Zatrudnianie cudzoziemców. Nie taki diabeł straszny, a pomocny

Przeczytaj także: Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców w Polsce powiększą szarą strefę

Rynek pracy nieustannie i dynamicznie się zmienia. Przedsiębiorstwa, które korzystają na wzroście PKB zarówno polskiej gospodarki, jak i naszego zachodniego sąsiada, otrzymują coraz większe zamówienia, rośnie więc potrzeba zatrudniania nowych osób, zwłaszcza wykwalifikowanych pracowników fizycznych. W tym samym czasie Polacy nadal chętnie wyjeżdżają do pracy do Niemiec i innych krajów starej Unii. Do decyzji o emigracji, chociaż na kilka miesięcy, skłania ich często nawet kilkukrotnie wyższe wynagrodzenie niż to, które otrzymywaliby pracując na podobnym stanowisku w kraju. Drastyczny spadek bezrobocia nie jest więc zjawiskiem sezonowym a brak pracowników odczuwa większość przedsiębiorstw. W tej sytuacji pracodawcy coraz chętniej korzystają ze wsparcia pracowników zza wschodniej granicy. O kwestiach formalnych związanych z zatrudnieniem, odczuciach i obawach pracodawców, a także oczekiwaniach samych pracowników mówi ekspert Go West&Co, agencji zatrudnienia specjalizującej się w rekrutacji pracowników z rynków Europy Wschodniej.

Zatrudnianie cudzoziemców - antidotum na braki kadrowe

Emigracja Polaków w celach zarobkowych spowodowała, że aktualnie w Polsce brakuje rąk do pracy. Pracodawcy próbują niwelować ten problem np. podnosząc płace. Niestety, w niektórych regionach brakuje kandydatów, którzy mają wymagane kwalifikacje i poszukują pracy, dlatego nie zawsze podniesienie wynagrodzenia skutkuje większym zainteresowaniem ofertami pracy. Brak poszukiwanych pracowników powoduje poważne perturbacje zwłaszcza w okresie zwiększonych zamówień. Rozwiązaniem, do którego przekonuje się coraz więcej firm, jest zatrudnianie pracowników zza wschodniej granicy.

Pracownicy ze Wschodu, podobnie jak Polacy, chętnie emigrują w celach zarobkowych. Charakteryzuje ich wysoka motywacja do pracy i mobilność. Warunki zatrudnienia w Polsce, w tym wysokość pensji, są dla nich atrakcyjne, dlatego chętnie korzystają z ofert pracy proponowanych im przez wyspecjalizowane firmy rekrutacyjne – komentuje Andrzej Trela, Prezes Go West&Co – Agencje zatrudnienia pozyskują pracowników zarówno już przebywających w Polsce, jak i osoby, które rozważają i dopiero planują przyjechać do naszego kraju – dodaje ekspert.

Legalne zatrudnienie

Decyzja o zatrudnieniu pracowników ze Wschodniej Europy często nie należy do łatwych. Pierwsze wątpliwości pracodawców dotyczą spełnienia wszystkich warunków formalnych związanych z zatrudnieniem, a przepisy są niejasne i często wymagają doprecyzowania. Z pomocą przychodzą wyspecjalizowane agencje zatrudnienia, które wiedzą jak krok po kroku, zgodnie z obowiązującym prawem, zatrudnić pracownika ze Wschodu i biorą na siebie całą odpowiedzialność związaną z uzyskaniem pozwolenia na pobyt i legalną pracę w RP. Dla pracodawców te kwestie wydają się największym wyzwaniem. Polskie władze wydają kilkanaście typów wiz i czasem zgoda na zatrudnienie wymaga konsultacji z urzędem pracy. Najbardziej popularną formą zezwolenia jest oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy obywatelom wybranych krajów (Federacja Rosyjska, Ukraina, Gruzja, Białoruś, Mołdawia). Taki dokument pozwala na legalne zatrudnienie pracownika na okres 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy pobytu, a jego uzyskanie trwa około 7 dni. To pozwala szybko reagować na aktualne potrzeby pracodawców, którym zależy na natychmiastowym pozyskaniu pracowników. Najkrótszy czas, w jakim agencja zatrudnienia jest w stanie dostarczyć pracownika, to 2 tygodnie. Oczywiście, im bardziej specjalistyczne stanowisko, tym dłuższy jest to okres. Na przykład zrekrutowanie wykwalifikowanego spawacza może trwać nawet miesiąc. Są również specjaliści, których pozyskanie jest bardzo trudne, ponieważ Polska nie honoruje dokumentów uprawniających ich do wykonywania zawodu np. lekarza, a uzyskanych poza RP.

