On Wed, 04 Sep 2002 23:22:47 +0200, poker wrote:

>> Mam taki oto problem: za przeterminowane p?atno?ci obowi?zuj? odsetki
>> ustawowe chyba ?e strony umówi?y si? inaczej.
>>
>> a co pocz?ae z takim fantem dostawca w dwóch ostatnich fakturach
>> umie?ci? informacje ?e za przeterminowane nale?no?ci ??da odsetek 360%
>> faktura wp?yn??a do firmy podpisa?a j? osoba odbieraj?ca towar .

zamieszczenie na fakturze klauzuli o odsetkach umownych przewyzszajacych
wysokosc odsetek ustawowych jest bezskuteczne.



> jak orzekaj? s?dy w takich lichwiarskich
>> sprawach ???

Musze przyznac, ze bardzo sensownie i konsekwentnie,



1993.02.11 wyrok s.apel.T I ACr 2/93
OSA 1993/6/35
w ?odzi



Niedopuszczalne jest zamieszczenie w fakturze klauzuli zawieraj?cej
postanowienia o wysoko?ci odsetek za opó 1/4 nienie w spe?nieniu ?wiadczenia
pieni??nego przekraczaj?cej odsetki ustawowe, je?eli postanowienia te nie
wynikaj? z umowy zawartej przez strony przed dor?czeniem lub równocze?nie z
dor?czeniem faktury i traktowanie takiej klauzuli jako oferty, która zostaje
przyj?ta wraz z przyj?ciem faktury i towaru przez jego nabywc?.
Przedsi?biorstwo Handlowo-Produkcyjne "Modex" Sp. z o.o. w K. wnios?o o
zas?dzenie od Krzysztofa D. - Akwizycja w K. kwoty 21.183.000 z? z odsetkami w
wysoko?ci 1% dziennie od dnia 15 listopada 1991 r. Na uzasadnienie swego
??dania powodowe przedsi?biorstwo poda?o, ?e pozwany zakupi? towar na kwot?
dochodzon? w pozwie z terminem p?atno?ci do 14 listopada 1991 r., przy czym w
fakturze zastrze?one zosta?y odsetki w wysoko?ci 1% dziennie. S?d Wojewódzki w
?odzi wyrokiem zaocznym z dnia 16 wrze?nia 1992 r., wydanym na posiedzeniu
niejawnym, zas?dzi? od pozwanego na rzecz strony powodowej kwot? 21.183.000 z?
z ustawowymi odsetkami od dnia 15 listopada 1991 r., oddalaj?c powództwo w
pozosta?ej cz??ci, to znaczy w zakresie odsetek przekraczaj?cych odsetki
ustawowe. S?d pierwszej instancji ustali?, ?e strona powodowa wystawiaj?c
faktur? na zakupiony przez pozwanego towar zamie?ci?a na niej piecz?ae o tre?ci:
"zastrzegamy odsetki w wysoko?ci 1% za ka?dy dzie? zw?oki ustalonego terminu
p?atno?ci". Zdaniem S?du zapis taki umieszczony na fakturze przez sprzedawc?,
przy braku wcze?niejszej umowy stron, co do wysoko?ci odsetek nie wi??e stron.
W praktyce gospodarczej - jak wywiód? S?d pierwszej instancji - przyj?te jest,
?e faktura stanowi dokument rozliczeniowy, okre?laj?cy wierzyciela i d?u?nika,
rodzaj, ilo?ae towaru oraz cen?. Wprawdzie zawiera ona niejednokrotnie inne
zapisy dokonane przez wystawiaj?cego faktur?, dotycz?ce np. terminu i formy
zap?aty, czy nawet odsetek, jednak?e zapisy takie wi??? strony tylko wtedy, gdy
wynikaj? z wcze?niej zawartej umowy lub zostan? zaakceptowane i wykonane przez
d?u?nika. W razie braku takiej akceptacji omawiane zapisy stanowi? tylko
jednostronne o?wiadczenie woli wystawiaj?cego faktur?. Wi?zanie z tymi zapisami
skutków takich, jak z zawarciem umowy nie znajduje uzasadnienia w ?wietle art.
72 k.c. Zgodnie bowiem z tym przepisem umowa zostaje zawarta, gdy strony dojd?
do porozumienia co do wszystkich jej postanowie?, b?d?cych przedmiotem rokowa?.
Z tre?ci przed?o?onej faktury nie wynika natomiast, kto j? podpisa? w imieniu
powodowego przedsi?biorstwa (pod piecz?ci? nag?ówkow? znajduje si? bowiem
nieczytelna parafa), brak jest na niej podpisu pozwanego, a powód nie
udowodni?, i? faktura ta zosta?a pozwanemu dor?czona. W tej sytuacji S?d
Wojewódzki w ?odzi nie znalaz? podstaw prawnych do zas?dzenia odsetek wy?szych
ni? odsetki ustawowe. W rewizji od tego orzeczenia powodowe przedsi?biorstwo
wnios?o o jego uchylenie w cz??ci dotycz?cej oddalenia powództwa, zarzucaj?c
naruszenie prawa materialnego, a w szczególno?ci art. 60 k.c. przez przyj?cie,
i? strony nie zawar?y umowy o odsetki w wysoko?ci 1% dziennie oraz sprzeczno?ae
