Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych

Projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 6 miesięcy od dnia
uchwalenia.

II.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
ustawy
Zasady udzielania dostępu do materiału dowodowego podejrzanym,
oskarżonym oraz ich obrońcom w postępowaniu karnym w prawie Unii
Europejskiej zostały określone w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady
2012/13/UE z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie prawa do informacji
w postępowaniu karnym (Dz. Urz. UE L 142 z dnia 1.6.2012 r., s.1), zwanej
dalej: dyrektywą.

III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej

Projekt ustawy w zakresie proponowanej zmiany art. 159 kpk oraz
art. 465 § 2 kpk jest zgodny z art. 7 ust. 4 zd. 2 dyrektywy. W projekcie
wskazano, że organem rozpoznającym zażalenia na odmowę udostępniania akt
w postępowaniu przygotowawczym jest sędzia do spraw postępowania
przygotowawczego. Tym samym realizowany jest postulat wskazany w art. 7
ust. 4 zd. 2 dyrektywy, zgodnie z którym decyzja o odmowie dostępu do
materiału dowodowego powinna być podejmowana przez organ sądowy lub
powinna podlegać przynajmniej kontroli sądowej.
Dyrektywa weszła w życie, zgodnie z regułą określoną w jej art. 13, w
dniu 21 czerwca 2012 r. Na podstawie art. 11 ust. 1 dyrektywy, państwa
członkowskie zostały zobowiązane do wprowadzenia w życie przepisów
niezbędnych do wykonania dyrektywy do dnia 2 czerwca 2014 r. Oznacza to, że
termin transpozycji jeszcze nie upłynął. Jednak w świetle uznanej przez
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej reguły, wynikającej z zasady
lojalnej współpracy, w okresie prac nad transpozycją dyrektywy państwa
członkowskie muszą podejmować działania na rzecz osiągnięcia rezultatu
określonego w dyrektywie i powstrzymywać się od działań, które mogłyby
hamować tę transpozycję (patrz. J. Barcz, Wytyczne polityki legislacyjnej i
techniki prawodawczej, Zapewnienie skuteczności prawa Unii Europejskiej w
polskim prawie krajowym, Warszawa, 2009, s. 49-50).

IV.
Konkluzja
Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania
karnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, w wersji

1 Orzecznictwo Trybunału wskazuje na to, że w okresie przewidzianym na dokonanie transpozycji dyrektywy
będące jej adresatami państwa członkowskie są zobowiązane do powstrzymania się od przyjmowania przepisów,
których charakter poważnie zagraża osiągnięciu rezultatu wskazanego przez tę dyrektywę (patrz. m.in. wyrok
z dnia 18 grudnia 1997 r. w sprawie C-129/96 Inter-Environnement Wallonie, Rec. str. I-7411, pkt 45, wyrok z
dnia 8 maja 2003 r. w sprawie C 14/02 ATRAL, Rec. str. I 4431, pkt 58, i wyrok z dnia 22 listopada 2005 r. w
‑
‑
sprawie C-144/04 Mangold, Rec. Str. I–9981, pkt 33).

2
uwzględniającej autopoprawkę zgłoszoną dnia 29 listopada 2012 r., jest zgodny
z prawem Unii Europejskiej.



Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Zbigniew Wrona

3

Warszawa, 3 grudnia 2012 r.
BAS-WAPEiM-3181/12

TRYB PILNY


Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o zmianie
ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz ustawy - Prawo o ustroju
sądów powszechnych (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Michał
Kabaciński), w wersji uwzględniającej autopoprawkę zgłoszoną dnia 29
listopada 2012 r., jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej w rozumieniu art. 95a Regulaminu Sejmu



Przedmiotem projektu ustawy jest nowelizacja ustawy z dnia 6 czerwca
1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.), zwanej
dalej również: kpk, oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów
powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.). Celem proponowanych zmian
jest ustanowienie instytucji sędziego do spraw postępowania przygotowawczego
właściwego do spraw z zakresu kontroli legalności działania organów
prowadzących postępowanie przygotowawcze, utrwalania niektórych dowodów
dla sądu oraz dokonywania innych czynności sądowych w postępowaniu
przygotowawczym.
Ponadto w projekcie zaproponowano szereg innych zmian dotyczących
procedury karnej, w szczególności warunków i przesłanek umarzania
postępowania, zasad utrwalania dowodów w postępowaniu karnym, a także
zasad dostępu do akt sprawy.
Autopoprawka zgłoszona przez wnioskodawców w dniu 29 listopada
2012 r. usuwa z zakresu normatywnego opiniowanego projektu ustawy materię
objętą art. 156 kpk.
Projekt ustawy zawiera przepisy objęte zakresem regulacji prawa Unii
Europejskiej. Projekt w zakresie określenia trybu odwoławczego od decyzji
organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze, odmawiającej
udostępnienia akt sprawy, jest objęty zakresem normatywnym dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/13/UE z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie
prawa do informacji w postępowaniu karnym (Dz. Urz. UE L 142 z dnia
1.6.2012 r., s.1), zwanej dalej: dyrektywą.
Projekt ustawy w zakresie proponowanej zmiany art. 159 kpk oraz art.
465 ust. 2 kpk jest zgodny z art. 7 ust. 4 zd. 2 dyrektywy. W opiniowanym
projekcie ustawy wskazano, że organem rozpoznającym zażalenia na odmowę
udostępniania akt w postępowaniu przygotowawczym jest sędzia do spraw
postępowania przygotowawczego. Tym samym realizowany jest postulat
wskazany w art. 7 ust. 4 zd. 2 dyrektywy, zgodnie z którym decyzja o odmowie
dostępu do materiału dowodowego powinna być podejmowana przez organ
sądowy lub powinna podlegać przynajmniej kontroli sądowej.
W obowiązującym stanie prawnym, zgodnie z art. 159 kpk, na odmowę
udostępnienia akt w postępowaniu przygotowawczym przysługuje stronom
zażalenie. Jednak obecnie zażalenie od decyzji prokuratora odmawiającej
dostępu do akt sprawy przysługuje do prokuratora bezpośrednio przełożonego.
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz
ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, w wersji uwzględniającej
autopoprawkę zgłoszoną dnia 29 listopada 2012 r. może zostać uznany za
projekt ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a
Regulaminu Sejmu.




Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Zbigniew Wrona

2