Porzucenie pracy a rozwiązanie umowy z winy pracownika

Przeczytaj także: KPP: porzucenie pracy powinno być karane

W takiej sytuacji, tj. gdy pracownik przestaje przychodzić do pracy, a z okoliczności wynika, że nie zachodzą żadne przyczyny usprawiedliwiające jego nieobecność nie ma oczywiście sensu dalsze utrzymywanie stosunku pracy i pracodawcy zwykle decydują się na rozwiązanie z pracownikiem umowy o pracę.

Każdy pracodawca samodzielnie decyduje, w jaki sposób rozwiązać z takim pracownikiem umowę, tj. czy wypowiadając ją czy też rozwiązując ją bez wypowiedzenia z winy pracownika. Oba sposoby są w sytuacji porzucenia przez pracownika pracy dopuszczalne, jednakże skoro pracownik przestaje w ogóle pojawiać się w pracy, zwykle pracodawcy decydują się na rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Nie jest bowiem celowe dalsze utrzymywanie stosunku pracy przez okres wypowiedzenia skoro i tak praca nie jest świadczona z winy pracownika. Orzecznictwo sądowe w tym zakresie jest od wielu lat jednolite – skoro sumienne i staranne wykonywanie pracy jest jednym z podstawowych obowiązków pracownika (art. 100 § 1 KP), to w przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 KP. Nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy jest bowiem uznawana za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (wyrok SN z dnia 14.12.2000 r., sygn. akt I PKN 150/00, OSNP z 2002 r. Nr 15, poz. 357).

Doręczenie zwolnienia

Pracodawca, który rozwiązuje z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia z jego winy, musi oczywiście doręczyć pracownikowi pismo zawierające oświadczenie o rozwiązaniu umowy. Zgodnie bowiem z art. 61 KC oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. A zatem skutek prawny, tj. rozwiązanie umowy z pracownikiem, może mieć miejsce dopiero w momencie, w którym do pracownika dotrze oświadczenie woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia. Istotna jest przy tym sama faktyczna możliwość zapoznania się przez pracownika z pismem pracodawcy, a nie to czy pracownik faktycznie zapoznał się z pismem pracodawcy. Potwierdza to orzecznictwo SN, zgodnie z którym złożenie oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 61 KC w związku z art. 300 KP) ma miejsce także wtedy, gdy pracownik mając realną możliwość zapoznania się z jego treścią, z własnej woli nie podejmuje przesyłki pocztowej zawierającej to oświadczenie (wyrok z dnia 11.12.1996 r., sygn. akt I PKN 36/96, OSNP z 1997 r. Nr 14, poz. 251).

Zatem wystarczy, gdy pracodawca wyśle pracownikowi pismo o rozwiązaniu umowy o pracę pocztą (najlepiej listem poleconym); wówczas niezależnie od tego, czy pracownik przebywający w swoim miejscu zamieszkania odbierze przesyłkę czy nie – dojdzie do rozwiązania umowy. Jednakże do wywołania skutku prawnego w postaci rozwiązania umowy konieczne jest, aby pracownik miał realną możliwość zapoznania się z treścią pisma pracodawcy, tj. aby aktualnie przebywał pod adresem zamieszkania, pod który zostało wysłane pismo, ale go nie odbierał tylko z tego powodu, że nie miał takiej woli. Jeżeli zatem pracodawca ma pewność, że pracownik przebywa w tym miejscu – z upływem 14-dniowego terminu na odbiór listu poleconego (od dnia pierwszego doręczenia przez listonosza), ma prawo uznać, że doszło do rozwiązania umowy z pracownikiem. Jako datę rozwiązania stosunku pracy pracodawca ma prawo przyjąć:

• termin, który oznaczył w piśmie do pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę – pod warunkiem, że termin ten nie jest wcześniejszy niż dzień odbioru przez pracownika listu albo ostatni dzień, w którym pracownik mógł ten list odebrać – jeżeli go nie odebrał (czyli ostatni 14 dzień po doręczeniu mu awiza) albo
• jeżeli pracodawca nie oznaczył dnia rozwiązania stosunku pracy w piśmie do pracownika (do czego ma prawo) - dzień odbioru przez pracownika listu albo ostatni dzień, w którym pracownik mógł ten list odebrać – jeżeli go nie odebrał (czyli ostatni 14 dzień po doręczeniu mu awiza).