Prokura łączna dopuszczalna

Przeczytaj także: Prokura łączna niewłaściwa usankcjonowana

W ramach tworzenia rządowego pakietu ułatwień dla przedsiębiorców, ustawodawca dostrzegł problem rozbieżności praktyki obrotu oraz przepisów kodeksu cywilnego, w przedmiocie dopuszczalności udzielania tzw. prokury łącznej niewłaściwej, zwanej również prokurą mieszaną. Prokura ta jest udzielana jednej osobie z zastrzeżeniem, że może ona działać tylko łącznie z członkiem zarządu.

W orzecznictwie sądów rejestrowych istniała duża niejednolitość co do dopuszczalności wpisu takiej prokury do rejestru. Przed wprowadzoną zmianą, przepisy kodeksu cywilnego o prokurze przewidywały jej trzy rodzaje. Były to prokura singularna, czyli jednoosobowa, prokura łączna, uzależniająca skuteczność czynności dokonanej za przedsiębiorcę od złożenia oświadczenia woli przez wszystkie osoby, którym prokury udzielono, oraz prokura oddziałowa, której zakres umocowania prokurenta ograniczał się do spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa. Kodeks cywilny nie dawał podstaw prawnych do udzielania przez przedsiębiorcę innego rodzaju prokury.

Pomimo sygnalizowanej przez rynek potrzeby ustawodawca nie uregulował w przepisach prokury polegającej na tym, że ustanawia się jednego prokurenta, ale wskazuje, iż jest to prokura łączna wykonywana z członkiem zarządu. Również orzecznictwo Sądu Najwyższego (w szczególności Uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 30 stycznia 2015 r., sygn. III CZP 34/14) dotyczące ustanawiania innego rodzaju prokury niż te, które zostały wyraźnie przewidziane w ustawie, przemawiało za niedopuszczalnością takiego sposobu tworzenia prokury łącznej. W konsekwencji, w obowiązującym przed nowelizacją stanie prawnym, wbrew dotychczasowej praktyce obrotu, nie istniała możliwość udzielania prokury upoważniającej tylko do działania łącznie z członkiem organu zarządzającego.

Zmiany jakie weszły w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. uzupełniły ustawowe regulacje dotyczące reprezentacji o wspomnianą reprezentację mieszaną. W znowelizowanym art. 109⁴ k.c. w sposób wyraźny i jednoznaczny dopuszczono ustanawianie dodatkowego rodzaju prokury tj. prokury mieszanej. Skutkiem nowo wprowadzonych zmian jest przywrócenie pewności obrotu w zakresie reprezentacji osób prawnych przez członka organu zarządzającego działającego łącznie z prokurentem, a zarazem umożliwienie wpisu takiej prokury do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

Na zakończenie warto zaznaczyć, że nowe przepisy w praktyce znajdą zastosowanie jedynie do spółek kapitałowych – jako spółek posiadających reprezentujące je organy (oraz spółki partnerskiej, jeżeli utworzono w niej zarząd). Jak już wskazano nowy rodzaj prokury polega na możliwości działania prokurenta wspólnie z członkiem organu zarządzającego.