Rządowy projekt ustawy o obowiązkach w zakresie informowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię

produktów wykorzystujących energię w zakresie wymagań dotyczących
ekoprojektu w ramach dyrektywy 2009/125/EC. Należy zauważyć, iż są to często
produkty objęte również wymaganiami w
zakresie etykietowania. Zatem
połączenie kontroli wymagań w zakresie ekoprojektu z kontrolą wymagań
w zakresie etykietowania pozwoli uniknąć dublowania niektórych czynności
kontrolnych i powinno wpłynąć na efektywność samego systemu kontroli.
Przyjęto, iż Inspekcja Handlowa będzie kontrolować wszystkie produkty
wykorzystujące energię objęte wymaganiami w
zakresie etykietowania,
z wyjątkiem produktów objętych właściwością Urzędu Komunikacji
Elektronicznej na podstawie ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo
telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.). W projektowanej
ustawie (tj. poprzez zmianę ustawy – Prawo telekomunikacyjne) Urzędowi
Komunikacji Elektronicznej została powierzona kontrola odbiorników
telewizyjnych, o których mowa w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE)
nr 1062/2010 z dnia 28 września 2010 r. uzupełniającym dyrektywę Parlamentu
Europejskiego i Rady 2010/30/UE w
odniesieniu do etykiet efektywności
energetycznej dla telewizorów (Dz. Urz. UE L 314 z 30.11.2010, str. 64).
Zgodnie z art. 10 ust. 2 do zadań organów kontrolujących należy; przedstawianie
Prezesowi UOKiK:
– w zakresie działania wojewódzkich inspektorów Inspekcji Handlowej

– okresowych planów pracy (sporządzanych na podstawie planów kontroli
przygotowywanych przez Prezesa UOKiK),
– w zakresie działania Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej

– okresowych planów kontroli produktów wykorzystujących energię
wprowadzonych do obrotu lub oddanych do użytku.
Do zadań organów kontrolujących należy także informowanie Prezesa Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów o wynikach przeprowadzonych kontroli
oraz sporządzanie i przekazywanie rocznych sprawozdań z przeprowadzonych
kontroli.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 Prezesowi UOKiK powierzono funkcję organu
monitorującego system kontroli produktów wykorzystujących energię. Takie

14
rozwiązanie przyjęto z uwagi na wieloletnie doświadczenie Prezesa UOKiK
w


zakresie sprawowania nadzoru rynku, m.in. prowadzenia postępowań
administracyjnych mających na celu ustalenie, czy wyroby oferowane
konsumentom są zgodne z zasadniczymi wymaganiami, oraz monitorowanie
działania systemu kontroli zgodności wyrobów. W ramach pełnienia funkcji
organu monitorującego, zgodnie z art. 11 ust. 2 do zadań Prezesa UOKiK będzie
należało: monitorowanie stosowania przepisów dotyczących dostarczania
informacji o zużyciu energii oraz innych podstawowych zasobów przez produkty
wykorzystujące energię, współpraca z organami kontrolującymi, gromadzenie
informacji o

wynikach kontroli produktów wykorzystujących energię,
przygotowywanie okresowych planów kontroli przeprowadzanych przez

wojewódzkich inspektorów Inspekcji Handlowej.
Prezes UOKiK zgodnie z art. 11 ust. 3 będzie sporządzał i przekazywał Komisji
Europejskiej, co cztery lata sprawozdania z wykonania obowiązków określonych
w ustawie, w terminie do dnia 30 czerwca roku, w którym sprawozdanie
sporządzono. Nałożenie obowiązku w zakresie sprawozdawczości na Prezesa
UOKiK oraz obowiązku przekazywania sprawozdań Komisji Europejskiej
stanowi implementację art. 3 ust. 3 dyrektywy.
Zgodnie z art. 12 kontrola może być prowadzona u dostawcy, dystrybutora lub
dystrybutora reklamującego produkt wykorzystujący energię w szczególności
w postaci reklamy prasowej, elektronicznej, w programach radiowych
i telewizyjnych lub w innych środkach komunikacji elektronicznej w rozumieniu
ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o
świadczeniu usług drogą elektroniczną
i zamieszczającego w tej reklamie informacje o cenie tego produktu, lub zużyciu
przez niego energii.
Zgodnie z art. 13 do prowadzenia kontroli stosuje się odpowiednio przepisy art. 40
ust. 1 i 2 oraz ust. 3, art. 40b ust. 2 i 3, art. 40c, art. 40d, art. 40e, art. 40f oraz
art. 40i ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności
(Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935, z późn. zm.). Odwołanie się do procedury
kontroli zawartej w ustawie o systemie oceny zgodności zostało podyktowane
koniecznością ograniczenia liczby tworzonych procedur kontroli.
Zgodnie z art. 13 ust. 2 projektowanej ustawy do pobierania i badania próbek
produktów wykorzystujących energię stosuje się odpowiednio przepisy ustawy