ustale? S?du z tre?ci? zebranego materia?u dowodowego przez przyj?cie, ?e skoro
strony nie poczyni?y ?adnych uzgodnie? co do odsetek, a ich wysoko?ae okre?lono
jedynie na fakturze - okre?lenie takie nie wi??e pozwanego.
S?d Apelacyjny zwa?y?, co nast?puje:
Rewizja nie zas?uguje na uwzgl?dnienie. W szczególno?ci nie jest trafny zarzut
naruszenia przez S?d Wojewódzki prawa materialnego, a w szczególno?ci art. 60
k.c. Przepis ten stanowi, ?e wola osoby dokonywuj?cej czynno?ci prawnej mo?e
byae wyra?ona przez ka?de zachowanie si? tej osoby, które ujawnia jej wol? w
sposób dostateczny. W ?wietle tego przepisu nie mo?na uznaae, ?e zamieszczenie w
fakturze - obejmuj?cej okre?lenie stron umowy sprzeda?y, rodzaju i ilo?ci
towaru oraz ceny - tak?e klauzuli okre?laj?cej wysoko?ae odsetek za opó 1/4 nienie w
spe?nieniu ?wiadczenia stanowi ofert?, której przyj?cie przez kontrahenta
nast?puje z chwil? przyj?cia faktury i odbioru towaru. Faktura bowiem - jak to
trafnie stwierdzi? S?d pierwszej instancji - jest jedynie powszechnie
stosowanym dokumentem rozliczeniowym, u?atwiaj?cym wykonanie postanowie?
wynikaj?cych z zawartej uprzednio w sposób wyra 1/4 ny lub dorozumiany umowy.
Dor?czenie faktury umo?liwia wi?c d?u?nikowi podj?cie czynno?ci maj?cych na
celu sprawdzenie, czy ?wiadczenie jest usprawiedliwione tak co do zasady, jak i
wysoko?ci. Umo?liwia te? podj?cie czynno?ci zmierzaj?cych do spe?nienia
?wiadczenia obj?tego umow?. Faktura mo?e tak?e stanowiae wezwanie d?u?nika do
spe?nienia ?wiadczenia pieni??nego wynikaj?cego z umowy, ale tylko wówczas gdy
zawarto w niej stosown? wzmiank? co do sposobu i terminu zap?aty (por. uchwa?a
S?du Najwy?szego z dnia 8 lipca 1992 r. sygn. akt III CZP - 80/92 - Wokanda Nr
11/1992). Niedopuszczalne jest natomiast zamieszczenie w fakturze klauzuli
zawieraj?cej postanowienie o wysoko?ci odsetek za opó 1/4 nienie w spe?nieniu
?wiadczenia pieni??nego przekraczaj?cej odsetki ustawowe, je?eli postanowienia
te nie wynikaj? z umowy zawartej przez strony przed dor?czeniem lub
równocze?nie z dor?czeniem faktury i traktowanie takiej klauzuli jako oferty,
która zostaje przyj?ta wraz z przyj?ciem faktury i towaru przez jego nabywc?.
Nie mo?na bowiem wymagaae od nabywcy towaru, aby oferty sprzeda?y co do
wysoko?ci odsetek za opó 1/4 nienie w spe?nieniu ?wiadczenia pieni??nego doszukiwa?
si? w dokumencie rozliczeniowym jakim jest faktura tego rodzaju antycypacja
o?wiadczenia woli sprzedawcy w przedmiocie odsetek uniemo?liwia uznanie, ?e
przejawi? on sw? wol? w tym zakresie w sposób dostateczny. Wobec zaj?tego wy?ej
stanowiska bezzasadny jest tak?e drugi zarzut rewizji, jakoby S?d pierwszej
instancji dokona? ustale? sprzecznych z tre?ci? zebranego materia?u dowodowego
przez przyj?cie, ?e skoro strony nie czyni?y ?adnych uzgodnie? w przedmiocie
odsetek, a ich wysoko?ae okre?lono jedynie w fakturze, to okre?lenie takie nie
wi??e pozwanego. W istocie nie chodzi tu bowiem o sprzeczno?ae ustale? S?du z
zebranym materia?em dowodowym, a o ocen? skuteczno?ci dzia?ania podj?tego przez
powoda. Niezale?nie od powy?szego zauwa?yae nale?y, ?e zastrze?one przez powoda
w fakturze odsetki okre?lone zosta?y na 1% dziennie, a zatem 365% w stosunku
rocznym. Wprawdzie ustawodawca polski odst?pi? w ostatnich latach od instytucji
odsetek maksymalnych i strony mog? swobodnie okre?laae wysoko?ae odsetek
umownych, jednak?e wysoko?ae tych odsetek powinna odpowiadaae dobrym obyczajom w
stosunkach handlowych. Wysoko?ae odsetek dochodzonych w niniejszej sprawie i
sposób ich zastrze?enia przez powoda w sposób niew?tpliwy naruszaj? te
obyczaje, a zatem roszczenie powoda o zas?dzenie tych odsetek równie? w ?wietle
art. 5 k.c. nie zas?uguje na uwzgl?dnienie. Maj?c powy?sze na uwadze S?d
Apelacyjny w ?odzi wobec bezzasadno?ci zarzutów rewizyjnych, na zasadzie art.
387 k.p.c. rewizj? powoda oddali?.