> Witam
> Raz na jakis czas mam watpliwosci wiec pytam.
> Po jakim czasie ulegaja przedawnieniu należności, a po jakim czasie odsetki
> od tych należności?

Masz tu orzecznictwo - brzmienie stosownych przepisów kc znajdziesz w każdym
serwisie prawnym.



Do art. 117 k.c.
Upływ terminów przedawnienia roszczeń wekslowych uwzględnia się na zarzut
stosownie do art. 117 k.c. Artykuł 76 prawa wekslowego o zobowiązaniach
wekslowych wygasłych wskutek przedawnienia, nie uzasadnia w odniesieniu do
roszczeń wekslowych odmiennych skutków przedawnienia od przewidzianych w art.
117 k.c. (wyrok SN z 7 stycznia 1998 r., II CKN 565/97, OSNC 1998, nr 7–8, poz.

121).

Zawarcie przez dłużnika w odpowiedzi na pozew stwierdzenia, że uznaje
roszczenie "na zasadne", nie wyklucza późniejszego podniesienia zarzutu
przedawnienia (wyrok SN z 19 marca 1997 r., II CKN 46/97, OSNC 1997, nr 10,
poz. 143).

Szczególny charakter roszczeń majątkowych związanych z wypadkiem przy pracy
przemawia za koniecznością oceny zarzutu przedawnienia z punktu widzenia zasad
współżycia społecznego (art. 5 k.c.), (wyrok SN z 6 marca 1996 r., II PRN 3/96,
OSNAP 1996, nr 18, poz. 264).

Dopóki podmiot gospodarczy lub grupa takich podmiotów albo związek podmiotów
gospodarczych stosują praktykę monopolistyczną, dopóty Urząd Antymonopolowy
władny jest wydać decyzję z art. 8 ust. 1 ustawy z 24 lutego 1990 r. o
przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym. Możliwość wydania przez Urząd
Antymonopolowy decyzji z art. 8 ust. 1 powołanej ustawy nie jest ograniczona
terminem, w szczególności zaś z powołaniem się na przepisy o przedawnieniu
roszczeń majątkowych, o których mowa w art. 117, 118 k.c. (wyrok S. Antym. z 6
grudnia 1995 r., XVII Amr 43/95, Wokanda 1996, nr 12, s. 67).

Jeżeli dłużnik podniesie uzasadniony zarzut przedawnienia dochodzonego od niego
roszczenia, odsetki za opóźnienie mogą być naliczone tylko za czas do chwili
przedawnienia roszczenia (uchwała SN z 10 listopada 1995 r., III CZP 156/95,
OSNC 1996, nr 3, poz. 31).

Z chwilą przedawnienia roszczenia głównego ustał dotychczasowy stan opóźnienia
i siłą rzeczy po tej chwili dalsze roszczenia strony powodowej jako wierzyciela
z tytułu odsetek ustawowych (art. 481 k.c.) w ogóle nie powstały (wyrok SN z 18
października 1995 r., I CRN 175/95, Prok. i Pr. 1996, nr 4, s. 31).

W razie zgłoszenia zarzutu przedawnienia roszczenia zasadniczego wierzycielowi
nie przysługują ustawowe odsetki za opóźnienie po chwili przedawnienia tego
roszczenia (wyrok SN z 18 października 1995 r., I CRN 175/95, PUG 1996, nr 3,
s. 21).

Nietrafne jest przyjęcie przez sąd rozpoznający daną sprawę, że roszczenie
dochodzone jest przedawnione, skoro strona pozwana zarzutu przedawnienia nie
podniosła w toku procesu. Tym bardziej było to niedopuszczalne, gdy pozwany
wdał się w spór co do istoty sprawy, wskazując na okoliczności wyłączające bądź
ograniczające jego odpowiedzialność (wyrok S.A. w Katowicach z 28 lipca 1995
r., III Apr 24/95, Pr. Pracy 1997, nr 1, s. 43).

Roszczenie o zapłatę odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego
po powstaniu uzyskuje byt niezależny od długu głównego i ulega przedawnieniu
własnych reguł (wyrok SN z 19 stycznia 1990 r., IV CR 294/89, OSNC 1991, nr 2–
3, poz. 33).

