Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw

Według szacunków MSW jednostkowy koszt produkcji dowodu osobistego
obecnie wynosi około 30 zł. Rezygnacja z warstwy elektronicznej dowodu
oznaczałaby zatem oszczędności w wysokości ok. 62 mln zł w 2013 r. oraz
ok. 124 mln w 2014 r.
Przedstawione powyżej koszty produkcji ponoszone przez budżet państwa nie
uwzględniały zamieszczenia w warstwie elektronicznej dowodu osobistego
funkcjonalności karty ubezpieczenia zdrowotnego. W takim przypadku
posiadaczem przedmiotowego dokumentu powinien być każdy obywatel polski
zamieszkały na terytorium kraju. Przy założeniu, że elektroniczny dowód
osobisty zostałby wydany w pierwszej kolejności osobom nowo narodzonym
oraz osobom powyżej 65 roku życia, wówczas (według prognozy MSW) od
dnia 1 lipca 2013 r. do końca 2014 r. wyprodukowanoby łącznie ok. 13 mln
dokumentów, z czego 4,1 mln dowodów w 2013 r., natomiast 8,8 mln
w 2014 r. Rezygnacja z opcji zamieszczenia funkcjonalności karty
ubezpieczeń zdrowotnych w warstwie elektronicznej przyniesie
w przedstawionym wariancie oszczędności w wysokości odpowiednio
171,3 mln zł oraz ok. 380 mln zł.
W perspektywie długoterminowej rezygnacja z zamieszczenia karty
ubezpieczenia zdrowotnego w elektronicznej warstwie dowodu osobistego
pozostanie neutralna dla sektora finansów publicznych, ponieważ konieczność
opracowania elektronicznej karty zostanie przeniesiona na Ministerstwo
Zdrowia. Na obecnym etapie nie jest jednakże możliwe przedstawienie
kosztów związanych z jej wdrożeniem.
Powyższe oszczędności, wynikające z obniżenia jednostkowych kosztów
produkcji po rezygnacji z warstwy elektronicznej dowodów osobistych, należy
powiększyć o kwotę wynikającą z rezygnacji z inwestycji, mających na celu
zapewnienie Centrum Personalizacji Dokumentów (CPD) zwiększonej
wydajności produkcji. Według szacunków CPD kwota ta wyniosłaby około
22,3 mln zł. Drugim źródłem oszczędności byłyby zmniejszone koszty
eksploatacji systemu wydawania dowodów osobistych, które obejmują roczne
wydatki służące utrzymaniu infrastruktury niezbędnej do wydawania
24

i funkcjonowania elektronicznego dokumentu. Zgodnie z wyliczeniami MSW
kwota ta wyniosłaby rocznie 30 mln zł.
Odrębną kategorię szacunków stanowią wydatki ponoszone po 2015 r., tj. po
wejściu w życie ustawy o dowodach osobistych. Mając na uwadze rezygnację
z elektronicznych funkcjonalności dowodu osobistego, nie dojdzie do zmiany
technologii stosowanej do produkcji blankietu dokumentu.
Nie zmieni się zatem istotnie cena blankietu ani jednostkowy koszt produkcji
dowodu osobistego. Można analogicznie zatem wskazać na oszczędności
wynikające z obniżenia jednostkowego kosztu produkcji dowodu osobistego,
w związku z rezygnacją z warstwy elektronicznej w latach 2015 – 2017.
Wysokość oszczędności środków publicznych będzie wynosić według
szacunków odpowiednio: 119 mln zł, 130 mln zł oraz 180 mln zł (w sumie
430 mln zł).
W kwestii kosztów koniecznych do sfinansowania po wejściu w życie
projektowanych przepisów należy zauważyć, że niemożliwe jest na obecnym
etapie przeprowadzenie analizy kosztów i korzyści przy wykorzystaniu metod
ilościowych. W związku z planowaną zmianą technologii systemu rejestrów
państwowych trwają prace nad nowym studium wykonalności do projektu
pl.ID. Dopiero przedmiotowa analiza, w połączeniu z planowanym audytem
projektu, określi architekturę nowych rozwiązań oraz niezbędne koszty do
sfinansowania przez budżet państwa. Możliwe jest natomiast wskazanie
podstawowych zmian jakościowych, jakie może wprowadzić zmiana
technologii SRP. Przede wszystkim planowane jest istotne uproszczenie
warstwy rejestrów centralnych, która w dalszej perspektywie ma przynieść
oszczędności w utrzymaniu systemu. Ponadto zmiana technologii ma na celu
istotną redukcję kosztów utrzymania sprzętu na poziomie urzędów gminnych.
Jedną z możliwych opcji jest zastąpienie oprogramowania gminnego na rzecz
centralnej aplikacji, do której dostęp mieliby użytkownicy lokalni.
Konsekwencją takiego rozwiązania byłoby odejście od konieczności
aktualizacji aplikacji każdej gminy na rzecz aktualizacji aplikacji centralnej,
co dałoby około 1,2 mln zł oszczędności. Oszacowanie i analiza kosztów
związanych ze zmianą rozwiązań technologicznych przewidzianych
25