15
z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151,
poz. 1219, z późn. zm.) oraz akty delegowane.
Zgodnie z art. 13 ust. 3 do czynności kontrolnych oraz badań przeprowadzanych
podczas wykonywania czynności kontrolnych stosuje się przepisy o ochronie
informacji niejawnych, a także o ochronie danych osobowych. Przepis ten został
wprowadzony z uwagi na konieczność zapewnienia ochrony danych osobowych
dostawcy, którym zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt 1 może być również
osoba fizyczna, która wprowadza do obrotu produkt wykorzystujący energię lub
oddaje go do użytku.
Art. 14 określa procedurę mającą zastosowanie w przypadku stwierdzenia, że
kontrolowany nie wykonuje obowiązków, o których mowa w art. 4, 5 i w art. 7
ust. 1 oraz nie przestrzega zakazów, o których mowa w art. 6. Intencją
ustawodawcy było zapewnienie organom kontrolującym odpowiednich narzędzi
do stopniowania sankcji za naruszenie obowiązków niniejszej ustawy,
w zależności od stopnia niezgodności, tj. aby inaczej traktować drobne
niezgodności, jak np. brak wyeksponowanej etykiety w punkcie sprzedaży,
a inaczej te poważniejsze, jak np. brak rzetelności przedstawionych danych na
etykiecie z parametrami technicznymi tego produktu. Zgodnie z art. 14 organ
kontrolujący może zwrócić się do kontrolowanego o usunięcie niezgodności lub
wstrzymanie sprzedaży produktu wykorzystującego energię, lub wycofanie
produktu wykorzystującego energię z obrotu lub z użytku lub o wstrzymanie się
z udostępnianiem produktu wykorzystującego energię, lub zaprzestania
reklamowania produktu wykorzystującego energię oraz przedstawienie dowodów
podjętych działań, w terminie określonym przez organ kontrolujący.
W przypadku nieprzedstawienia dowodów podjętych działań lub w przypadku
stwierdzenia w wyniku kontroli, iż takie działania nie zostały podjęte, kolejnym
etapem może być decyzja organu kontrolującego nakazująca wstrzymanie
sprzedaży produktów wykorzystujących energię objętych kontrolą, nakazującą
dostawcy wycofania produktu wykorzystującego energię z obrotu lub z używania
lub zakazująca udostępniania produktu wykorzystującego energię lub zakazująca
reklamowania produktu wykorzystującego energię, w terminie określonym przez
organ kontrolujący. Organ kontrolujący może również przeprowadzić kontrolę

16
w celu ustalenia, czy decyzja ta została wykonana. Artykuł 14 projektu ustawy
stanowi implementację art. 3 ust. 2 dyrektywy.
Zgodnie z art. 15 Prezes UOKiK niezwłocznie informuje Komisję Europejską
oraz inne państwa członkowskie Unii Europejskiej o decyzji wydanej przez organ
kontrolujący, w sprawie wycofania produktu z obrotu lub używania. Art. 15
projektu ustawy stanowi również implementację art. 3 ust. 2 dyrektywy.
Art. 16 stanowi, że w przypadku stwierdzenia, iż produkt wykorzystujący energię
nie spełnia wymagań określonych w karcie lub w etykiecie, opłaty za badania
ponosi dostawca. Wysokość opłaty kontrolujący ustala, w drodze decyzji, na
podstawie kosztów poniesionych w związku z badaniami produktu
wykorzystującego energię. Opłaty te stanowią dochód budżetu państwa. Takie
rozwiązanie zostało przyjęto m. in. ze względu na wysokie koszty badań
laboratoryjnych. Jest to również uzasadnione koniecznością minimalizowania
kosztów systemu kontroli produktów wykorzystujących energię.
Zgodnie z art. 17 organy kontrolujące oraz Prezes UOKiK wykonują przepisy
niniejszej ustawy oraz współpracują i informują się wzajemnie, a także przekazują
informacje Komisji Europejskiej. Artykuł ten stanowi implementację art. 3 lit. d
dyrektywy.