Jeżeli firma chciałaby zatrzymać pracownika na dłużej to istnieje możliwość uzyskania karty czasowego pobytu i zezwolenia na pracę u danego pracodawcy. Z obserwacji Go West&Co wynika, że ponad 50% pracowników jest zainteresowanych takim rozwiązaniem. Poza tym, wielu obywateli Ukrainy i Rosji posiada Kartę Polaka, która zapewnia swobodny dostęp do naszego rynku pracy – uważa Andrzej Trela.

Kary

Nielegalne zatrudnianie obywateli innych krajów może nieść za sobą bardzo poważne konsekwencje zarówno dla pracodawców, jak i samych cudzoziemców. Zgodnie z art. 20 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zarówno powierzenie cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy, jak i nielegalne wykonywanie pracy przez cudzoziemca stanowią wykroczenia. Czyn popełniony przez osobę działającą w imieniu pracodawcy jest zagrożony karą grzywny w wysokości od 3.000 do 5.000 zł, zaś cudzoziemcowi grozi grzywna od 1.000 do 5.000 zł. W razie skazania za przestępstwo sąd może orzec zakaz dostępu firmy do niektórych środków unijnych lub nakazać jej zapłatę na rzecz Skarbu Państwa równowartości takich środków otrzymanych w ciągu ostatniego roku.

Obawy pracodawców

Zatrudnienie pracowników ze Wschodu na początku może budzić duże obawy pracodawców. W związku z tym, często firmy na próbę zatrudniają tylko kilka lub kilkanaście osób, chcąc w ten sposób sprawdzić jak będzie układała się ich współpraca z innymi pracownikami, czy bariera językowa nie zaburzy pracy zespołu, czy nowi pracownicy wykażą się zaangażowaniem i gotowością do nauki.

Dzięki zbliżonej kulturze i podobnemu językowi pracownicy ze Wschodu bardzo szybko adaptują się do nowych warunków. Firmy, które początkowo podchodzą ostrożnie do kwestii zatrudniania obcokrajowców, szybko przekonują się, że bardzo dobrze wykonują oni swoje obowiązki, są zmotywowani i efektywni. Po kilku miesiącach, a nawet tygodniach, pracodawcy często chcą rozszerzyć współpracę i zatrudnić kolejne osoby – podsumowuje Andrzej Trela.

Oczekiwania pracowników

Pracownicy ze Wschodu oczekują od polskich pracodawców odpowiednich warunków zatrudnienia, czasu na zapoznanie się obowiązkami, a także pomocy w zakwaterowaniu blisko pracy. Firmy rekrutujące pracowników np. z Ukrainy wysyłają kandydatom dokładny opis przyszłych miejsc zamieszkania. Oprócz standardu pomieszczeń, dla pracowników zza wschodniej granicy bardzo ważna jest ich odległość od miejsca pracy. Wszelkie koszty takie jak np. cena biletów miesięcznych powinny być znane pracownikom jeszcze przed przyjazdem. Dzięki przekazaniu pełnej informacji na temat warunków pracy, pobytu, a także utrzymania udaje się uniknąć niepotrzebnych nieporozumień.

Naszym klientom, którzy planują zatrudnić pracowników ze Wschodu doradzamy przygotowanie dokładnych opisów, a w przypadku stanowisk fizycznych nawet filmów pokazujących przyszłą pracę. Z naszej strony możemy sprawdzić kompetencje pracowników np. manualne lub językowe, aby kandydaci byli jak najlepiej dopasowani i spełniali oczekiwania przyszłych pracodawców – mówi Andrzej Trela.

Jeśli sytuacja na polskim rynku pracy nie ulegnie zmianie to prawdopodobnie pracownicy ze Wschodu będą jedyną szansą na uzupełnienie braków kadrowych. Gdy pracodawca nie może znaleźć doświadczonych pracowników w Polsce, warto aby pamiętał, że tuż obok, za wschodnią granicą czekają zmotywowani i gotowi na zmianę kandydaci.