w projekcie przygotowane zostanie w nowej wersji studium wykonalności
projektu pl.ID.
5. Skutki finansowe nowej ustawy o ewidencji ludności dla sektora finansów
publicznych
O kosztach wdrożenia nowej ustawy o ewidencji ludności z punktu widzenia
budżetu państwa można mówić w aspekcie technicznym, który jak dotychczas
będzie finansowany z projektu pl.ID. Jak wskazano w opisanym wyżej
scenariuszu nr 2 nie jest aktualnie możliwe oszacowanie poszczególnych
kosztów realizacji zmodyfikowanego projektu. Wiadomo, że koszty te nie będą
przekraczać dotychczasowego budżetu projektu pl.ID realizowanego ze
środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna
Gospodarka (7. oś priorytetowa).
Koszty wdrożenia nowej ustawy o ewidencji ludności z punktu widzenia gmin
obejmują dwa obszary.
Pierwszy obejmuje konieczność jednorazowej aktualizacji aplikacji gminnych
obejmujący modyfikację aplikacji, bez zmiany struktury danych i migracji
danych, oraz jej wdrożenie. Koszt jednostkowy takiej operacji oszacowano na
625 zł. Jest to średni koszt szacunkowy, ponieważ każdy producent aplikacji
gminnych ponosi inne koszty. Jest to uzależnione od tego, czy gmina korzysta
z własnych zasobów, od platformy sprzętowej, przyjętej technologii
przetwarzania itp. W OSR do projektu przedłożonego w 2008 r. oszacowano
jego wysokość na 500 zł.
Drugi obszar kosztów to kwoty opłat, jakie gminy będą musiały ponieść za
dostęp do sieci oraz dostęp on-line za pomocą teletransmisji. Koszt brutto za
dostęp z wykorzystaniem sieci PeselNet w OSR do projektu przedłożonego
w 2008 r. oszacowano na 976 zł. Kwota ta nie uległa podwyższeniu i nie jest
wykluczone, że możliwe będzie jej obniżenie.
Obciążenie gmin kosztami opłat za eksploatację dostępu do sieci
zaakceptowała, opiniująca w 2008 r. projekt nowej ustawy o ewidencji
ludności, Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego, uznając, że
przemawiają za tym korzyści wynikające z uzyskania przez organy gmin
bezpośredniego dostępu do rejestrów.
26

Dodatkowym obowiązkiem, który obciąży organy gmin od dnia 1 stycznia
2015 r., będzie konieczność powiadamiania obywateli o nadaniu lub zmianie
numeru PESEL. Jednakże biorąc pod uwagę, że większość powiadomień
będzie następowała w urzędzie gminy podczas załatwiania określonej
czynności, np. przy rejestracji urodzenia dziecka lub wykonywaniu obowiązku
meldunkowego oraz mając na względzie, iż również aktualnie obywatele
w niektórych sytuacjach są powiadamiani przez organy gmin o nowym
numerze PESEL, to zadanie nie powinno istotnie zwiększyć obciążeń organów
gmin wynikających z wykonywania zadań w zakresie ewidencji ludności.
Zwiększenie obciążeń w tym zakresie może być zrekompensowane
zmniejszeniem liczby wykorzystywanych druków, chociażby ze względu na
możliwość dokonania w formie elektronicznej wymeldowania, zgłoszenia
wyjazdu poza granice kraju oraz powrotu z tego wyjazdu.
Ponadto Ocena Skutków Regulacji załączona do projektu ustawy o ewidencji
ludności, skierowanego do Sejmu RP w 2008 r. przewidywała skutki
finansowe, które ostatecznie nie wystąpią po wejściu w życie z dniem
1 stycznia 2015 r. ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności.
W pierwotnym kształcie projekt nowej ustawy o ewidencji ludności
wprowadzał, na wzór rozwiązań przyjętych w niektórych krajach Unii
Europejskiej, maksymalne odformalizowanie, możliwe do wykonania drogą
elektroniczną, zgłaszanie w formie oświadczenia informacji o tzw.
podstawowym miejscu zamieszkania oraz dopuszczał możliwość równoległego
zgłaszania innych miejsc zamieszkania. Uproszczona rejestracja miejsca
zamieszkania skutkowała koniecznością powiadamiania przez organ gminy
właściciela lokalu o dokonanej rejestracji. W związku z powyższym, w OSR
znalazło się wskazanie na konieczność ponoszenia przez gminy kosztów
kancelaryjnych korespondencji związanej z powiadamianiem właścicieli
o dokonaniu rejestracji w ich lokalu (kopertowanie, adresowanie, sporządzanie
list do wysyłki). Ponieważ w wyniku prac sejmowych obowiązek
meldunkowy, w zliberalizowanym co prawda kształcie, został jednak
utrzymany, przewidziana w OSR do pierwotnej ustawy kwota 8 000 000 zł
27

rocznie nie będzie musiała być wydatkowana przez jednostki samorządu
terytorialnego.
Nie stwierdzono kosztów związanych z liczbą etatów kalkulacyjnych
w organach gmin przeznaczonych do realizacji zadań wynikających z nowej
ustawy o ewidencji ludności.

IV. Wpływ projektowanej ustawy na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość
Projektowana ustawa nie będzie co do zasady wywierać wpływu na
konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na działanie
przedsiębiorstw.
Rezygnacja z warstwy elektronicznej w nowym dowodzie osobistym spowoduje
brak możliwości wykorzystania podpisu osobistego, na mocy umowy dwustronnej
lub jednostronnego oświadczenia woli, w obrocie cywilnoprawnym pomiędzy
poszczególnymi podmiotami obrotu gospodarczego. W związku z powyższym,
nowelizacja wyeliminuje jedną z możliwości upowszechnienia stosowania podpisu
elektronicznego w stosunkach cywilnoprawnych, co mogłoby się przełożyć się na
wzrost konkurencyjności gospodarki.

V.
Wpływ projektowanej ustawy na rynek pracy
Projektowana ustawa nie będzie wywierać wpływu na rynek pracy.

VI. Wpływ projektowanej ustawy na sytuację i rozwój regionalny
Projektowana ustawa nie będzie wywierać wpływu na sytuację i rozwój regionalny.







10/50rch
28