Zrzeczenie się przedawnienia wymaga świadomego i celowego oświadczenia woli
zmierzającego do wywołania przez stronę uprawnioną skutków, o których mowa w
art. 117 § 2 k.c. (wyrok SN z 30 września 1977 r., IV PR 226/77, nie publ.).

Stosownie do art. 117 § 1 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie
przewidzianych, przedawnieniu ulegają "roszczenia majątkowe", a więc te, które
zmierzają do zaspokojenia powoda. Żądanie ustalenia nieważności umowy nie ulega
przedawnieniu (wyrok SN z 27 sierpnia 1976 r. II CR 288/76, OSNC 1977, nr 5 –
6, poz. 91).

Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia powoduje przekształcenie – z mocy prawa
–
zobowiązania naturalnego w zaskarżalne roszczenie. Tego skutku
materialnoprawnego nie niweczy oświadczenie o cofnięciu uznania, gdyż
oświadczenie takie, aczkolwiek ma znaczenie procesowe, nie zmienia stanu
materialnoprawnego dotyczącego zasadności roszczeń. (wyrok SN z 6 listopada
1975 r., I PRN 32/75, OSP 1976, nr 9, poz. 168).

Uchylenie skutków przedawnienia może nastąpić w drodze zrzeczenia się przez
dłużnika korzystania z przedawnienia w sposób wyraźny lub dorozumiany. Ten
drugi sposób w szczególności może się zrealizować w sytuacji, w której dłużnik
po upływie przedawnienia najpierw broni się zarzutem przedawnienia, a następnie
uznaje dług, wyrażając to w postaci oświadczenia woli zmierzającego do
przyjęcia na siebie obowiązku wykonania przedawnionego zobowiązania (wyrok SN z
25 kwietnia 1974 r., III CRN 80/74, OSNC 1975, nr 3, poz. 49).

Do dochodzenia roszczeń z tytułu gwarancji nie maja zastosowania terminy
prekluzyjne z art. 568 k.c., przewidziane dla roszczeń kupującego z tytułu
rękojmi za wady fizyczne rzeczy. Żaden bowiem przepis regulujący
odpowiedzialność z tytułu gwarancji nie ustanawia terminu do dochodzenia tych
roszczeń, jak również nie dopuszcza możliwości odpowiedniego stosowania
terminów przewidzianych dla uprawnień z tytułu rękojmi. Wobec braku przepisów
szczególnych, do dochodzenia roszczeń wynikających z gwarancji mają
zastosowanie ogólne terminy przedawnienia (art. 117 i nast. k.c.) (wyrok SN z 8
stycznia 1970 r., II CR 593/69, OSNC 1970, nr 10, poz. 187).

Nadanie tytułowi egzekucyjnemu, wydanemu przeciwko osobie pozostającej w
związku małżeńskim, klauzuli wykonalności także względem jej współmałżonka w
odniesieniu do majątku objętego wspólnością (art. 787 k.p.c.), jest
dopuszczalne tak długo, dopóki nie nastąpiło przedawnienie roszczeń wierzyciela
w stosunku do jego dłużnika, wymienionego w tytule egzekucyjnym (postan. SN z
21 lutego 1969 r., I CZ 13/69, OSP 1970, nr 7, poz. 154).

1) W postępowaniu o ponowne wydanie tytułu wykonawczego sąd bada tylko
fakt utraty tytułu.
2) W postępowaniu tym dłużnik nie może bronić się zarzutem
przedawnienia, a będzie mógł to uczynić w razie wszczęcia przeciwko niemu
egzekucji. (postan. SN z 5 maja 1967 r., I CZ 39/67, OSP 1968, nr 6, poz. 119).


Do art. 118 k.c.
Powyższy przepis ma zastosowanie do wyczerpująco wyliczonych roszczeń stron
umowy o roboty budowlane. Jest zatem przepisem szczegółowym i nie może być
rozszerzająco interpretowany. Nie ma więc on zastosowania do roszczeń wykonawcy
o zapłatę należnego wynagrodzenia. Roszczenia te w braku przepisu szczególnego
przedawniają się z upływem 3 lat od dnia odbioru obiektu, względnie od dnia,
gdy obiekt zgodnie z treścią umowy powinien być oddany (wyrok S.A. w Katowicach
z 22 kwietnia 1998 r., I ACa 894/97, Pr. Gosp. 1998, nr 9, s. 42).

