Rządowy projekt ustawy o wykonywaniu Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA

projektowanej ustawy, związanych z identyfikacją i
raportowaniem tych rachunków. Źefinicja rachunku
finansowego powinna uwzględniać specyfikę branży
maklerskiej.
Art. 3 ust. 2
Związek Banków
Uwaga 1
Uwaga nieuwzględniona
Polskich
Sformułowanie „w celu zapewnienia prawidłowej realizacji Projektodawca nie podziela zgłoszonych uwag. Budzące

spraw” wydaje się być niezbyt zręczne użyte, co może wątpliwości opiniującego sformułowania są jasne i czytelne oraz
powodować wątpliwości interpretacyjne. Również w wzorują się na obowiązujących już rozwiązaniach – art. 14b § 6
sformułowaniu
„usprawnienie
obsługi
podmiotów ustawy – Ordynacja podatkowa.
zobowiązanych do przekazywania informacji” nie jest jasne –
jaką obsługę należy przez to rozumieć.

Uwaga 2
Uwaga częściowo uwzględniona
W projektowanym art. 3 ust. 2 pkt 4 – zdanie ostatnie: W celu lepszego odzwierciedlenia intencji projektodawcy oraz
celowym byłoby dodanie wyrazu „podległych” przed usunięcia ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych wyraz
wyrazem „organów”.
„podległych” zastąpiono wyrazem „upoważnionych”.
Uwaga 3
Uwaga nieuwzględniona
Rozważenia wymaga możliwość doprecyzowania art. 3 ust. 1 Przedstawione w uwadze kwestie objęte są treścią art. 3 ust. 1 pkt
pkt 3 poprzez dodanie jednego z zaproponowanych 2 projektu ustawy. Wskazana w nim automatyczna wymiana
następujących sformułowań:
informacji w dziedzinie opodatkowania dotyczy zarówno
„otrzymywaniem informacji, o których mowa w art. 2 ust. 2 lit. otrzymywania informacji o polskich rachunkach raportowanych
b umowy FATCA”
jak przekazywania informacji o amerykańskich rachunkach
albo
raportowanych. Wprowadzenie zatem postulowanych regulacji
„udostępnianiem informacji, o których mowa w art. 2 ust. 2 stanowiłoby zbędne powtórzenie legislacyjne.
lit. a umowy FATCA”.

Art. 5 ust. 1 pkt Związek Banków
W projektowanym art. 5 ust 1 pkt 2 lit b: celowym byłoby Uwaga uwzględniona
2 lit b
Polskich
zastąpienie wyrazu „do wszystkich” wyrazem „do każdego” z W projekcie ustawy art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b otrzymał brzmienie
prowadzonych rachunków. Proponujemy następujące zgodne z propozycją przedstawioną w uwadze.
brzmienie tego przepisu: „b) informacji o niewystąpieniu w
odniesieniu do jakiegokolwiek prowadzonego rachunku
finansowego
okoliczności
skutkujących
powstaniem
obowiązku, o którym mowa w lit. a”.
Art. 5 ust. 2
Związek Banków
Uwaga 1
Uwaga uwzględniona
Polskich
W przepisach krajowych należałoby dokonać jednoznacznego W projekcie dodany został przepis, w myśl którego jeżeli zgodnie
przesądzenia co do tego czy oświadczenie Klienta ma być z procedurami sprawdzającymi, o których mowa w ust. 2, polska
odbierane w trakcie otwierania rachunku. Mając na uwadze instytucja finansowa zobowiązana jest do uzyskania oświadczenia
powyższe proponujemy w art. 5 ust. 2 Projektu po kropce posiadacza rachunku (ang. self-certification) w związku z
dodać następujące zdanie:
otwarciem rachunku finansowego, powinna to uczynić w trakcie
„Jeżeli zgodnie z procedurami sprawdzającymi polska procedur związanych z otwarciem rachunku finansowego.
instytucja finansowa zobowiązana jest do uzyskania Wprowadzana regulacja jednoznaczne wskazywała będzie, że
oświadczenia posiadacza rachunku w związku z otwarciem uzyskanie oświadczenia winno stanowić element dokumentacji
7

rachunku finansowego, powinna to uczynić w trakcie wymaganej przy otwarciu rachunku finansowego. Regulacja ta
procedur związanych z otwarciem rachunku finansowego”.
wyeliminuje również wątpliwości na tle stosowania ust. B części

III Załącznika I do umowy FATCA, który w angielskiej wersji

językowej wymaga uzyskania oświadczenia posiadacza rachunku

przy (w ramach) otwarciu rachunku finansowego.




