Podwójne ubezpieczenie nie zawsze korzystne

Przeczytaj także: Ubezpieczenie na życie u 14% Polaków

Gdy odpowiada również sprawca szkody

Nierzadko mają miejsce szkody, za które odpowiedzialność ponoszą dwa różne zakłady ubezpieczeń lub ten sam, lecz z tytułu dwóch różnych umów zawartych przez poszkodowanego i sprawcę. Najczęściej dotyczy to wypadków komunikacyjnych, po których poszkodowany może dochodzić naprawienia szkody albo od ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia (z tytułu jego polisy OC posiadaczy pojazdów mechanicznych), lub od swojego towarzystwa na podstawie autocasco. Inny typowy przykład to zalanie mieszkania przez sąsiada, który posiada własną polisę OC w życiu prywatnym, podczas gdy poszkodowany właściciel lokalu korzysta z typowej polisy mieszkaniowej chroniącej go m.in. od ryzyka zalania, pożaru i innych zdarzeń losowych.

Również w tego typu sytuacjach poszkodowany nie może dochodzić odszkodowania (podwójnego) od obu zakładów. Powinien dokonać wyboru, przy czym żaden z ubezpieczycieli nie może wówczas odmówić wypłaty tylko dlatego, że poszkodowany ma możliwość zgłoszenia swoich roszczeń w innym towarzystwie.

Ubezpieczenie najemcy

Podwójne czy wielokrotne ubezpieczenie zachodzi tylko wówczas, gdy ten sam ubezpieczony, w odniesieniu do tego samego przedmiotu ubezpieczenia, jest stroną kilku umów ubezpieczenia, przy czym przedmiotem podwójnego ubezpieczenia musi być ten sam interes ubezpieczeniowy. Jeśli są dwa podmioty, które zawarły dwie różne umowy ubezpieczenia, to ich interesy będące przedmiotem ubezpieczenia zawsze są różne, nawet jeśli dotyczą tego samego dobra majątkowego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 2005 r., sygn. akt III CZP 96/05). Oznacza to, że w przypadku ubezpieczenia lokalu odrębnie przez najemcę i przez właściciela, zakłady ubezpieczeń w razie tej samej szkody powinny wypłacić pełne odszkodowania jednemu i drugiemu z ubezpieczonych.

Podwójne OC nie takie groźne

Problem niechcianych, zdublowanych polis dotyczy jednak przede wszystkim obowiązkowych ubezpieczeń posiadaczy pojazdów mechanicznych. Jest tak za sprawą zasady odnawiania się umowy na kolejny rok w przypadku jej niewypowiedzenia w przedostatnim dniu okresu ubezpieczenia. Samo nabycie polisy w innym towarzystwie (które przykładowo oferuje tańszą składkę roczną) nie oznacza jeszcze, że dotychczasowe ubezpieczenie wygaśnie z końcem terminu wskazanego na polisie.

Nowe przepisy, obowiązujące od 11 lutego 2012 r. i dotyczące polis zawartych od tej daty przewidują jednak kilka rozwiązań ograniczających wspomniane ryzyko podwójnego płacenia za to samo. Przede wszystkim pojawiła się możliwość wypowiedzenia drugiej polisy OC, przy czym ubezpieczycielowi należy się wówczas składka za tę część okresu ubezpieczenia, który upłynął do daty wypowiedzenia umowy. Zakłady ubezpieczeń mają także obowiązek informować klienta o odnowieniu umowy, zarówno na 14 dni wcześniej, jak i w ciągu dwóch tygodni po fakcie.

Przykład:
Pan Nowak zaciągnął kredyt i kupił samochód osobowy za 80.000 zł. Na taką też sumę ubezpieczył auto od kradzieży. Po miesiącu samochód skradziono. Po wyjeździe z salonu wartość rynkowa pojazdu spadła do 70.000 zł i taką sumę wypłaci ubezpieczyciel na rachunek banku, co zostanie zaliczone na spłatę kredytu. Panu Nowakowi pozostanie jednak do zapłaty jeszcze niespełna 10.000 zł tytułem niespłaconej części kredytu. Gdyby autocasco zawierało opcję gwarantowanej sumy ubezpieczenia (GAP), to ubezpieczyciel wypłaciłby odszkodowanie według wartości fakturowej pojazdu, czyli 80.000 zł, co pokryłoby w całości lub z nadwyżką zobowiązanie kredytowe.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.)

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.