Artykuł 554 k.c. ma zastosowanie także do roszczeń z tytułu sprzedaży wyrobów
(produktów) dokonanej przez ich producenta, niezależnie od organizacyjnej formy
tej sprzedaży (uchwała SN z 29 lutego 1996 r., III CZP 1/96, OSNC 1996, nr 5,
poz. 71).

Nie do pogodzenia z regułami gospodarki rynkowej są zarzuty odpierające
przedawnienie roszczeń, a zawężające dwuletni termin przedawnienia z art. 554
k.c. wyłącznie do roszczeń podmiotów gospodarczych zajmujących się zawodowo
tylko sprzedażą. Powód posiadania "dział zbytu i sprzedaży", a więc zawodowo
trudni się nie tylko wytwarzaniem, ale i sprzedażą wyprodukowanych wyrobów,
będąc profesjonalistą na rynku sprzedaży urządzeń (wyrok S.A. w Poznaniu z 5
lipca 1995 r., I ACr 46/95, OSA 1996, nr 10, poz. 53). Roszczenie o odsetki
ulega przedawnieniu w terminie przewidzianym dla świadczeń okresowych,
niezależnie od charakteru długu głównego (uchwała SN z 9 listopada 1994 r., III
CZP 141/94, Monitor Prawniczy 1995, Nr 3, s. 83–84).

Przepisem szczególnym, o którym mowa w art. 118 k.c. jest – w stosunku do
roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – każdy przepis
ustawy przewidujący krótszy niż trzyletni termin przedawnienia (uchwała SN z 21
października 1994 r., III CZP 136/94, OSNC 1995, nr 2, poz. 38).

Jeżeli powstanie roszczenie o zapłatę odsetek za opóźnienie w spełnieniu
świadczenia pieniężnego, to uzyskuje ono byt niezależny od długu głównego i
według własnych reguł ulega przedawnieniu. Roszczenie o odsetki staje się
wymagalne osobno w każdym dniu opóźnienia i w związku z tym przedawnia się
osobno za każdy dzień przedawnienia. Wobec tego spełnienie świadczenia głównego
rodzi jedynie ten skutek, że przerywa proces narastania należności z tytułu
odsetek za opóźnienie, ale nie niweczy samego bytu roszczenia o te odsetki
(wyrok S.A. w Katowicach z 9 lipca 1991 r., I ACr 204/91, OSA 1992, nr 1, poz.
7).

1) Termin przedawnienia roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie w
spełnieniu świadczenia pieniężnego, związanego z prowadzeniem działalności
gospodarczej wynosi od czasu wejścia w życie ustawy z 28 lipca 1990 r. o
zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 55, poz. 321) trzy lata.
2) Roszczenie o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia
pieniężnego staje się wymagalne osobno za każdy dzień opóźnienia (uchwała SN z
5 kwietnia 1991 r., III CZP 20/91, OSNC 1991, nr 10 – 12, poz. 120).

1) Jeżeli powstanie roszczenie o zapłatę odsetek za opóźnienie w
spełnieniu świadczenia pieniężnego, to uzyskuje ono byt niezależny od długu
głównego i według własnych reguł ulega przedawnieniu.
2) Roszczenie o odsetki staje się wymagalne osobno w każdym dniu
opóźnienia i w związku z tym przedawnia się osobno za każdy dzień opóźnienia
(uchwała SN z 5 kwietnia 1991 r., III CZP 21/91, OSNC 1991, Nr 10–12, poz.
121).

Termin wymagalności ro szczeń wykonawcy (powoda) za wykonane przez niego na
rzecz inwestora (pozwanego) roboty, powstaje z chwilą ich odebrania i
przekazania do użytku, która określona jest w protokole odbioru i przekazania
do użytku budynku (wyrok S.A. w Katowicach z 16 stycznia 1991 r., I ACr 118/90,
OSA 1992, nr 1, poz. 10).

Szczególny termin przedawnienia roszczeń przewidziany w art. 677 k.c. wyłącza
stosowanie terminów ogólnych ustanowionych w art. 118 k.c. (wyrok SN z 17
października 1988 r., IV CR 258/88, nie publ.).
Roszczenie o odsetki jako roszczenie o świadczenie okresowe ulega, w myśl art.
118 k.c., trzyletniemu przedawnieniu (wyrok SN z 25 listopada 1976 r., IV PR
372/76, nie publ.).

