Zastaw skarbowy a umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie

Przeczytaj także: Ordynacja podatkowa: kiedy zaległości zapłaci były małżonek

Zastaw skarbowy może być ustanowiony na wszystkich rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, jeżeli wartość poszczególnych rzeczy lub praw wynosi w dniu ustanowienia zastawu 12 400 złotych. Przy czym zastaw skarbowy może zostać ustanowiony tylko i wyłącznie na rzeczach lub prawach należących do podatnika, płatnika, inkasenta, następcy prawnego oraz osoby trzeciej odpowiadającej za zaległości podatkowe, a także na majątku stanowiącym współwłasność łączną tych osób i ich małżonków. Prawo własności danej rzeczy należy badać na dzień ustanowienia zastawu. Jeżeli zastawu skarbowego dokonano na rzeczy, która nie należy do podatnika, jej właściciel może żądać wykreślenia wpisu z rejestru (wyrok NSA z dnia 11 lutego 2010 r., II FSK 1522/08, LEX nr 686695). Należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 41 §2 ordynacji podatkowej, zastawem skarbowym nie mogą być obciążone rzeczy lub prawa majątkowe niepodlegające egzekucji oraz mogące być przedmiotem hipoteki.

Zastaw skarbowy powstaje z dniem wpisu do rejestru zastawów skarbowych. Niniejszy wpis ma zatem charakter konstytutywny. Zastaw skarbowy jest skuteczny wobec każdorazowego właściciela przedmiotu zastawu i ma pierwszeństwo przed jego wierzycielami osobistymi. Stanowi on zatem ograniczone prawo rzeczowe o charakterze bezwzględnym. Rejestry zastawów skarbowych są prowadzone przez naczelników urzędów skarbowych, natomiast Centralny Rejestr Zastawów Skarbowych prowadzi minister właściwy do spraw finansów publicznych. Obydwa rejestry są jawne. Przekazanie informacji z rejestru zastawów skarbowych do Centralnego Rejestru Zastawów Skarbowych następuje nie później niż następnego dnia po dokonaniu wpisu lub wykreśleniu wpisu z rejestru zastawów skarbowych.

Wysokość opłaty za wydanie wypisu z rejestru zastawów skarbowych wynosi 20 zł, natomiast z Centralnego Rejestru Zastawów Skarbowych wynosi 50 zł. Opłatę należy dokonać przelewem na konto:
Ministerstwo Finansów
Biuro Dyrektora Generalnego
NBP O/W-wa 10101010100038252231000000

Wnioski o wydanie wypisu z CRZS wraz z potwierdzeniem dokonania opłaty można również składać:

• listownie na adres:

Ministerstwo Finansów
ul. Świętokrzyska 12
00-916 Warszawa

• faksem pod nr: (22) 694-54-88,
• e-mail na adres crzs@mofnet.gov.pl
• osobiście w budynku Ministerstwa Finansów (biuro podawcze).

Aby uzyskać wypis z CRZS należy złożyć wniosek zawierający dane ruchomości lub zbywalnego prawa majątkowego, będących przedmiotem zainteresowania, dane właściciela ruchomości lub zbywalnego prawa majątkowego i dane wnioskodawcy. Ruchomości muszą posiadać jednoznaczny identyfikator w postaci nr fabrycznego lub seryjnego. Jeżeli wypis ma dotyczyć samochodu należy podać również markę, numer rejestracyjny i numer podwozia samochodu.

Więcej informacji na temat wydawania wypisów można uzyskać dzwoniąc pod nr; (22) 694-58-41, (22) 694-57-59, (22) 694-59-55 lub pisząc pod adresami DUA@mofnet.gov.pl; IRD@mofnet.gov.pl, AKI@mofnet.gov.pl. Ponadto, ze strony Ministerstwa Finansów, w zakładce „Rejestry” można pobrać pomocniczy wzór wniosku o wypis.

Czy możliwe jest ustanowienie zastawu skarbowego w sytuacji zawarcia umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie?

Przewłaszczenie na zabezpieczenie to umowa mająca na celu zabezpieczenie wierzytelności. Niniejsza konstrukcja prawna polega na tym, iż dłużnik albo osoba trzecia przenosi własność rzeczy na wierzyciela. Jednakże, wierzyciel zobowiązuje się względem zbywcy do korzystania z nabytego prawa tylko i wyłącznie w zakresie niezbędnym dla zabezpieczenia istniejącej wierzytelności, pozostawiając jednocześnie możliwość korzystania z owej rzeczy przez dotychczasowego właściciela, którym jest dłużnik lub osoba trzecia.

W praktyce przeniesienie własności w ramach przewłaszczenia na zabezpieczenie występuje pod warunkiem zawieszającym albo rozwiązującym.

Jeżeli chodzi o przeniesienie własności pod warunkiem zawieszającym, to jest ono zawsze powiązane z konkretnym terminem. W ramach niniejszej konstrukcji prawnej strony postanawiają, iż własność rzeczy przejdzie automatycznie na nabywcę w momencie, gdy dłużnik nie spełni należnego świadczenia w terminie, do którego był zobowiązany lub po upływie konkretnego terminu wyznaczonego do świadczenia.