Uwaga 2
Uwaga uwzględniona
Art. 5 ust. 2 – zobowiązuje instytucje finansowe do W projekcie ustawy wprowadzono zasadę, w myśl której
stosowania „procedur sprawdzających” określonych w procedury due dilligence dotyczące tzw. istniejących rachunków
Załączniku I. Tymczasem określone w nim terminy indywidualnych będących rachunkami o wysokiej wartości należy
zakończenia wykonania obowiązku identyfikacji istniejących zakończyć w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie
rachunków nie współgrające z bieżącą sytuacją. Problem ten projektowanej ustawy - art. 19 projektu.
dotyczy w szczególności:

a) dla rachunków wysokiej wartości należących do osób
indywidualnych - to 30.06.2015 r., zgodnie z częścią II ź.

b) dla podmiotów z saldem powyżej 250 tys. USŹ – to
30.06.2016 r., zgodnie z częścią IV ź.

Mając na uwadze brak realnej możliwości wejścia w życie
ustawy i ew. rozporządzenia przed końcem czerwca –
absolutnie niezbędne jest uregulowanie tego problemu (w tym
terminu na realizację przeglądu rachunków istniejących high-
value) wprost w przepisach ustawy.

Uwaga 3
Uwaga nieuwzględniona
Projekt ustawy nie przesądza jednoznacznie jak instytucja W opinii projektodawcy kwestia braku obowiązku identyfikowania
finansowa winna realizować obowiązki sprawdzające i rachunków finansowych zamkniętych na dzień 1 lipca 2014 r. nie
identyfikacyjne w przypadku rachunków, które zostały budzi wątpliwości. Zgodnie bowiem z częścią II Załącznika I do
zamknięte przed upływem tego okresu, tj. przed dniem umowy FATCA identyfikacji a następnie raportowaniu podlegają
wejścia w życie przepisów ustawy. Źlatego też proponuje się tzw. istniejące rachunki. W myśl natomiast ust. B pkt 5 części VI
dodanie po art. 5 ust. 2 ust. 2a w brzmieniu:
Załącznika I do umowy FATCA określenie istniejący rachunek
„Art. 5 ust. 2a. Raportujące polskie instytucje finansowe oznacza rachunek finansowy prowadzony przez raportującą
stosują procedury sprawdzające określone w części II i IV instytucję finansową w dniu 30 czerwca 2014 r. Z przywołanych
Załącznika I do umowy FATCA w stosunku do rachunków regulacji w sposób jednoznacznym wynika zatem, że obowiązek
finansowych aktywnych na moment dokonywania identyfikacji identyfikacji
dotyczy wyłącznie rachunków finansowych
przez raportująca polską instytucję finansową w wymaganych prowadzonych przez raportującą instytucję finansową w dniu 30
terminach. Przez aktywny rachunek finansowy rozumie się czerwca 2014 r.
obowiązującą umowę mającą za przedmiot rachunek Wskazać ponadto należy, że zaproponowany przez ZBP zapis jest
finansowy zawartą pomiędzy raportującą polską instytucja niezgodny z umową FATCA. Na skutek bowiem jego
finansową a posiadaczem rachunku.”
wprowadzenia z identyfikacji wyłączone zostałyby rachunki
prowadzone w dniu 30 czerwca 2014 r. lecz zamknięte po tej
8

dacie, ponieważ moment identyfikacji istniejących rachunków
zawsze będzie miał miejsce po tej dacie.
Brak jest zatem uzasadnienia dla dodania w projekcie ustawy
proponowanego przez Związek Banków Polskich art. 5 ust. 2a.
Pracodawcy RP
Proponujemy doprecyzować, iż instytucja finansowa może Uwaga nieuwzględniona
stosować limity wskazane w Załączniku I do umowy FATCA. Możliwość stosowania limitów, o których mowa w Załączniku I
zostanie uregulowana w rozporządzeniu wykonawczym, wydanym
na podstawie delegacji zawartej w art. 5 ust. 9 projektu ustawy.
Przepis upoważnia ministra właściwego do spraw finansów
publicznych do wydania rozporządzenia określającego przypadki,
w których możliwy jest wybór określonych sposobów
postępowania, stosownie do postanowień Załącznika I. Wydając
przedmiotowe rozporządzenie minister właściwy do spraw
finansów publicznych będzie miał na względzie przewidziane w
tym zakresie w umowie FATCA warunki i możliwości, a także
specyfikę działalności raportujących polskich instytucji
finansowych.
Art. 5 ust. 3
Związek Banków
Nie jest jasny przewidziany w art. 5 ust. 3 Projektu obowiązek Uwaga częściowo uwzględniona
(obecnie art. 5
Polskich
instytucji finansowej będącej pośrednikiem w wypłacie na Podzielając spostrzeżenia oraz argumentację ZBP co do
ust. 5)

