Upadłość przedsiębiorcy jako szansa inwestycyjna

Przeczytaj także: Egzekucja wierzytelności z samochodu dłużnika

Jednakże, zgodnie ze sprawdzoną ekonomiczną maksymą, kryzys jest jednocześnie najlepszą okazją na inwestycje. Prawda brutalna, ale niestety mająca oparcie w rzeczywistości. Na szczęście w przypadku upadłości maksyma ta ma pewną pozytywną stronę. Mianowicie przedsiębiorcy, którym udało się przetrwać zapaść gospodarczą i dysponują wolnymi środkami, mogą za stosunkowo niewielką cenę dokonać znacznych inwestycji. Inwestycji, które w szczycie koniunktury byłyby dla nich niedostępne. Mogą przejmować zakłady konkurentów, którzy gorzej niż oni znieśli kryzys, rozszerzać działalność na nowe rynki, które dotychczas były przed nimi zamknięte z powodu zbyt wielkiej konkurencji etc.

Najważniejszym elementem jest możliwość nabycia majątku upadających przedsiębiorstw. Prawo upadłościowe i naprawcze przewiduje nakaz sprzedaży przedsiębiorstwa upadłego jako całości w pierwszej kolejności, a dopiero gdy to nie będzie możliwe, sprzedaży poszczególnych składników majątku upadłego.

W przypadku, gdy majątek dłużnika stanowi zakład produkcyjny, najczęściej jest on oferowany przez syndyka na sprzedaż jako całość.Spójna strukturalnie jednostka gospodarcza ma zazwyczaj większą wartość niż suma wartości jej poszczególnych składników. W takiej sytuacji nabywca otrzymuje bowiem gotową do prowadzenia działalności gospodarczej jednostkę produkcyjną. Sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego może być także poprzedzona umową dzierżawy na czas określony z prawem pierwokupu, jeżeli przemawiają za tym względy ekonomiczne (np. dla utrzymania rentowność zakładu przyszły nabywca musi utrzymać ciągłość produkcyjną do czasu zgromadzenia środków na zakup). Co więcej, nabywca przejmuje też pracowników upadłego, którzy zatrudnieni byli w nabywanym przedsiębiorstwie. Kodeks pracy przewiduje bowiem automatyczne przejście pracowników na nabywcę zakładu pracy.

W przypadkach, gdy przyczyna upadłości było raczej przeinwestowanie niż stopniowy upadek, przedsiębiorstwo upadłego najczęściej jest w dobrym stanie i prace mogą ruszyć niezwłocznie po dokonaniu sprzedaży. Przykładowo w Polsce miały już miejsce sytuacje, w których podmiot, którego podwykonawca upadł, kupował całość przedsiębiorstwa dłużnika, by móc dokończyć ważne zamówienie, które wymagało wykorzystania środków produkcyjnych podwykonawcy. Zaletą nabywania przedsiębiorstw upadłych firm jest niewątpliwie konkurencyjna cena (syndyk nie może pozwolić sobie na długie i żmudne negocjacje – sprzedaż przeprowadzana jest w trybie przetargu lub aukcji). Nie jest to jednak jedyna zaleta. Dodatkowym elementem podnoszącym atrakcyjność nabywania składników majątku upadłego od syndyka, dotyczącym nabywania jest przepis Prawa upadłościowego i naprawczego, który stanowi, iż „sprzedaż dokonana w postępowaniu upadłościowym ma skutki sprzedaży egzekucyjnej. Nabywca składników masy upadłości nie odpowiada za zobowiązania podatkowe upadłego, także powstałe po ogłoszeniu upadłości”.

Gdyby jednak przedsiębiorstwo nie nadawało się do sprzedaży w całości lub gdyby nie znaleźli się chętni, syndyk uprawniony jest do wystawienia na sprzedaż poszczególnych składników majątku np. nieruchomości, maszyn czy całych linii technologicznych. Często stanowi to doskonałą szansę nabycia atrakcyjnej lokalizacyjnie działki po konkurencyjnych cenach.

Inwestorzy zainteresowani nabyciem poszczególnych składników majątku nie muszą zresztą czekać na działanie syndyka w tym zakresie. Mogą sami zwracać się do syndyków z propozycjami nabycia składników mienia upadłego. Ponadto Rada wierzycieli, a w jej braku sędzia-komisarz, może wyrazić zgodę na sprzedaż z wolnej ręki przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i statku morskiego wpisanego do rejestru okrętowego, z jednoczesnym określeniem warunków zbycia. To daje syndykowi szerokie pole do działania. Sprawne i szybkie przeprowadzenie likwidacji majątku upadłego jest korzystne dla wszystkich zainteresowanych. Syndyk szybko doprowadza do zaspokojenia wierzycieli, wierzyciele krócej oczekują na odzyskanie swoich należności, zaś pracownicy dłużnika mogą szybko podjąć pracę u nabywcy przedsiębiorstwa. Nieruchomości zamiast niszczeć, zostają przeznaczone na nowe cele gospodarcze.

W wielu miejscach w Polsce dostrzec można opuszczone place budowy, ponure pomniki kryzysu gospodarczego, który nie ominął branży deweloperskiej. W przypadku tych nieruchomości, najkorzystniejszym dla wszystkich zainteresowanych rozwiązaniem jest nabycie terenu przez innego inwestora, który będzie mógł dokończyć budowę. Masa upadłości otrzyma środki na zaspokojenie wierzycieli, inwestor nabędzie atrakcyjny grunt za atrakcyjną cenę, gmina otrzyma nowy budynek mieszkalny z płacącymi podatki lokatorami albo obiekt przemysłowy, w którym prowadzona będzie działalność gospodarcza dająca mieszkańcom pracę. W ten sposób rzeczywistość gospodarcza może wypełnić pustkę powstałą w wyniku ogłoszenia przez przedsiębiorcę upadłości. Polska, z rozwijającą się dynamicznie gospodarką stanowi bowiem atrakcyjny cel inwestycji, które przynieść mogą znaczą stopę zwrotu i stanowić korzystne ulokowanie kapitału dla inwestorów.