Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Program ochrony brzegów morskich"

9) Ustka 2
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi;

(km 231,0–233,5)
umocnienia brzegowe

10) Jarosławiec 1
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi;
(km 238,5–240,3)
umocnienia brzegowe


11) Jarosławiec 2
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi;

(km 244,6–246,6)
umocnienia brzegowe



12) Jarosławiec 3
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi;

(km 247,8–248,8)
umocnienia brzegowe



13) Jarosławiec 4
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi;

(km 249,5–250,9)
umocnienia brzegowe



14) Jarosławiec 5
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi;

(km 253,8–256,5)
umocnienia brzegowe



15) Mierzeja Jeziora Kopań
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi;

(km 256,5–267,0)
umocnienia brzegowe



16) Darłówek
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi;

(km 267,0–270,6)
umocnienia brzegowe



17) Mierzeja Jeziora Bukowo
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi

(km 277,0–288,5)



18) Mierzeja Jeziora Jamno
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi

(km 288,5–301,0)


19) Sarbinowo
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi;

(km 304,0–309,5)
umocnienia brzegowe



20) Ustronie Morskie 1
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi

(km 309,5–313,5)


21) Ustronie Morskie 2
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi

(km 316,0–317,05)


22) Ustronie Morskie 3
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi;

(km 319,0–324,0)
umocnienia brzegowe



23) Kołobrzeg 1
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi

(km 324,0–327,0)


24) Kołobrzeg 2
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi;

(km 327,0–336,5)
umocnienia brzegowe



25) Kołobrzeg 3
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi

(km 338,0–339,5)


26) Dźwirzyno
Sztuczne zasilanie z budowlami wspomagającymi;

(km 343,0–345,4)
umocnienia brzegowe



27) Otwarte morze
Monitoring i badania dotyczące ustalenia

(km 175,33–345,5)
aktualnego stanu brzegu morskiego

28) Mrzeżyno
Sztuczne zasilanie; umocnienia brzegowe
182 000
(km 345,5–352,2)




3

29) Niechorze 1
Sztuczne zasilanie

(km 360,7–364,0)


30) Niechorze 2
Sztuczne zasilanie; umocnienia brzegowe
(km 364,0–368,3)



31) Niechorze – Pobierowo
Sztuczne zasilanie; umocnienia brzegowe

(km 368,3–379,5)



32) Mierzeja Dziwnowska
Sztuczne zasilanie; umocnienia brzegowe

(km 385,4–396,2)



33) Międzyzdroje
Sztuczne zasilanie

(km 411,6–413,5)



34) Otwarte morze
Monitoring i badania dotyczące ustalenia

(km 345,5–428,1)
aktualnego stanu brzegu morskiego

5
Zalew Szczeciński wraz
Sztuczne zasilanie; umocnienia brzegowe;

ze Świną, Dziwną oraz Zalewem monitoring i badania dotyczące aktualnego stanu
Kamieńskim
brzegu morskiego