W myśl art. 360 k.c. odsetki od sumy pieniężnej, w braku odmiennego
zastrzeżenia co do terminu płatności, są płatne co roku z dołu, co przesadza o
ich okresowym charakterze (wyrok SN z 26 sierpnia 1976 r., III CRN 181/76, OSNC
1977, nr 4, poz. 78).

Odsetki za zwłokę są świadczeniem okresowym, które stosownie do cytowanego
przepisu ulega przedawnieniu trzyletniemu (wyrok SN z 24 lipca 1974 r., III CRN
146/74, nie publ.).

Należność za korzystanie z lokalu przypadająca za okres po wygaśnięciu stosunku
najmu nie stanowi świadczenia okresowego w rozumieniu art. 118 k.c. (uchwała SN
z 18 kwietnia 1974 r., III CZP 20/74, OSNC 1974, nr 12, poz. 208).

Roczny termin przedawnienia przewidziany w art. 390 k.c. odnosi się tylko do
tych roszczeń z umowy przedwstępnej, które zostały wyraźnie w tym przepisie
wymienione. Nie odnosi się on do żądania zwrotu podwójnego zadatku, wręczonego
przy zawarciu umowy przedwstępnej; roszczenie to podlega przedawnieniu
dziesięcioletniemu (wyrok SN z 4 grudnia 1973 r., III CRN 281/73, OSNC 1974, nr
11, poz. 194).

Roszczenie właściciela z tytułu bezumownego korzystania z jego rzeczy ulega 10-
letniemu przedawnieniu (uchwała SN z 24 października 1972 r., III CZP 70/72,
OSNC 1973, nr 6, poz. 102).


Do art. 120 k.c.
Jeżeli wymagalność roszczenia o wynagrodzenie zależy od zafakturowania
przerwanych prac przez ich wykonawcę, bieg terminu przedawnienia liczyć należy
od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby wykonawca
zafakturował prace w najwcześniej możliwym terminie (art. 120 k.c.) (wyrok SN z
16 listopada 1995 r., II CRN 156/95, PUG 1996, nr 3, s. 22).

Jeżeli nie zastrzeżono inaczej, cena towarów wydanych kupującemu wraz z fakturą
przez sprzedawcę staje się wymagalna w dacie ich odbioru (uchwała SN z 18
listopada 1994 r., III CZP 144/94, OSNC 1995, nr 3, poz. 47).

W sytuacji, gdy spełnienie świadczenia zależy od wezwania, to wówczas wykonanie
tego obowiązku powinno nastąpić niezwłocznie po wezwaniu (postan. S.A. w
Katowicach z 9 listopada 1993 r., I ACz 891/93, Wokanda 1994, nr 7, poz. 52).

Termin przedawnienia roszczeń odszkodowawczych powstałych w wyniku
nienależytego wykonania umowy o roboty budowlane obiektu odebranego przez
inwestora rozpoczyna bieg od dnia odbioru, a nie stwierdzenia przez inwestora
wady rodzącej obowiązek odszkodowawczy wykonawcy (wyrok SN z 12 lutego 1991 r.
III CRN 500/90, OSNC 1992, nr 7–8, poz. 137).
Termin wymagalności roszczeń wykonawcy (powoda) za wykonane przez niego na
rzecz inwestora (pozwanego) roboty, powstaje z chwilą ich odebrania i
przekazania do użytku, która określona jest w protokole odbioru i przekazania
do użytku budynku (wyrok S.A. w Katowicach z 16 stycznia 1991 r., I Acz 118/90,
OSA 1992, nr 1, poz. 10).

W przypadku określenia w umowie daty oddania dzieła i oddania zamawiającemu w
innym terminie jedynie części dzieła, termin przedawnienia roszczeń
wynikających z umowy o dzieło przewidzianych w art. 646 k.c. liczyć należy od
dnia, w którym zgodnie z treścią umowy dzieło miało być oddane (wyrok SN z 7
kwietnia 1986 r., I CR 35/86, nie publ.).

Wierzytelność z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia ulega przedawnieniu z upływem
lat dziesięciu. Stosownie do art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna
się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Ponieważ termin
spełnienia świadczenia z bezpodstawnego wzbogacenia nie jest oznaczony ani nie
wynika z właściwości zobowiązania, przeto zwrot bezpodstawnie uzyskanej
korzyści powinien nastąpić niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do jego wykonania
i od tej chwili biegnie termin przedawnienia (wyrok SN z 17 grudnia 1976 r.,
III CRN 289/76, nie publ.).


