5 najważniejszych zmian w prawie spółek 2019

Przeczytaj także: Zmiany w prawie spółek od 1 marca 2019 r.

1. Zgromadzenie Wspólników z wykorzystaniem telekonferencji

Zgodnie z przyjętym przez Senat 2 sierpnia 2019 r. projektem zmiany kodeksu spółek handlowych, umowa spółki z o.o. może przewidywać przeprowadzenie zgromadzenia wspólników przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. Taki tryb przeprowadzenia zgromadzenia zakłada:

• transmisję obrad zgromadzenia wspólników w czasie rzeczywistym;
• dwustronną komunikację w czasie rzeczywistym, w ramach której wspólnicy mogą wypowiadać się w toku obrad zgromadzenia wspólników, przebywając w miejscu innym niż miejsce obrad zgromadzenia wspólników;
• wykonywanie osobiście lub przez pełnomocnika prawa głosu przed lub w toku zgromadzenia wspólników.

Umowa spółki powinna jednocześnie przewidywać tryb identyfikacji wspólników i zapewnienia bezpieczeństwa komunikacji elektronicznej. Jest to istotne także z punktu widzenia interesów samej spółki, która powinna upewnić się, czy osoby uczestniczące w telekonferencji faktycznie są wspólnikami spółki.

2. Trudniejsze zwolnienie spółki z ponoszenia kosztów sądowych

Przepis art. 103 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych został zmieniony ustawą z dnia 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, która to ustawa w dniu 24 lipca 2019 roku została podpisana przez Prezydenta RP. Ustawodawca zdecydował się wprowadzić dodatkowe wymogi, które będzie musiała spełnić spółka handlowa występująca do sądu z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych. I tak, poza przesłankami zwolnienia wskazanymi w aktualnie obowiązującym przepisie, spółka handlowa będzie musiała wykazać także, że jej wspólnicy albo akcjonariusze nie mają dostatecznych środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie spółce pożyczki. Wyżej wskazany obowiązek nie będzie miał jednak zastosowania do spółki handlowej, której jedynym wspólnikiem albo akcjonariuszem jest Skarb Państwa.

3. Postępowanie gospodarcze na nowo

Postępowanie gospodarcze to specjalny rodzaj postępowania cywilnego przewidzianego tylko dla przedsiębiorców, które w polskim prawie obowiązywało od października 1989 r. do maja 2012 r.

Po 7 latach powraca na nowo. Przepisy o postępowaniu gospodarczym weszły w życie 7 listopada 2019 r. Zgodnie z nimi, postępowanie gospodarcze będzie obligatoryjne przede wszystkim w sprawach stosunków cywilnych między przedsiębiorcami, w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Nowa forma postępowania będzie fakultatywna dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, które mogą w swoim pierwszym piśmie złożyć wniosek o rozpoznanie sprawy w zwykłym trybie.

4. Zasady rezygnacji przez ostatniego Członka Zarządu

Dotychczasowe przepisy w ogóle nie regulowały kwestii składania rezygnacji przez ostatniego członka zarządu spółki, co skutkowało powstaniem całego wachlarza różnych poglądów na ten temat. Dostrzegając wagę problemu, ustawodawca zdecydował się zmienić przepisy Kodeksu spółek handlowych. Począwszy od 1 marca 2019 r. rezygnacja ostatniego członka zarządu przebiega w następujący sposób:

• w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością – członek zarządu składa rezygnację wspólnikom, jednocześnie zwołując zgromadzenie wspólników. Zaproszenie na zgromadzenie powinno zawierać także oświadczenie o rezygnacji. Mandat członka zarządu wygasać będzie dzień po dniu, na który zwołano zgromadzenie wspólników;
• w spółce akcyjnej – członek zarządu składa rezygnację radzie nadzorczej. Natomiast jeżeli żadne stanowisko w radzie nadzorczej nie jest obsadzone, rezygnację składa się akcjonariuszom, zwołując jednocześnie walne zgromadzenie. Ogłoszenie o walnym zgromadzeniu powinno zawierać także oświadczenie o rezygnacji, która staje się skuteczna dzień po dniu, na który zwołano walne zgromadzenie.

Powyższe rozwiązanie stosuje się zarówno, gdy rezygnacja składana jest przez ostatniego członka zarządu, jak i przez wszystkich członków zarządu jednocześnie. Propozycja ustawodawcy wydaje się być klarownym i porządkującym rozwiązaniem.

5. Całkowite przemodelowanie regulacji dotyczącej upadłości konsumenckiej w prawie upadłościowym szansą także dla wspólników spółek osobowych

W dniu 6 września 2019 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta wprowadza niezwykle istotne zmiany w modelu upadłości konsumenckiej. Od chwili jej wejścia w życie, w zasadzie każdy niewypłacalny konsument będzie mógł złożyć wniosek o otwarcie wobec niego postępowania upadłościowego licząc na to, że zostanie ono otwarte.

Ustawa wprowadza:

• Zwiększenie szans na uzyskanie oddłużenia wskutek liberalizacji przesłanek oddalenia przez sąd wniosku o otwarcie postępowania i w konsekwencji uzyskania umorzenia zobowiązań;
• Wprowadzenie instytucji warunkowego umorzenia zobowiązań;
• Wprowadzenie możliwości zawarcia układu przez dłużnika z wierzycielami.

W kontekście prawa spółek handlowych należy zarazem pamiętać, iż możliwe jest ogłoszenie upadłości wspólników spółek osobowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem (np. wspólników spółki jawnej, komplementariuszy w spółce komandytowej), a także względem wspólników spółki partnerskiej. Co istotne, po utracie przez nich statusu wspólnika nic nie będzie stało na przeszkodzie do ogłoszenia ich upadłości jako konsumentów.