Jeśli choroba pracownika nie jest zawodowa

Przeczytaj także: Choroba zawodowa nawet na emeryturze?

Istotny jest nawet pośredni związek

Zazwyczaj udowodnienie poniesionego uszczerbku na zdrowiu nie przysparza większych trudności. Nieco bardziej kłopotliwe może okazać się jednak wskazanie związku przyczynowego pomiędzy warunkami pracy, które spowodowały rozstrój zdrowia a powstaniem szkody. Bez wątpienia pomocne mogą okazać się tu np. opinie biegłych czy zeznania świadków, ale należy przede wszystkim pamiętać, że istnienie związku przyczynowego (zjawiska obiektywnego) jest determinowane określonymi okolicznościami faktycznymi konkretnej sprawy i z tego względu bada się je w odniesieniu do tych właśnie okoliczności (por. wyrok SN z 8 grudnia 2005 r., III CK 298/05).

Dla omawianego zagadnienia istotne znaczenie ma także wspomniany już wyrok z 19 marca 2008 r. SN wskazał w nim, że odpowiedzialność odszkodowawcza wobec pracownika, który zachorował na chorobę niezawodową na skutek warunków panujących w środowisku pracy, może powstać również w przypadku, gdy między tymi warunkami a kondycją zdrowotną pracownika istnieje tylko pośredni związek przyczynowy.

Możliwe jest zatem, że pracownik z sukcesem będzie żądać rekompensaty za chorobę, która dała o sobie znać po latach, a więc nawet po ustaniu zatrudnienia. Konsekwencje narażenia na szkodliwe czynniki w miejscu pracy mogą bowiem ujawnić się dopiero po jakimś czasie poprzez stopniowe pogarszanie się jego stanu zdrowia.

Podobnie związek przyczynowy może zaistnieć w przypadku, gdy kłopoty zdrowotne nie zostały bezpośrednio wywołane przez warunki pracy, ale stworzyły miejsce dla powstania sytuacji, która stała się pośrednim powodem szkody, czyli kłopotów zdrowotnych pracownika.

Pośrednia przyczyna schorzenia i jej następstwa powinny jednak pozostawać w na tyle ścisłym związku przyczynowym z warunkami pracy, aby nie można było uznać, iż ich uwzględnienie wyklucza poza normalną prawidłowość zjawisk, ocenianą zgodnie z kryteriami doświadczenia życiowego i aktualnego stanu wiedzy.

Ponadto SN popiera pogląd, zgodnie z którym szkoda na osobie powstała wskutek wypadku przy pracy, za którą pracodawca ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 435 § 1 K.c. pozostaje w związku przyczynowym z ruchem przedsiębiorstwa poruszanego siłami przyrody (art. 361 § 1 KC), choćby wpływ na powstanie tej szkody miała także samoistna choroba pracownika (por. wyrok z 13 stycznia 1997 r., I PKN 2/97).