Rodzaje umów pracy i współpracy

Przeczytaj także: Praca tymczasowa kontra umowy śmieciowe

Umowa o pracę na okres próbny

Okres próbny służy pracodawcy do sprawdzenia przydatności pracownika do pracy a pracownikowi do zapoznania się z warunkami świadczenia pracy. Jeżeli żadna ze stron nie wypowie umowy to i tak rozwiązuje się ona z upływem okresu, na który została zawarta. Jeżeli jednak po upływie okresu na jaki była zawarta, pracownik będzie świadczył pracę, za wiedzą pracodawcy, domniemuje się zawarcie umowy o pracę na czas nieokreślony.

W umowie tej mogą być zawarte warunki istotne dla wykonania umowy np. postanowieniem, że praca będzie wykonana osobiście przy użyciu własnych narzędzi pracownika. Zgodnie z art. 25. § 2 kodeksu pracy, zarówno umowa o pracę na czas nie określony, na czas określony jak i na czas wykonania określonej pracy może być poprzedzona umową o pracę na okres próbny, nie przekraczający 3 miesięcy. Umowa może być wcześniej rozwiązana za porozumieniem stron lub za wypowiedzeniem (trzydniowym, tygodniowym lub dwutygodniowym – w zależności od tego, na jaki czas była zawarta umowa). Umowy na okres próbny nie wolno zawierać z młodocianymi których zatrudnienie i zwolnienie z pracy regulują odrębne przepisy. Zatrudnienie młodocianych w celu przygotowania zawodowego może prowadzić pracodawca, osoba prowadząca firmę w imieniu pracodawcy lub u niego zatrudniona pod warunkiem, że ma wymagane kwalifikacje instruktorów praktycznej nauki zawodu.

Umowa na czas określony

Umowa o pracę na czas określony jest zawierana na ściśle określony czas (może trwać zarówno kilka miesięcy jak i kilka lat). Już przy jej formalizowaniu ustala się końcowy termin jej trwania. Zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca (art. 25¹. § 1 k.p.). Nawet jeśli pracodawca aneksem przedłuży umowę o pracę na czas określony, aby w ten sposób obejść konieczność zatrudnienia na czas nieokreślony, to jest to bezskuteczne. Uzgodnienie między stronami - w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony - dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po jej rozwiązaniu, kolejnej umowy o pracę na czas określony.

Nie dotyczy umów o pracę na czas określony zawartych:

• w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy
• w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym albo zadań realizowanych cyklicznie.

Z upływem terminu umowy o pracę rozwiązuje się ona automatycznie, bez potrzeby wcześniejszego jej wypowiadania. Umowy te służą bowiem doraźnym lub okresowym celom realizowanym przez pracodawcę, których zakończenie może być ustalone ścisłą datą. Żaden przepis prawny nie ogranicza jednak stron w ustalaniu czasu trwania stosunku pracy. W umowie zawieranej na okres dłuższy niż 6 miesięcy strony mogą postanowić, że może ona być rozwiązana za uprzednim 2-tygodniowym wypowiedzeniem. Umowy zawarte na okres krótszy niż 6 miesięcy lub nie zawierające postanowienia o prawie wypowiedzenia – nie mogą być rozwiązywane za wypowiedzeniem.

W przypadku umowy zawartej na czas określony stosunek pracy wygasa automatycznie po terminie umowy, jeśli nie zostanie ona przedłużona na następny okres. Wyjątek! – jeśli umowę zawarto z kobieta w ciąży, umowa automatycznie zostaje przedłużona do dnia porodu.

Umowa na czas wykonania określonej pracy

Kolejna umowa terminowa to umowa na czas wykonania określonej pracy. Zawiera się ją w celu wykonania konkretnego zadania, przeważnie wtedy, gdy nie da się ściśle określić czasu trwania zleconej pracy (np. prowadzenie określonego projektu). Strony określają dokładnie rodzaj pracy do wykonania. Umowę tą można zawierać wielokrotnie, bez obowiązku zamiany na umowę bezterminową.Rozwiązanie umowy następuje z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta, lub wcześniej- na mocy porozumienia stron bądź też bez wypowiedzenia. Zawsze jednak strony mogą ją rozwiązać, czyli przerwać za porozumieniem.