SUMA Lp. 1–5
911 000



4
UZASADNIENIE

Niniejszy projekt jest zmianą ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o ustanowieniu programu
wieloletniego „Program ochrony brzegów morskich” (Dz. U. Nr 67, poz. 621), zwanej
dalej „ustawą”.
Ustawa została uchwalona w 2003 r. z uwagi na niebezpieczne zjawisko postępującej
erozji brzegu morskiego. Zjawisko to ze względu na globalne zmiany klimatu nadal
przybiera na sile. Podstawą ustawy była Strategia ochrony brzegów morskich
opracowana w Instytucie Morskim w Gdańsku. Formułując program ochrony brzegów,
wzięto pod uwagę długookresową i wielkoprzestrzenną analizę najważniejszych
czynników i uwarunkowań kształtujących procesy brzegowe z uwzględnieniem
oddziaływania prognozowanego wzrostu poziomu morza (0,6 m/100 lat). Ostatecznie
przyjęto opcję selektywnej, aktywnej ochrony brzegów, jako najbardziej uzasadnioną
ekonomicznie i technicznie. Wskazano odcinki brzegu najbardziej zagrożone, które z
uwagi na ich zaplecze powinny zostać objęte ochroną techniczną. W latach 2004–2014
urzędy morskie realizowały zadania przewidziane Programem na odcinkach brzegu
najbardziej zagrożonych erozją i powodzią morską.
Obserwowane i przewidywane zmiany klimatu mają negatywny wpływ na
funkcjonowanie strefy brzegowej. Oprócz dużego wzrostu poziomu morza negatywne
zjawiska obejmują przede wszystkim wzrost częstotliwości powodzi sztormowych,
wiążący się z częstszym zalewaniem terenów nisko położonych oraz degradacją
nadmorskich klifów i brzegu morskiego, co powoduje silną presję na infrastrukturę
znajdującą się na tych terenach. Dodatkowym elementem przyspieszającym proces
erozji brzegów są coraz cieplejsze zimy, a co za tym idzie – brak ujemnych temperatur
oraz brak pokrywy lodowej, co zmniejsza odporność brzegu na rozmywanie. Efektem
tego jest poważne zagrożenie bezpieczeństwa powodziowego terenów nadmorskich.
Należy wskazać również, że większa część polskiego brzegu to odcinki erozyjne.
W latach 2004–2014 wydatkowano na ochronę brzegu morskiego w ramach realizacji
ustawy ponad 374 238 tys. zł, co pozwoliło na zabezpieczenie i ochronę najbardziej
zagrożonych odcinków polskiego wybrzeża. Nadal niezbędna jest kontynuacja
skoordynowanych działań w skali całego polskiego wybrzeża z zagwarantowaniem
środków o odpowiedniej wysokości. Taką gwarancję daje przyjęcie projektu ustawy.
Cele oraz ramy Programu mają swoje źródła w dokumentach strategicznych. Strategia
Rozwoju Kraju 2020. Aktywne Społeczeństwo, Konkurencyjna Gospodarka, Sprawne
Państwo z dnia 25 września 2012 r. stwierdza, że jednym z istotnych działań służących
adaptacji do zmian klimatu jest zabezpieczenie strefy przybrzeżnej jako najbardziej
narażonej na zmiany klimatu, w tym m.in. zapewnienie skutecznej i bezpiecznej dla
środowiska i wartości przyrodniczych ochrony brzegów morskich.
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, przyjęta uchwałą nr 239
Rady Ministrów w dniu 13 grudnia 2011 r., w celu zwiększenia odporności struktury
przestrzennej kraju na zagrożenia naturalne i utratę bezpieczeństwa energetycznego
oraz kształtowanie struktur przestrzennych wspierających zdolności obronne państwa –
wskazuje na problemy związane ze zwiększeniem aktywności Morza Bałtyckiego.
Skutkiem tych niekorzystnych zmian będzie wzmożona abrazja brzegów morskich oraz
ryzyko występowania lokalnych podtopień w pasie nadmorskim. Jednym z głównych
działań służących realizacji celu są działania na rzecz zwiększenia poziomu
zabezpieczenia przed ekstremalnymi zjawiskami naturalnymi i antropogenicznymi.
Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do
roku 2020 (z perspektywą do roku 2030), przyjęty przez Radę Ministrów w dniu
29 października 2013 r., jest dokumentem strategicznym, który bezpośrednio dotyczy
kwestii adaptacji do zachodzących zmian klimatu. Plan określa wpływ zmian klimatu na
wrażliwe sektory i obszary, w tym strefę wybrzeża.
Polityka morska Rzeczypospolitej Polskiej do roku 2020 (z perspektywą do roku 2030),
przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 17 marca 2015 r., jest średniookresowym
dokumentem planistycznym, określającym cele oraz kierunki rozwoju gospodarki
morskiej. Polityka wskazuje na konieczność podejmowania działań na rzecz ochrony
brzegu morskiego.
Program realizuje cele Polityki morskiej – w zakresie zapewnienia ochrony brzegów
morskich oraz ujściowych odcinków rzek przymorskich przed zjawiskiem erozji oraz
Strategicznego planu adaptacji – w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa
energetycznego i dobrego stanu środowiska przez następujące działania:
– wzmocnienie i utrzymanie systemu zabezpieczenia przeciwpowodziowego terenów
nadmorskich,
2
– stabilizację linii brzegowej, zapobieganie erozji i zanikowi plaż oraz degradacji
klifów,
– kontynuację i rozwój stałego monitoringu stanu brzegów morskich i strefy wód
przybrzeżnych.
Proponowane zmiany ustawy:
W art. 1 ust. 1 nadano nowe brzmienie, to jest usunięto wyrażenie: „obejmujący swoim
zakresem przedsięwzięcia mające na celu zabezpieczenie brzegów morskich przed
zjawiskiem erozji”. Zmiana ta ma na celu ujednolicenie przepisów Programu ochrony
brzegów morskich, zwanego dalej „Programem”, który obejmuje przedsięwzięcia z
zakresu zabezpieczenia brzegów morskich przed zjawiskami erozji oraz powodziami od
strony morza.
W art. 2 w pkt 1 wprowadza się uszczegółowienie celów Programu. Podstawowy cel
Programu, jakim jest „zabezpieczenie brzegów morskich przed zjawiskiem erozji”,
został przeniesiony z art. 1 ust. 1. Usunięto z treści art. 2 pkt 1 „w tym usuwania
uszkodzeń w systemie zabezpieczania przeciwpowodziowego brzegów morskich”, z
uwagi na to, że użycie wyrażenia „utrzymanie” daje możliwość „usuwania uszkodzeń”.
Art. 2 pkt 2 ustawy został zmieniony. W ramach realizacji Programu urzędy morskie
wykonywały działania w zakresie stabilizacji linii brzegowej. Stabilizacja linii
brzegowej według stanu z 2000 r. jest niemożliwa do wykonania z uwagi na brak
informacji o linii brzegowej ze wskazanego okresu oraz intensyfikację procesów
erozyjnych brzegu morskiego. Zaproponowano zdefiniowanie bezpieczeństwa brzegu
przez jego odporność na sytuację sztormową o określonym prawdopodobieństwie
zdarzenia. Przykładowo 100-letni poziom bezpieczeństwa oznacza, że zaplecze systemu
ochronnego brzegu nie zostanie zalane lub zniszczone przez sztorm o
prawdopodobieństwie zdarzenia 1 raz na 100 lat. Silniejszy sztorm (np. o
prawdopodobieństwie zdarzenia 1 raz na 120 lat) już może spowodować straty na
zapleczu. Przez system ochronny rozumie się w szczególności: wydmę przednią, plażę i
podbrzeże po strefę rew włącznie wraz z ewentualnym systemem budowli ochrony
brzegu. Przez bezpieczeństwo brzegu rozumie się nadany określonemu odcinkowi
brzegu poziom bezpieczeństwa, który musi być spełniony przez system ochrony.
Minimalne poziomy bezpieczeństwa brzegu morskiego zostaną określone w przepisach
3