Umowy na czas określony a okres próbny i zastępstwo

Przeczytaj także: Umowa na zastępstwo tylko na czas nieobecności

Zawarcie trzeciej umowy na czas określony w taki sposób, że pomiędzy umowami nie ma przerw lub przerwy są krótsze niż jeden miesiąc powoduje, że umowa ta przekształca się w umowę na czas nieokreślony. Umowa na zastępstwo ani umowa na okres próbny nie są zaliczone do tego limitu. Pracodawca mógł zaproponować pracownikowi podpisanie umowy na zastępstwo oraz dwóch następujących po sobie umów na czas określony.

1. Trzecia umowa jest umową na czas określony

Kodeks pracy stanowi, że trzecia umowa na czas określony zawarta w taki sposób, że pomiędzy następującymi po sobie umowami nie było przerw lub przerwy były krótsze niż jedne miesiąc, jest równoznaczna w skutkach z umową na czas nieokreślony. Oznacza to, że taka umowa z mocy prawa przekształca się w umowę bezterminową.

Przykład:
Firma Trans Sp. z o.o. zatrudniła pracownika 1 marca 2009 r. na stanowisku magazyniera, na umowę na czas określony. Umowa miała trwać do końca kwietnia, ale została aneksowana na okres kolejnego miesiąca (rozwiązała się z końcem maja). W dniu 15 czerwca strony zawarły kolejną umowę na czas określony. W takim przypadku umowa zawarta 15 czerwca stanie się z mocy prawa umową na czas nieokreślony.

2. Liczą się tylko umowy na czas określony

Zgodnie z brzmieniem art. 251 § 1 K.p. dotyczy on umów o pracę na czas określony. W § 3 wprowadza jednak wyjątek od tej zasady wskazując, że limitowanie umów nie dotyczy umów na czas określony, zawartych w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności, ani też tych umów, które zawierane są w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym. Regulacja przewidująca przekształcenie umowy zawartej na czas określony w umowę na czas nieokreślony, nie dotyczy również umowy na czas wykonania określonej pracy oraz na okres próbny. Umowy te, nie są bowiem umowami na czas określony, lecz stanowią odrębne rodzaje umów o pracę (wyrok SN z 7.2.2001 r, I PKN 229/00, OSNP 2001/13/8). To oznacza, że ilość wymienionych powyżej umów nie jest ograniczona. W praktyce oznacza to, że strony mogą zawrzeć, np. cztery następujące po sobie umowy na zastępstwo nieobecnego pracownika, a żadna z tych umów nie przekształci się w umowę bezterminową.

Przykład:
Pracodawca po zakończeniu umowy na zastępstwo nieobecnego pracownika, zaproponował pracownikowi zawarcie dwóch następujących po sobie umów o pracę na czas określony. Trzecia z umów nie przekształci się w umowę na czas niekreślony. Umowa na zastępstwo nie podlega bowiem zaliczeniu do limitu „trzech umów”. Dopiero trzecia umowa na czas określony byłaby równoznaczna w skutkach z umową na czas nieokreślony.

Można zawrzeć niezliczoną ilość umów na zastępstwo

Do limitu „trzech umów na czas określony” nie zalicza się umów:

• na okres próbny,
• w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
• w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym albo zadań realizowanych cyklicznie,
• na czas określony zawartych przed dniem 01 maja 2004 r.

3. Specjalne wyłączenie do 1 maja 2004 r.

Do limitu trzech umów o pracę na czas określony nie będą też zaliczane umowy na czas określony, zawarte przed dniem 1 maja 2004 r. Stosowanie przepisu limitującego ilość umów na czas określony było bowiem w okresie od 29 listopada 2002 r. do dnia 1 maja 2004 r. zawieszone, co oznacza, że w tym czasie ilość umów na czas określony nie była ograniczona przepisami Kodeksu pracy i można było zawierać dowolną ilość następujących po sobie takich umów.

Podstawa prawna:

• art. 251 § 1 i § 3 K.p.,
• art. 6 ustawy z 26.7.2002 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2002 r. Nr 135, poz. 1146 ze zm.).