Do art. 123 k.c.
Przesłane przez dłużnika wierzycielowi wezwanie do potwierdzenia salda w trybie
§ 21 rozporządzenia Ministra Finansów z 15 stycznia 1991 r. w sprawie zasad
prowadzenia rachunkowości (Dz.U. Nr 10, poz. 35 ze zm.), nie podpisane przez
osoby upoważnione do reprezentowania dłużnika, nie stanowi uznania roszczenia
przerywajacego bieg przedawnienia (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.) (uchwała SN z 26
kwietnia 1995 r., III CZP 39/95, OSNC 1995, nr 9, poz. 120).

Uznanie roszczenia w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 2 k.c. zachodzi w każdym
wypadku wyraźnego oświadczenia woli lub też innego zachowania się dłużnika
wobec wierzyciela, z którego wynika, że uważa on roszczenie za istniejące
(wyrok S.A. w Gdańsku z 22 marca 1991 r., I Acr 60/91, OSP 1991, nr 11,
poz.282).

Jakościowe przekształcenie powództwa niweczy przerwę biegu przedawnienia
poprzednio dochodzonego roszczenia, jeżeli powód cofnął dotychczasowe żądanie
przy zachowaniu wymagań przewidzianych przy cofnięciu pozwu (art. 203 k.p.c.),
a sąd umorzył postępowanie w tym zakresie. (uchwała SN z 13 kwietnia 1988 r.,
III CZP 24/88, OSNC 1989, nr 9, poz. 138).

Ustawa nie wymaga dla uznania roszczenia żadnej szczególnej formy; może ono
nastąpić w sposób wyraźny lub dorozumiany. Fakt zapłacenia odsetek stanowi
uznanie roszczenia (postanowienie SN z 8 października 1982 r., I CZ 106/82, nie
publ.).

Czynność podjęta celem zaspokojenia roszczenia przez jedną ze stron stosunku
prawnego – nie powoduje przerwy przedawnienia na korzyść strony przeciwnej
(wyrok SN z 6 grudnia 1979 r., III CRN 148/79, nie publ.).

1) Stosownie do przepisu art. 123 § 1 pkt 2 k.c. bieg przedawnienia przerywa
się przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie
przysługuje. Przerwa przedawnienia dotyczy jednak, w takim przypadku, tych
tylko roszczeń i w takim zakresie, w jakim zostały uznane. Uznanie roszczeń w
rozumieniu przepisu art. 123 § 1 ust. 2 k.c. jest przejawem woli uznającego i
nie może być zastąpione zasadami współżycia społecznego.

2) Roszczenia majątkowe poszkodowanego o naprawienie szkody ulegają więc
przedawnieniu z upływem lat dziesięciu od dnia popełnienia przestępstwa bez
względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie
obowiązanej do jej naprawienia (art. 442 § 2 k.c.) (wyrok SN z 16 września 1977
r., III PR 105/77, nie publ.).

Na tle obecnego stanu prawnego należy uznać, że wniosek o wydanie drugiego
tytułu wykonawczego zamiast utraconego nie jest czynnością bezpośrednią
zmierzającą do egzekwowania roszczenia – co jest niezbędną przesłanką dla
przerwania biegu przedawnienia stosownie do art. 123 § 1 pkt 1 k.c. Tytuł
wykonawczy bowiem stanowi tylko uprawnienie do egzekucji. Bezpośrednią
natomiast czynnością zmierzającą do egzekwowania roszczenia i przerywającą tym
samym bieg przedawnienia – jest złożenie wniosku wraz z tytułem egzekucyjnym do

właściwego sądu lub komornika o wszczęcie egzekucji (art. 796 § 1 k.p.c.).
(wyrok SN z 4 sierpnia 1977 r., IV PR 160/77, nie publ.).

Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i o wyznaczenie adwokata z urzędu,
jako nie przedsięwzięty bezpośrednio do dochodzenia roszczenia, nie przerywa
biegu przedawnienia. Nie obojętna jest dla oceny możliwości nieuwzględnienia
upływu przedawnienia merytoryczna zasadność zgłoszonego roszczenia (wyrok SN z
4 grudnia 1975 r., II CR 644/75, nie publ.).

