jak widać, w kwestii wyboru sędziów w UE decydują politycy, a nie
jurgieltnicy :

https://www.dw.com/pl/jak-wybierani-s%C4%85-s%C4%99d
ziowie-w-pa%C5%84stwach-ue-decyduj%C4%85-szczeg%C3%B
3%C5%82y/a-39700705



Polityka

Jak wybierani są sędziowie w państwach UE. ,,Decydują szczegóły"

W państwach UE istnieją różne modele powoływania sędziów sądów
najwyższych. W większości istnieje tendencja do zachowywania równowagi
między wpływem polityki i samorządu sędziowskiego.

Deutschland BGH Bundesgerichtshof in Karlsruhe (picture-alliance/dpa/U.
Deck)

Budynek Federalnego Sądu Najwyższego (Bundesgerichtshof) w Karlsruhe

W Niemczech sędziów pięciu sądów najwyższej instancji (bez Federalnego
Trybunału Konsytucyjnego) wybiera specjalna, 32-osobowa komisja
rekrutacyjna (Richterwahlausschuss) złożona po połowie z posłów do
Bundestagu (skład odzwierciedla proporcjonalnie układ sił w Bundestagu)
i ministrów sprawiedliwości krajów związkowych (rządy landowe wyłaniane
są w osobnych wyborach, proporcje partyjne są często inne niż w
Bundestagu). Kandydatów może proponować federalny minister
sprawiedliwości, albo członkowie komisji rekrutacyjnej. Po zaopiniowaniu
kandydata lub kandydatki przez tzw. radę prezydialną danego sądu (prezes
i inni sędziowie) komisja rekrutacyjna zwykłą większością głosów
dokonuje wyboru na drodze tajnego głosowania. Po zatwierdzeniu wyboru
przez rząd federalny sędziego mianuje prezydent RFN. Ta procedura od lat
krytykowana jest przez przedstawicieli samorządu sędziowskiego, jako
zbyt upolityczniona i mało przejrzysta.

Bardziej wyważony jest model francuski. We Francji o nominacjach
sędziowskich decyduje Najwyższa Rada Sądownictwa (Conseil Supérieur de
la Magistrature). Liczy ona 12 członków; w jej skład oprócz prezydenta i
ministra sprawiedliwości wchodzi 5 sędziów, prokurator, przedstawiciel
Rady Państwa (odpowiednik Trybunału Konstytucyjnego) i 3 osobistości nie
związane ani z parlamentem ani z sądami, mianowane przez prezydenta oraz
przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego i Senatu.
Deutschland BGH urteilt im Implantaten Prozess (picture-alliance/dpa/U.
Deck)

O wyborze sędziów Federalnego Sądu Najwyższego decydują wyłącznie politycy

Austria jest jednym z pięciu krajów UE (oprócz Niemiec, Finlandii,
Luksemburga i Czech), w których nie ma rady sądownictwa (odpowiednika
polskiej Krajowej Rady Sądownictwa). Kandydatów zgłasza prezydium sądu,
które ogłasza nabór na wakaty sędziowskie. Wybór zatwierdza minister
sprawiedliwości; może on teoretycznie odmówić zatwierdzenia tak
rekomendowanego kandydata, ale w zasadzie to się nie zdarza.

W Danii o nominacjach decyduje niezależna Rada ds. Powołań Sędziowskich
(tylko formalnie kwituje je królowa na wniosek ministra). Wprawdzie
członków tej Rady powołuje minister sprawiedliwości, ale wyłącznie z
rekomendacji sędziowskich zgromadzeń ogólnych Sądu Najwyższego, sądów
apelacyjnych, Stowarzyszenia Duńskich Sędziów, Naczelnej Rady Adwokatów
i Prawników Danii, wspieranych przez m.in. Stowarzyszenia Władz Lokalnych.

W Hiszpanii sędziowie są wybierani przez Radę Główną Władzy Sądowniczej,
której przewodniczącym jest prezes sądu najwyższego. Pozostałych 20
członków tej Rady jest powoływanych przez parlament (większością 60
proc.), ale wyłącznie spośród doświadczonych sędziów i prawników
rekomendowanych przez Komisję Wyborczą, działającą przy sądzie
najwyższym. Ta Komisja Wyborcza jest niezależnym organem sędziowskim.

