Wygląd zewnętrzny pracownicy a wypowiedzenie umowy

Przeczytaj także: Zwolnienie z pracy z przyczyn pracodawcy

Pytanie: Zatrudniam pracowników na stanowisku kasjer-sprzedawca. Mam zamiar zwolnić pracownicę zatrudnioną w mojej firmie od 1 grudnia 2009 r. na czas nieoznaczony. Głównym powodem jest jej wygląd zewnętrzny (tj. niedbanie o higienę osobistą, brudne ubrania itp.) Pomimo wielu próśb z mojej strony, jak również ze strony klientów, pracownica nie dba o swój wygląd i prezencję. Co więcej, pracownica nie zachowuje spraw zawodowych dla siebie, lecz ujawnia je poza miejscem pracy. Poza tym jest uczciwa i miła. Jaką przyczynę wypowiedzenia można podać w takiej sytuacji? Czy wygląd zewnętrzny może być powodem wypowiedzenia?

Odpowiedź: Wygląd zewnętrzny pracownicy (ubrania, higiena osobista) może być uznany za przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę. Ważne jest jednak istnienie negatywnych konsekwencji dla pracodawcy, związanych z takim właśnie wyglądem pracownicy. Ocena zasadności wypowiedzenia w każdym wypadku należy jednak do sądu pracy. Dodatkowo, jeśli pracownica ujawnia poza pracą informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa, może to stanowić dodatkowy powód uzasadniający rozwiązania stosunku pracy.

1. Przyczyna wypowiedzenia nie musi być szczególnie doniosła

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy związanym z dokonywaniem wypowiedzenia pracownikowi umowę o pracę zawartej na czas nieokreślony jest podanie przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie.

Zdaniem SN: Powód wypowiedzenia musi być konkretny i rzeczywisty

Przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę musi być konkretna i rzeczywista. Nie musi jednak mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości, skoro wypowiedzenie jest zwykłym sposobem rozwiązania bezterminowego stosunku pracy. Brak oczekiwanej przez pracodawcę dbałości, staranności i uwagi w wykonywaniu obowiązków pracowniczych uzasadnia wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę.
(Wyrok Sądu Najwyższego z 4 grudnia 1997 r., I PKN 419/97)

Przy określaniu przyczyny wypowiedzenia istotne jest, aby z oświadczenia pracodawcy wynikało w sposób niebudzący wątpliwości, co jest istotą zarzutu stawianego pracownikowi i usprawiedliwiającego rozwiązanie z nim stosunku pracy. Jeżeli zatem pracodawca nie widzi możliwości dalszej współpracy z pracownicą zatrudnioną na stanowisku kasjer-sprzedawca z uwagi na to, iż nie dba ona o swój wygląd zewnętrzny, a okoliczność ta wpływa negatywnie na wizerunek pracodawcy wśród klientów, to wskazanie tych okoliczności w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę będzie stanowić wypełnienie przez pracodawcę obowiązku określenia przyczyny wypowiedzenia.

2. Zasadność wypowiedzenia może ocenić jedynie sąd pracy

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego (wyrok z 3 sierpnia 2007 r., I PK 82/2007) należy rozgraniczać samo formalne sformułowanie przyczyny wypowiedzenia od badania jej zasadności. Przyczyna wypowiedzenia nie musi przedstawiać wszystkich szczegółów, wystarczy, że wyjaśnia pracownikowi istotę stanowiska pracodawcy, po której pracownik sam może rozważyć, czy skorzystać z prawa odwołania od wypowiedzenia.

Odrębną kwestią od sformułowania powodów wypowiedzenia jest zatem to, czy w przypadku odwołania się pracownicy do sądu przyczyna wypowiedzenia wskazana przez pracodawcę zostałaby uznana za uzasadniającą rozwiązanie umowy o pracę. W sytuacji opisanej w pytaniu wydaje się, iż decydujące znaczenie w rozstrzyganiu o zasadności wypowiedzenia będzie miał związek pomiędzy wyglądem pracownicy a wizerunkiem i interesem pracodawcy. Jeśli zatem mimo prawidłowego wykonywania swoich obowiązków wygląd pracownicy (higiena osobista, czystość ubrań) znacząco odbiega od powszechnie przyjętego, przez co tworzy negatywny wizerunek pracodawcy w oczach klientów, zagrażając tym samym interesowi pracodawcy, może to być zakwalifikowane jako uzasadniona przyczyna wypowiedzenia.

Należy jednak podkreślić, iż ocena danego przypadku zależy od całokształtu okoliczności sprawy, które może ocenić jedynie sąd pracy, w sytuacji złożenia przez pracownicę odwołania od decyzji pracodawcy. Warto podkreślić, iż to pracodawca będzie musiał wykazać zasadność dokonanego wypowiedzenia poprzez wykazanie związku pomiędzy wyglądem pracownicy i negatywnych konsekwencji wypływających dla pracodawcy z tego powodu.

Podstawa prawna:

• art. 30 § 4 i § 5, art. 32 § 1 pkt 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94).

Portal Kadrowy - odpowiedzi ekspertów prawa pracy. Porady wraz z podstawą prawną otrzymasz na skrzynkę. Dajemy gwarancję profesjonalnej odpowiedzi. W portalu do pobrania m.in. wzory, wskaźniki, kalkulatory, akty prawne.