Zgodnie z art. 123 § 1 k.c. taka tylko czynność przerywa bieg przedawnienia,
która zmierza do dochodzenia, zabezpieczenia lub egzekwowania roszczeń (wyrok
SN z 19 listopada 1975 r., IV PR 103/75, nie publ.).

Wniesienie na podstawie weksla gwarancyjnego pozwu w postępowaniu nakazowym nie
przerywa biegu przedawnienia nie objętych żądaniem pozwu roszczeń
odszkodowawczych zakładu pracy (art. 291 § 2 k.p.) wynikających ze stosunku
zobowiązaniowego, stanowiącego podstawę wystawienia tego weksla. (uchwała SN z
13 listopada 1975 r., IV PZP 9/75, OSNC 1976, nr 5, poz. 104).

Bez znaczenia na bieg przedawnienia jest również wniesienie przez powoda
uprzednio pozwu, który wobec niepłacenia został następnie prawomocnie zwrócony.
W myśl bowiem art. 203 § 2 k.p.c. pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków,
które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Do skutków tych należy również
przerwa przedawnienia roszczeń. Wniesienie niniejszego pozwu następnie
cofniętego nie przerwało przedawnienia. (wyrok SN z 12 października 1974 r., II
CR 377/74, nie publ.).

Wniosek wierzyciela do sądu państwowego o stwierdzenie wykonalności wyroku sądu
polubownego, jak również wniosek o nadanie temu wyrokowi klauzuli wykonalności
nie przerywają biegu przedawnienia roszczeń objętych wyrokiem sądu polubownego
(uchwała SN z 20 lutego 1974 r., III CZP 2/74, OSNC 1975, nr 2, poz. 18).

Bezskuteczność procesowa zarzutu potrącenia ewentualnego jako następstwo
bezskuteczności prawnomaterialnej wyłącza uznanie zgłoszonego zarzutu
potracenia za czynność przedsięwziętą – stosownie do art. 123 § 1 k.c. -
bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia (wyrok SN z 22 czerwca 1973 r., I CR
283/73, nie publ.).

Wniosek o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności nie przerywa
biegu przedawnienia (wyrok SN z 6 kwietnia 1973 r., I CR 56/73, nie publ.).

Treść podpisanego przez dłużnika zobowiązania co do zapłaty długu nie pozwala
na potraktowanie tego pisma jako czynności prawnej wywołującej skutki w postaci
zobowiązania się do zapłaty. Jest ono jedynie przejawem woli dłużnika,
stwierdzającym, że dłużnik był przeświadczony (w chwili składania zobowiązania)
o istnieniu roszczenia. Uznanie takie nie pozbawia jednak dłużnika prawa
wykazywania w sądowym postępowaniu cywilnym, że uznany przez niego dług nie
istnieje, względnie też, że istnieje on tylko w zmniejszonej kwocie (wyrok SN z
20 lutego 1973 r., II CR 700/72, nie publ.).

Skoro w poprzednim procesie powód nie cofnął pozwu, przeto umorzenie
postępowania na skutek ugody pozasądowej nie zniweczyło materialnoprawnych
skutków poprzedniego procesu wywołanych wniesieniem pozwu, które przerwało bieg
przedawnienia (wyrok SN z 2 lutego 1973 r., II PR 422/72, nie publ.).

Wniosek o wyznaczenie adwokata z urzędu złożony przed wytoczeniem powództwa nie
jest czynnością przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia i nie
przerywa biegu przedawnienia. Jest to czynność przygotowawcza do dochodzenia
roszczeń i wobec treści art. 123 § 1 k.c. nie wywołuje skutku w postaci
przerwania biegu przedawnienia (wyrok SN z 5 września 1972 r., II PR 122/72,
nie publ.).

Uznanie roszczenia przewidziane w art. 123 § 1 pkt 2 k.c. jest
zindywidualizowanie i odnosi się do roszczenia o określonym charakterze i w
określonej wysokości. Zakres więc uznania zależy od jego treści. W
szczególności, jeżeli uznanie jest czynnością prawną (tzw. uznanie właściwe),
to treść tej czynności prawnej decyduje, czy roszczenie zostało uznane zarówno
co do zasady, jak co do wysokości, a jeśli chodzi o odpowiedzialność za
uszkodzenie ciała i rozstrój zdrowia, obejmującą różne roszczenia, to z treści
tej czynności prawnej wynika, które z tych roszczeń uznano i w jakiej wysokości
(wyrok SN z 23 czerwca 1972 r., I CR 142/72, OSNC 1973, nr 4, poz. 61).