Redakcja poleca
FAZ: ,,Wygląda na to, że nikt nie może powstrzymać Kaczyńskiego"

Niemiecka prasa szeroko informuje o procedowanych przez Sejm projektach
ustaw o sądach i reakcjach opozycji i Brukseli. (14.07.2017)
Unia zaskoczona przez PiS. "Przekroczono czerwoną linię"

W Holandii sędziowie powoływani są dekretem królewskim na wniosek
ministra sprawiedliwości, ale kandydata wskazuje Rada Sądownictwa. Ta
Rada składa się z trzech do pięciu członków (obecnie z czterech), ale
zawsze co najmniej połowa to byli sędziowie zgłoszeni przez środowisko
sędziowskie. Po II wojnie nie zdarzyło się, by minister sprawiedliwości
zaproponował królowej bądź królowi powołanie do Rady kogoś
niezgłoszonego przez środowisko sędziowskie. Przewodniczący Rady, który
decyduje w wypadku równowagi głosów, musi pochodzić właśnie z tej
sędziowskiej frakcji w Radzie.

W Szwecji postanowienia o nominacjach sędziowskich podejmuje minister
sprawiedliwości, ale na podstawie zgłoszeń na wolne stanowisko, które z
kolei są rezultatem procesu aplikacyjnego pilotowanego przez Radę ds.
Nominacji Sędziów (Domarnämnden). Do 2011 r. większość jej 9-osobowego
składu powoływał rząd. Ale po reformie z 2011 r. ponad połowa, czyli
pięciu członków Domarnämnden to sędziowie wybierani przez innych
sędziów, a kolejnych dwóch to prawnicy powoływani przez rząd po
konsultacjach ze środowiskiem sędziowskim i prawniczym oraz dwóch przez
parlament. Domarnämnden sprawdza referencje potencjalnych kandydatów na
sędziów uzyskane od innych sędziów. A prezesi sądów, które ogłosiły
nabór, przeprowadzają potem rozmowy kwalifikacyjne i na tej podstawie
zestawiają listy najlepszych dla Domarnämnden. Minister sprawiedliwości
prawie zawsze zatwierdza kandydata wyłonionego przez Domarnämnden (jeśli
odmawia, to Domarnämnden rekomenduje nowego kandydata).

Dimitra Kyranoudi aus der griechischen Redaktion der Deutschen Welle
(DW/D. Kyranoudi)

dr Dimitra Kyranoudi

We Włoszech kandydaci na sędziów startują w egzaminach oraz konkursie
przeprowadzanym przez Najwyższą Radę Sądownictwa (NRS), która dokonuje
nominacji sędziowskich. Spośród 27 członków NRS parlament wybiera tyko
ośmiu - muszą być profesorami prawa lub doświadczonymi prawnikami z co
najmniej 15-letnią praktyką. Reszta składu NRS to osoby wybrane przez
izby sędziowskie i prokuratorskie, prezydent państwa, a także prezes
sądu najwyższego i jego rzecznik generalny.

- W zachodnich systemach demokratycznych obserwujemy tendencję do
zagwarantowania równowagi między wpływem samorządu sędziowskiego,
parlamentów i rządów na nominacje sędziowskie - wyjaśnia dr Dimitra
Kyranoudi, która w ramach pracy doktorskiej na Sorbonie porównywała
systemy sądownicze w państwach UE.

Jej zdaniem także wymiar sprawiedliwości musi mieć demokratyczną
legitymację, a pozostawienie wyboru sędziów samym sędziom jest tak samo
niebezpieczne, jak oddanie ich wyłącznie w ręce polityków. Jak dodaje
ekspertka, dyskusja na temat odpowiednich proporcji jest toczona nie
tylko w Polsce, ale i w wielu innych krajach. - W każdym modelu
decydujące są szczegóły, np. jaka większość potrzebna jest do wyboru
kandydata. Ważne jest, żeby nominaci mieli możliwie szerokie poparcie -
uważa Kyranoudi i jako przykład podaje USA, gdzie kandydaci na sędziów
Sądu Najwyższego muszą na etapie przesłuchań zdobyć poparcie 60 procent
senatorów, a więc także przedstawicieli opozycji.

Tomasz Bielecki, Bartosz Dudek

Data 25.01.2018
Autor Bartosz Dudek
Słowa kluczowe Sądy, sędziowie, wybór sędziów
Wasze opinie: Opinie
Drukuj Drukuj stronę
Permalink https://p.dw.com/p/2gZxx