.

Brak terminów maksymalnych

Przepisy nie narzucają stosowania ściśle określonych terminów zapłaty. Nie zabraniają też stosowania wydłużonych terminów zapłaty, choć zawierają regulacje, których celem jest zniechęcenie silniejszej ekonomicznie strony umowy przed narzucaniem kontrahentowi terminów dłuższych niż 30-dniowe. Są one zawarte w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Transakcją handlową w rozumieniu ustawy jest umowa, której przedmiotem jest odpłatne dostarczanie towaru lub odpłatne świadczenie usług, jeżeli strony tej umowy zawierają ją w związku z wykonywaną przez siebie działalnością gospodarczą lub zawodową. Ustawa ma zastosowanie do umów między przedsiębiorcami, ma ona też zastosowanie do zamówień publicznych. Nie stosuje się jej m.in. do umów, których przedmiotem jest odpłatne dostarczanie towarów lub świadczenie usług, finansowane w całości lub w części ze środków unijnych lub międzynarodowych instytucji finansowych, których Polska jest członkiem lub z którymi ma zawarte umowy o współpracy.