Przerwy biegu przedawnienia (art. 123 i 124 k.c.) nie można stosować do
szczególnego terminu z art. 99 § 2 kodeksu morskiego (wyrok SN z 6 kwietnia
1973 r., I CR 56/73, nie publ.).

W rzeczywistości tylko oświadczenie woli osoby odpowiedzialnej za szkodę,
zawierające uznanie swego zobowiązania do wynagrodzenia określonej szkody,
ustala roszczenie poszkodowanego zarówno co do zasady, jak i co do wysokości w
sposób wiążący zobowiązanego. Jest to uznanie określone w doktrynie mianem
właściwego i ma postać umowy zawartej pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem. Celem
zawarcia takiej umowy jest z reguły ustabilizowanie istniejącego stosunku
prawnego. Oczywiście przerywa takie uznanie bieg terminu przedawnienia w
odniesieniu do całości roszczeń wypływających z określonej w umowie zasady
(wyrok SN z 4 stycznia 1972 r., II PR 382/71, nie publ.).

Wniesienie opłat od pozwu, względnie uzupełnienie innych jego braków
formalnych, świadczy z reguły o woli powoda dochodzenia swego roszczenia.
Wprawdzie okoliczność, że uzupełnienie braków formalnych pozwu nastąpiło po
upływie terminu przewidzianego w art. 130 § 1 k.p.c. wyklucza możliwość
przypisania skutków prawnych pozwowi wniesionemu w pierwszej dacie, nie wyłącza
to jednak uznania, że czynność następna polegająca na spóźnionym uzupełnieniu
braków, przerwała bieg przedawnienia (prekluzji), jeżeli zachowanie powoda
świadczy o jego woli popierania zgłoszonego roszczenia i potraktowania
powyższej czynności jako wniesienia nowego pozwu. Jeżeli przy tym czynność
została dokonana przed upływem terminu przedawnienia (prekluzji), nie ma
przeszkód do uznania, że nowy pozew przerywa bieg terminu w dacie dokonania
czynności, tj. w dacie faktycznego uzupełnienia braków formalnych poprzedniego
pozwu (wyrok SN z 24 czerwca 1970 r., II CR 263/70, nie publ.).

Bieg przedawnienia przerywa się także przez uznanie roszczenia przez osobę,
przeciwko której ono przysługuje (art. 123 § 1 k.c.), ale tylko w granicach
określonych uznaniem (wyrok SN z 24 lutego 1970 r., II PR 5/70, nie publ.).


Do art. 125 k.c.
Roszczenie o przywrócenie posiadania stwierdzone prawomocnym wyrokiem
przedawnia się z upływem lat dziesięciu (art. 125 § 1 k.c.) (uchwała SN z 31
maja 1990 r., III CZP 25/90, BSN 1990, nr 5, s. 8).

W myśl art. 360 k.c. odsetki od sumy pieniężnej, w braku odmiennego
zastrzeżenia co do terminu płatności, są płatne co roku z dołu, co przesadza o
ich okresowym charakterze (wyrok SN z 26 sierpnia 1976 r., III CRN 181/76, OSNC
1977, nr 4, poz. 78).

Jeżeli objęte tytułem wykonawczym roszczenie rzeczywiście przedawniło się
zgodnie z art. 125 k.c., to dłużnik może powództwem przeciwegzekucyjnym bronić
się przed egzekucją niezależnie od tego, czy wierzyciel dysponuje pierwotnym
czy też ponownie wydanym tytułem wykonawczym (postanowienie SN z 8 czerwca 1972
r., II CZ 73/72, nie publ.).

Przedawnienie roszczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu uzasadnia
niewystąpienie z zażaleniem na nadanie klauzuli wykonalności, lecz wniesienie
powództwa przeciwegzekucyjnego na podstawie art. 840 § 1 k.p.c. (postanowienie
SN z 18 marca 1971 r., I CZ 110/70, nie publ.).

--
Wysłano z serwisu OnetNiusy: http://niusy.onet.pl