rzecz wyłączonych instytucji finansowych przekazania wątpliwości na tle regulacji dotyczącej informowania płatnika
informacji do podmiotu, od którego otrzymuje te płatności. dochodu ze źródeł w USA o fakcie działania jako pośrednik w
Zapis ten generuje szereg wątpliwości, w tym pojęcia kwoty wypłacie dokonywanej na rzecz wyłączonej instytucji finansowej
płatności, danych umożliwiających identyfikację posiadacza projektodawca zdecydował się na przeformułowanie art. 5 ust. 5
rachunku, na który dokonywana jest ta płatność, terminu i projektu ustawy (poprzednio art. 5 ust. 3). W miejsce
formy przekazania informacji.
automatycznego przekazywania informacji wprowadzony został
Informacja powinna być udzielana po otrzymaniu zapytania obowiązek przekazywania odpowiednich informacji wyłącznie na
od podmiotu wypłacającego w ramach spełnienia przez wniosek pomiotu, od którego otrzymywane są te płatności.
podmiot wypłacający obowiązku pobrania podatku w W przepisie nie została natomiast uwzględniona propozycja
stosunku do płatności podlegających amerykańskiemu zawężenia katalogu danych podlegających przekazaniu.
podatkowi (instytucja finansowa sama z siebie może nie mieć Uzasadnienia nie znajduje również zaproponowane rozwiązanie
wiedzy, że dana płatność podlega amerykańskiemu aby informowanie dotyczyło jedynie rachunków wyłączonych
podatkowi), przekazywanie tytułu płatności nie powinno być instytucji finansowych prowadzonych przez polską raportującą
explicite wymagane, gdyż to podmiot wypłacający ma co do instytucje finansową. Art. 4 ust. 1 lit e umowy FATCA, do którego
zasady wiedzę na temat tytułu wypłacanej przez siebie zapis ten się odnosi, stanowi o płatnościach dokonywanych na
płatności, przepis nie może powtarzać sformułowań umowy rzecz jakiekolwiek wyłączonej instytucji finansowej nie zawężając
FATCA, które odwołują się wprost do „odpowiednich się wyłącznie do wyłączonych instytucji, które posiadają rachunki
regulacji Źepartamentu Skarbu Stanów Zjednoczonych”, finansowe w danej polskiej instytucji finansowej.
ponieważ wówczas nakładałyby obowiązek na polskich
podatników (instytucje finansowe) stosowania obcych
przepisów prawa, co więcej polscy podatnicy (instytucje
9

finansowe) podlegaliby pod te przepisy. Proponujemy
alternatywnie następujące zapisy doprecyzowujące powyższe
wątpliwości:
„3. Raportująca polska instytucja finansowa, która
pośredniczy
w
wypłacie
płatności
podlegających
amerykańskiemu podatkowi, określonych w art. 1 ust. 1 lit. ii
umowy FATCA, na prowadzone przez tę instytucję rachunki
finansowe należące do wyłączonych instytucji finansowych, na
wniosek podmiotu, od którego otrzymuje te płatności,
informuje ten podmiot, o kwocie płatności oraz danych
umożliwiających identyfikację posiadacza rachunku, na który
dokonywana jest ta płatność, w tym o nazwie i miejscu
siedziby wyłączonych instytucji finansowych.”
lub
„3. Raportująca polska instytucja finansowa prowadząca
rachunek finansowy dla wyłączonej instytucji finansowej, jest
zobowiązana do przekazania podmiotowi, od którego może
otrzymać płatność na rzecz wyłączonej instytucji finansowej,
informacji niezbędnych do spełnienia przez ten podmiot
obowiązków związanych z taką wypłatą, w szczególności
informacji zawartych w wypełnionych przez wyłączoną
instytucję finansową formularzach wydawanych przez IRS lub
innych właściwych formularzach odebranych w procesie
identyfikacji rachunku finansowego zgodnie z umową
FATCA.”
Art. 5 ust. 5
Związek Banków
Brak czytelnego wskazania, iż raportowanie za rok Uwaga nieuwzględniona
(obecnie art. 5
Polskich
kalendarzowy dotyczy rachunków zidentyfikowanych w tym W opinii projektodawcy przedstawiona w uwadze kwestia nie
ust. 7)
roku podatkowym. Proponujemy w tym zakresie następujące budzi wątpliwości. Zauważyć bowiem należy, że zgodnie z zasadą
zmianę brzmienia przepisu:
ogólną wyrażoną w części I ust. B pkt 4 Załącznika I do umowy
„5. Informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 2, są sporządzane FATCA rachunek będzie traktowany jako amerykański rachunek
za rok kalendarzowy w zakresie rachunków zidentyfikowanych raportowany, począwszy od dnia, w którym zostanie
w tym roku podatkowym, i przekazywane w formie dokumentu zidentyfikowany, jako podlegający procedurom sprawdzającym
elektronicznego, w terminie do dnia 30 czerwca roku zawartym w niniejszym Załączniku I z uwzględnieniem
następnego.”.
postanowień części II ustęp ź punkt 1. Zatem, co do zasady,
pierwsze raportowanie danego rachunku będzie następowało za
rok kalendarzowy, w którym nastąpi jego identyfikacja jako
amerykańskiego rachunku raportowanego. Należy również
wskazać, że ewentualne przyjęcie zaproponowanego przez
Związek Banków Polskich zapisu spowodowałoby, iż informacje o
10