5. 4. Kary pieniężne (rozdz. 4)
Przepisy tego rozdziału regulują zasady odpowiedzialności za niewykonanie
przepisów ustawy. Stanowią one implementację art. 15 dyrektywy. Zgodnie
z art. 15 dyrektywy państwa członkowskie ustanawiają sankcje w przypadku
naruszeń przepisów krajowych dotyczących etykietowania. Sankcje te powinny
być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. W projekcie ustawy przyjęto
administracyjny tryb nakładania kar pieniężnych. Obowiązki w zakresie
etykietowania obciążają bowiem przedsiębiorców, którymi są także osoby prawne.
Natomiast odpowiedzialności za wykroczenie podlegają osoby fizyczne. Należy
stwierdzić, iż obowiązki nałożone na podmioty w projektowanej ustawie
kwalifikują się raczej do odpowiedzialności, niezależnej od winy, opartej na
zasadach przyjętych dla sankcji administracyjnych.
Zgodnie z art. 18 ust. 1 karze pieniężnej podlega ten, kto nie dopełnia obowiązku,
o którym mowa w art. 4 oraz w art. 5, nie przestrzega zakazu, o którym mowa

17
w art. 6, uniemożliwia lub utrudnia organowi kontroli przeprowadzanie kontroli,
o której mowa w art. 12, nie wykonał decyzji, o której mowa w art. 14 ust. 2,
w terminie określonym przez organ kontrolujący.
Kary pieniężne będą wymierzane, w drodze decyzji, przez organ kontrolujący.
W art. 18 zastosowano zasadę stopniowania kar. Ustalono, iż w zależności do
rodzaju naruszenia, wysokość kary pieniężnej będzie wynosiła od pięciokrotnego
do dwudziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce
narodowej za rok poprzedzający, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor
Polski” na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych. Wysokość kar będzie uwzględniała stopień oraz okoliczności
naruszenia obowiązków. Powinno to zapewnić ich proporcjonalność. Termin
zapłaty kary pieniężnej wynosi 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu
kary pieniężnej stała się ostateczna.
Zgodnie z art. 18 ust. 7 należności pieniężne uzyskane z tytułu kar pieniężnych
stanowią dochód budżetu państwa. Przyjęcie takiego rozwiązania jest zasadne ze
względu na konieczność racjonalizacji kosztów związanych z funkcjonowaniem
systemu kontroli produktów wykorzystujących energię.
Art. 18 ust. 8 i 9 precyzują, iż egzekucja kary pieniężnej następuje w trybie
przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie egzekucji
o charakterze pieniężnym, a w zakresie nieuregulowanym w ustawie do kar
pieniężnych stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.).
Tworząc ww. przepisy projektu ustawy, dokonano zmiany sposobu wymierzania
kar za niewykonanie przepisów ustawy. Zgodnie bowiem z obecnie obowiązującą
ustawą – Prawo energetyczne producenci lub importerzy wprowadzający do
obrotu urządzenia niespełniające wymagań określonych w rozporządzeniu (mniej
efektywne energetycznie niż wskazują etykiety lub bez etykiet) podlegają karze
pieniężnej wymierzanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. W praktyce
jednakże przepisy te nie są stosowane. Z pewnością związane jest to także
z brakiem równoległego funkcjonowania systemu kontroli wymagań dotyczących
etykietowania. Przeniesienie obowiązku wymierzania kar z Prezesa Urzędu
Regulacji Energetyki na organy kontrolujące, tj. wojewódzkich inspektorów

18