Poselski projekt ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o związkach partnerskich

przypada małżonkowi spadkodawcy albo partnerowi spadkodawcy.”;

12) w art. 934 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. W braku zstępnych, małżonka, partnera, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa
spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy; dziedziczą oni w częściach
równych.”;

1
13) art. 934 otrzymuje brzmienie:
1
„Art. 934 . W braku małżonka oraz krewnych spadkodawcy albo partnera oraz krewnych
spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada w częściach równych tym
dzieciom małżonka spadkodawcy albo partnera spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło
chwili otwarcia spadku.”;

14) art. 935 otrzymuje brzmienie:
„Art. 935. W braku małżonka albo partnera spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka albo
dzieci partnera spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie
ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli ostatniego
miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie
miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa
jako spadkobiercy ustawowemu.”;

15) w art. 939 po § 2 dodaje się § 3 w brzmieniu:
„§ 3. Przepisy niniejszego artykułu stosuje się także do partnera.”;

16) w art. 940 po § 2 dodaje się § 3 w brzmieniu:
„§ 3. Przepisy niniejszego artykułu odpowiednio stosuje się do partnera.”;

17) art. 957 otrzymuje brzmienie:
„Art. 957. § 1. Nie może być świadkiem przy sporządzaniu testamentu osoba, dla której w
testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść. Nie mogą być również świadkami:
małżonek tej osoby, partner tej osoby, jej krewni lub powinowaci pierwszego i drugiego stopnia
oraz osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia.
§ 2. Jeżeli świadkiem była jedna z osób wymienionych w paragrafie poprzedzającym, nieważne jest
tylko postanowienie, które przysparza korzyści tej osobie, jej małżonkowi, partnerowi, krewnym
lub powinowatym pierwszego lub drugiego stopnia albo osobie pozostającej z nią w stosunku
przysposobienia. Jednakże gdy z treści testamentu lub z okoliczności wynika, że bez nieważnego
postanowienia spadkodawca nie sporządziłby testamentu danej treści, nieważny jest cały
testament.”;

18) w art. 991 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Zstępnym, małżonkowi, partnerowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do
spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny
uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy
dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek).”;

19) w art. 994 po § 3 dodaje się § 4 w brzmieniu:
„§ 4. Przy obliczaniu zachowku należnego partnerowi nie dolicza się do spadku darowizn, które
spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim związku partnerskiego.”;

20) art. 1008 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1008. Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka, partnera i rodziców
zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:
1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia
społecznego;
2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa
przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.”;

21) w art. 1039 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo
między zstępnymi i małżonkiem, albo między zstępnymi i partnerem, spadkobiercy ci są wzajemnie
zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn, chyba że z
oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna została dokonana ze
zwolnieniem od obowiązku zaliczenia.”;

22) art. 1063 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1063. Jeżeli ani małżonek spadkodawcy albo partner spadkodawcy, ani żaden z jego
krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy nie odpowiada warunkom przewidzianym dla
dziedziczenia gospodarstwa rolnego albo jeżeli uprawnionymi do dziedziczenia są wyłącznie osoby,
które w chwili otwarcia spadku są trwale niezdolne do pracy, gospodarstwo dziedziczą
spadkobiercy na zasadach ogólnych.”.

Art. 8.
W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43,
poz. 296, z późn. zm.8) wprowadza się następujące zmiany:

1
1) po art. 41 dodaje się art. 41 w brzmieniu:
„Art. 411. Powództwo ze stosunku związku partnerskiego wytacza się wyłącznie przed sąd, w
którego okręgu partnerzy mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jeden z nich w okręgu
tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie
właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd
miejsca zamieszkania powoda.”;

2) w art. 48 w § 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) w sprawach swego małżonka, partnera, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych
bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia;”;


8 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. Dz. U. z 1965 r. Nr 15. poz. 113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157,
Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82, Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984
r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4,
poz. 21, Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318, Nr 79, poz.
464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92, Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z
1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350, Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr
43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz. 769 i 770, Nr 133,
poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940, Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 757, z 1999
r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48, poz. 552 i 554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94,
poz. 1037, Nr 114, poz. 1191 i poz. 1193, Nr 122, poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508,
Nr 63, poz. 635, Nr 98, poz. 1069, 1070 i 1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1368, Nr 138, poz. 1546, z 2002 r.
Nr 25, poz. 253, Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz. 1102, Nr
153, poz. 1271, , Nr 219, poz. 1849, Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42, poz. 363, Nr 60, poz. 535,
Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188, Nr 139, poz. 1323, Nr 199, poz. 1939, Nr 228, poz. 2255,
z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11, poz. 101, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr
162, poz. 1691, Nr 169, poz. 1783, Nr 172, poz. 1804, Nr 204, poz. 2091, Nr 210, poz. 2135, Nr 236, poz. 2356, Nr
237, poz. 2384, z 2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 22, poz. 185, Nr 86, poz. 732, Nr 122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199, Nr
150, poz. 1239, Nr 167, poz. 1398, Nr 169, poz. 1413 i 1417, Nr 172, poz. 1438, Nr 178, poz. 1478, Nr 183, poz.
1538, Nr 264, poz. 2205, Nr 267, poz. 2258, z 2006 r. Nr 12, poz. 66, Nr 66, poz. 466, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr
186, poz. 1379, Nr 208, poz. 1537 i 1540, Nr 226, poz. 1656, Nr 235, poz. 1699, z 2007 r. Nr 7, poz. 58, Nr 47, poz.
319, Nr 50, poz. 331, Nr 99, poz. 662, Nr 106, poz. 731, Nr 112, poz. 766 i 769, Nr 115, poz. 794, Nr 121, poz. 831,
Nr 123, poz. 849, Nr 176, poz. 1243, Nr 181, poz. 1287, Nr 192, poz. 1378, Nr 247, poz. 1845, z 2008 r. Nr 59, poz.
367, Nr 96, poz. 609 i poz. 619, Nr 110, poz. 706, Nr 116, poz. 731, Nr 119, poz. 772, Nr 120, poz. 779, Nr 122,
poz. 796, Nr 171, poz. 1056, Nr 220, poz. 1431, Nr 231, poz. 1547, Nr 234, poz. 1571, z 2009 r. Nr 26, poz. 156, Nr
67, poz. 571, Nr 69, poz. 592 i 593, Nr 131, poz. 1075, Nr 179, poz. 1395, Nr 216, poz. 1676, z 2010 r. Nr 3, poz.
13, Nr 7, poz. 45, Nr 40, poz. 229, Nr 108, poz. 684, Nr 109, poz. 724, Nr 125, poz. 842, Nr 152, poz. 1018, Nr 155,
poz. 1037, Nr 182, poz. 1228, Nr 197, poz. 1307, Nr 215, poz. 1418, Nr 217, poz. 1435, z 2011 r. Nr 34, poz. 173,
Nr 85, poz. 458, Nr 87, poz. 482, Nr 92, poz. 531, Nr 112, poz. 654, Nr 129, poz. 735, Nr 138, poz. 806 i 807, Nr
144, poz. 854, Nr 149, poz. 887, Nr 224, poz. 1342.
3) w art. 48 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Powody wyłączenia trwają także po ustaniu uzasadniającego je małżeństwa, związku
partnerskiego, przysposobienia, opieki lub kurateli.”;