amerykańskich
rachunkach
raportowanych
podlegałyby
przekazywaniu wyłącznie jednokrotnie, tj. w informacji za rok
kalendarzowy, w którym nastąpiła ich identyfikacja.
Art. 5 ust. 7 i 8 Związek Banków
Postulat jak najszybszego wydania rozporządzenia, które Odniesienie się do uwagi
(obecnie art. 5
Polskich
powinno wejść w życie wraz z ustawą. Wydanie Projektodawca podziela uwagi co do niezwłocznego wydania aktu
ust. 9 i 10)
odpowiedniego rozporządzenia (lub dodatkowych przepisów wykonawczego zezwalającego na stosowanie alternatyw
nowej ustawy) zezwalającego na stosowanie alternatywnych przewidzianych w umowie FATCA. Zakłada się, że akt taki
do IGA rozwiązań w wymienionych wyżej obszarach, jest wejdzie w życie wraz z projektowaną ustawą. Jednocześnie
kwestią niezwykle ważną w przypadku, gdy instytucje zauważa się, że zgodnie z § 60 ust. 3 pkt 7 uchwały nr 190 Rady
finansowe poniosły już koszty wdrożenia określonych Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady
rozwiązań.
Ministrów projekty aktów prawnych o podstawowym znaczeniu
dla proponowanej regulacji należy dołączyć dopiero na etapie
wniosku o rozpatrzenie projektu dokumentu rządowego przez
Stały Komitet Rady Ministrów.
Polska Izba
Konieczność wydania, w jak najkrótszym czasie, przez Odniesienie się do uwagi
Ubezpieczeń
Ministra Finansów rozporządzenia na podstawie art. 5 ust. 7 Uzasadnienie j.w.
projektu ustawy, regulującego szczegółowo możliwość
korzystania z limitów, a także wskazującego, które produktu i
instytucje finansowe wyłączone są spod rygoru FATCA w
Polsce. W razie wejścia w życie przedmiotowej ustawy i
jednoczesnym braku rozporządzenia, zakład ubezpieczeń nie
będzie miał możliwości skorzystania z limitów wskazanych w
Załączniku I do umowy FATCA. Niejasny będzie również
status FATCA takich produktów oferowanych przez zakłady
ubezpieczeń jak IKź, IKZź i PPź.
Pracodawcy RP
Fakultatywność w ust. 7 i 8 w porównaniu z obowiązkiem Uwaga nieuwzględniona
wydania przepisów wyrażonym w ust. 6 nie znajduje żadnego Fakultatywność wykonania delegacji określonej w art. 5 ust. 9
wytłumaczenia. Wobec braku uzasadnienia dla takiego (poprzednio art. 5 ust. 7) projektu ustawy jest wynikiem charakteru
rozwiązania tym bardziej niezbędne wydaje się określenie spraw, które mają zostać uszczegółowione w akcie wykonawczym.
warunków
wymuszających
wydanie
przepisów Wykonanie delegacji związane jest bowiem z przyznaną Polsce, na
wykonawczych, o których mowa w ust. 7 i 8.
podstawie poszczególnych zapisów umowy FATCA, możliwością
zezwolenia raportującym polskim instytucjom finansowym na
korzystanie z alternatywnych metod postępowania. Z kolei art. 5
ust. 10 (poprzednio art. 5 ust. 10) stwarza podstawę prawną do
wydania rozporządzenia w celu wykonania zawartych, w toku
obowiązywania nowych regulacji, porozumień ze Stanami
Zjednoczonymi na podstawie art. 3 ust. 6 umowy FATCA. Zatem
wnioskowana w uwadze obligatoryjność do wydania aktów
wykonawczych nie znajduje uzasadnienia.

11