Prawa pracownika: zwolnienie od pracy a oddanie krwi

Przeczytaj także: Nieterminowe usprawiedliwienie nieobecności w pracy

Kwestię zwolnień od pracy krwiodawców regulują przepisy rozporządzenia MPiPS z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwienia nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.

Jeśli wiesz, uprzedź

Stosownie do § 2 tegoż aktu, pracownik udający się do stacji krwiodawstwa powinien wcześniej poinformować pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w firmie. Należy przy tym podkreślić, że powinność w tym zakresie występuje, o ile pracownik z góry zna przyczynę nieobecności lub przynajmniej może ją przewidzieć.

Wolne na czas pobytu w stacji krwiodawstwa

Zgodnie natomiast z § 12 rozporządzenia, obowiązkiem pracodawcy jest zwolnienie od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas:

• oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi,
• niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie ma możliwości, aby mogły być one być wykonane w czasie wolnym od pracy.

Usprawiedliwia zaświadczenie

Dokumentem stanowiącym usprawiedliwienie nieobecności w pracy w dniu oddania krwi lub poddania się niezbędnym badaniom jest zaświadczenie ze stacji krwiodawstwa. Aby pracodawca nie miał żadnych wątpliwości, zaświadczenie to powinno określać czas, który pracownik poświęcił publicznej służbie krwi.

Co istotne, nawet w przypadku, gdy po wstępnych badaniach okaże się, że stan zdrowia pracownika nie pozwala mu na oddanie krwi, stacja krwiodawca powinna wystawić stosowny dokument potwierdzający czas w niej spędzony.

Wynagrodzenie jak w czasie wypoczynku

Za czas zwolnienia od pracy krwiodawca zachowuje prawo do wynagrodzenia. Przy obliczaniu jego wysokości pracodawca stosuje przepisy obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy (§ 5 rozporządzenia MPiPS z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy).

Zasady ustalania wynagrodzenia za urlop wynikają z kolei z rozporządzenia MPiPS z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

Bez ograniczeń

Żaden z przepisów nie wprowadza ograniczenia dotyczącego ilości dopuszczalnych zwolnień od pracy z tytułu honorowego oddawania krwi. Pracodawca, o którym mowa we wstępie, jest więc w błędzie- pracownik nie wyczerpał limitu zwolnień, ponieważ taki po prostu nie istnieje.

Warto jednak przypomnieć, że stosownie do załącznika nr 2 rozporządzenia MZ z 18 kwietnia 2005 r. w sprawie warunków pobierania krwi od kandydatów na dawców krwi i dawców krwi, krew pełna może być pobierana nie częściej niż 6 razy w roku od mężczyzn i nie częściej niż 4 razy w roku od kobiet, przy czym przerwa pomiędzy pobraniami nie może być krótsza niż 8 tygodni.

Krwiodawcy i inni dawcy

Przypomnijmy, na mocy art. 92 § 1 pkt 3 K.p. uprzywilejowaną grupą pracowników są również dawcy komórek, tkanek oraz narządów, którzy zachowują prawo do wynagrodzenia za nieobecność w pracy spowodowaną:

• koniecznością poddania się niezbędnym badaniom lekarskim dla kandydatów na dawców,
• zabiegiem pobrania komórek, tkanek i narządów

- trwającą łącznie do 33 dni w roku kalendarzowym.