4) w art. 87 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny, a w sprawach własności przemysłowej
także rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz
osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres
tego zlecenia, współuczestnik sporu, jak również rodzice, małżonek, partner, rodzeństwo lub
zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia.”;

5) art. 170 otrzymuje brzmienie:
„Art. 170. Niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do złożenia środka odwoławczego od
wyroku orzekającego unieważnienie małżeństwa, unieważnienie związku partnerskiego, rozwód lub
rozwiązanie związku partnerskiego albo ustalającego nieistnienie małżeństwa lub związku
partnerskiego, jeżeli choćby jedna ze stron zawarła po uprawomocnieniu się wyroku związek
małżeński albo związek partnerski.”;

6) w art. 182 § 3 otrzymuje brzmienie:
„§ 3. Umorzenie zawieszonego postępowania przez sąd wyższej instancji powoduje
uprawomocnienie się zaskarżonego orzeczenia, z wyjątkiem spraw o unieważnienie małżeństwa,
unieważnienie związku partnerskiego, rozwód, rozwiązanie związku partnerskiego, ustalenie
nieistnienia małżeństwa oraz spraw o ustalenie nieistnienia związku partnerskiego, w których
postępowanie umarza się wówczas w całości.”;

7) w art. 261 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonków stron,
partnerów stron, ich wstępnych, zstępnych i rodzeństwa oraz powinowatych w tej samej linii lub
stopniu, jak również osób pozostających ze stronami w stosunku przysposobienia. Prawo odmowy
zeznań trwa po ustaniu małżeństwa, ustaniu związku partnerskiego lub rozwiązaniu stosunku
przysposobienia. Jednakże odmowa zeznań nie jest dopuszczalna w sprawach o prawa stanu, z
wyjątkiem spraw o rozwód oraz spraw o rozwiązanie związku partnerskiego.”;

2
8) w art. 398 w § 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
1) o rozwód, o separację, o rozwiązanie związku partnerskiego, o alimenty, o czynsz najmu lub
dzierżawy oraz o naruszenie posiadania;”;

2
9) w art. 398 § 3 otrzymuje brzmienie:
„§ 3. Niedopuszczalna jest skarga kasacyjna od wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa,
ustalającego nieistnienie związku partnerskiego, orzekającego unieważnienie małżeństwa, a także
od wyroku orzekającego unieważnienie związku partnerskiego, jeżeli choćby jedna ze stron po
uprawomocnieniu się wyroku zawarła związek małżeński albo związek partnerski.”;

10) art. 400 otrzymuje brzmienie:
„Art. 400. Niedopuszczalna jest skarga o wznowienie od wyroku orzekającego unieważnienie
małżeństwa, unieważnienie związku partnerskiego, rozwód, rozwiązanie związku partnerskiego, a
także od wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa i wyroku ustalającego nieistnienie związku
partnerskiego, jeżeli choćby jedna ze stron zawarła po jego uprawomocnieniu się związek
małżeński albo związek partnerski.”;

11) dział I w tytule VII w księdze I otrzymuje nazwę „Postępowanie w sprawach małżeńskich i w
sprawach partnerskich”;

12) art. 425 otrzymuje brzmienie:
„Art. 425. Przepisy niniejszego działu stosuje się w sprawach o unieważnienie małżeństwa, o
unieważnienie związku partnerskiego, o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa, o ustalenie
istnienia lub nieistnienia związku partnerskiego, o rozwód, o rozwiązanie związku partnerskiego
oraz o separację na żądanie jednego z małżonków. Z zastrzeżeniem przepisów o mediacji i
przepisów o separacji, ilekroć w przepisach niniejszego działu jest mowa o związku małżeńskim,
należy przez to rozumieć także związek partnerski, a ilekroć jest mowa o małżonkach, należy przez
to rozumieć także partnerów.”;

1
13) w art. 519 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. W sprawach z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli skarga kasacyjna
przysługuje tylko w sprawach o przysposobienie oraz o podział majątku wspólnego po ustaniu
wspólności majątkowej między małżonkami albo partnerami, chyba że wartość przedmiotu
zaskarżenia jest niższa niż sto pięćdziesiąt tysięcy złotych.”;