Ustawa o prawach konsumenta: umowa na odległość

Przeczytaj także: Vigget ukarany przez UOKiK za fikcyjną promocję

Ustawa o prawach konsumenta nakłada na przedsiębiorców szereg obowiązków informacyjnych, jeśli taki przedsiębiorca zawiera z konsumentem umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy.

Najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta w sposób jasny i zrozumiały m.in. o głównych cechach świadczenia z uwzględnieniem przedmiotu świadczenia oraz sposobu porozumiewania się z konsumentem, podać swoje dane identyfikujące, w szczególności poinformować o firmie, organie, który zarejestrował działalność gospodarczą, a także numerze, pod którym został zarejestrowany, o adresie przedsiębiorstwa, adresie poczty elektronicznej oraz numerach telefonu lub faksu jeżeli są dostępne, pod którymi konsument może szybko i efektywnie kontaktować się z przedsiębiorcą, podać adres, pod którym konsument może składać reklamacje, poinformować także o łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami, a gdy charakter przedmiotu świadczenia nie pozwala, rozsądnie oceniając, na wcześniejsze obliczenie ich wysokości – sposobie, w jaki będą one obliczane, a także opłatach za transport, dostarczenie, usługi pocztowe oraz innych kosztach, a gdy nie można ustalić wysokości tych opłat – o obowiązku ich uiszczenia.

Przedsiębiorca musi również poinformować konsumenta o kosztach korzystania ze środka porozumiewania się na odległość w celu zawarcia umowy, w przypadku gdy są wyższe niż stosowane zwykle za korzystanie z tego środka porozumiewania się, sposobie i terminie zapłaty, sposobie i terminie spełnienia świadczenia przez przedsiębiorcę oraz stosowanej przez przedsiębiorcę procedurze rozpatrywania reklamacji, sposobie i terminie wykonania prawa odstąpienia od umowy, a także wzorze formularza odstąpienia od umowy, kosztach zwrotu rzeczy w przypadku odstąpienia od umowy, które ponosi konsument; w odniesieniu do umów zawieranych na odległość – kosztach zwrotu rzeczy, jeżeli ze względu na swój charakter rzeczy te nie mogą zostać w zwykłym trybie odesłane pocztą, braku prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 38 lub okolicznościach, w których konsument traci prawo odstąpienia od umowy, o obowiązku przedsiębiorcy dostarczenia rzeczy bez wad, o istnieniu i treści gwarancji i usług posprzedażnych oraz sposobie ich realizacji, a także o możliwości skorzystania z pozasądowych sposobów rozpatrywania reklamacji i dochodzenia roszczeń oraz zasadach dostępu do tych procedur.

Wszelkie informacje przekazywane przez przedsiębiorcę konsumentowi mają być sformułowane prostym językiem i w sposób czytelny. Przedsiębiorca jest zobowiązany wydać konsumentowi dokument umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub potwierdzenie jej zawarcia, utrwalone na papierze lub, za zgodą konsumenta, na innym trwałym nośniku. Swoistym novum, znacznie obciążającym przedsiębiorców jest przerzucenie ciężaru dowodu spełnienia obowiązków informacyjnych na przedsiębiorcę.

Ustawa wprowadza nowy 14 dniowy termin (dotychczas było to 10 dni), w którym konsument, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, może odstąpić od umowy bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów. Ustawa wskazuje także wyjątki od zasady nie ponoszenia przez konsumenta dodatkowych kosztów w razie odstąpienia od umowy:

1. Jeżeli konsument wybrał sposób dostarczenia rzeczy inny niż najtańszy zwykły sposób dostarczenia oferowany przez przedsiębiorcę, przedsiębiorca nie jest zobowiązany do zwrotu konsumentowi poniesionych przez niego dodatkowych kosztów,
2. Konsument ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu rzeczy, chyba że przedsiębiorca zgodził się je ponieść lub nie poinformował konsumenta o konieczności poniesienia tych kosztów,
3. Jeżeli konsument wykonuje prawo odstąpienia od umowy po zgłoszeniu żądania wykonania usług przed upływem terminu do odstąpienia od umowy konsument ma obowiązek zapłaty za świadczenia spełnione do chwili odstąpienia od umowy. Kwotę zapłaty oblicza się proporcjonalnie do zakresu spełnionego świadczenia, z uwzględnieniem uzgodnionej w umowie ceny lub wynagrodzenia. Jeżeli cena lub wynagrodzenie są nadmierne, podstawą obliczenia tej kwoty jest wartość rynkowa spełnionego świadczenia.

Jeżeli przedsiębiorca nie spełnił obowiązków informacyjnych dotyczących opłat dodatkowych lub innych kosztów, lub kosztów zwrotu rzeczy, konsument nie ponosi tych opłat i kosztów.

Bieg terminu do odstąpienia od umowy rozpoczyna się:

1. dla umowy, w wykonaniu której przedsiębiorca wydaje rzecz, będąc zobowiązany do przeniesienia jej własności – od objęcia rzeczy w posiadanie przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik, a w przypadku umowy, która:
   a) obejmuje wiele rzeczy, które są dostarczane osobno, partiami lub w częściach – od objęcia w posiadanie ostatniej rzeczy, partii lub części,
   b) polega na regularnym dostarczaniu rzeczy przez czas oznaczony – od objęcia w posiadanie pierwszej z rzeczy;
2. dla pozostałych umów – od dnia zawarcia umowy.
   Jeżeli konsument nie zostanie poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy, prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia upływu 14-dniowego terminu do odstąpienia od umowy.

Konsument może odstąpić od umowy, składając przedsiębiorcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Oświadczenie można złożyć na formularzu, którego wzór stanowi załącznik do Ustawy o prawach konsumenta. Jeżeli przedsiębiorca zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną, konsument może także odstąpić od umowy przez złożenie oświadczenia na stronie internetowej przedsiębiorcy.