Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw

przestrzennego zagospodarowania kraju zostaje zapewniony na etapie weryfikacji
przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego planów
zagospodarowania przestrzennego województw.
Uchylenie przepisu spowoduje wyeliminowanie dublowania uzgodnień Planu
generalnego.
Z uwagi na cel projektowanej ustawy, jakim jest wzmocnienie możliwości
efektywnej realizacji zadań Rady Ministrów związanych z planowaniem
i zarządzaniem strategicznym, do kompetencji ministra właściwego do spraw
rozwoju regionalnego będą należały zadania z zakresu zagospodarowania
przestrzennego na poziomie krajowym i regionalnym określone w ustawie z dnia
27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Jednocześnie
w celu zapewnienia współuczestnictwa ministra właściwego do spraw rozwoju
regionalnego w procesie planowania przestrzennego na obszarach morskich
zostały dokonane zmiany w ustawie z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich
Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.
Konsekwencją podziału zadań pozostaje również zmiana ustawy z dnia
30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju.
Zmiana ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym – art. 26 projektu ustawy
Aby zrealizować cel przedmiotowej nowelizacji, niezbędne jest przejęcie przez
ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego zadań związanych
z kształtowaniem i koordynacją zagospodarowania przestrzennego na poziomie
krajowym i regionalnym wykonywanych obecnie przez ministra właściwego do
spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, tj.:
1) określenie, w drodze rozporządzenia, wymaganego zakresu projektu planu
zagospodarowania przestrzennego województwa w części tekstowej
i graficznej na podstawie art. 40 upzp (art. 26 pkt 3 projektu ustawy),
2) stwierdzanie zgodności projektu planu zagospodarowania przestrzennego
województwa z koncepcją przestrzennego zagospodarowania kraju oraz
ze sporządzanymi przez ministrów i centralne organy administracji rządowej
programami zawierającymi zadania rządowe służące realizacji inwestycji celu
13

publicznego o znaczeniu krajowym na podstawie art. 41 ust. 1 pkt 7 upzp
(art. 26 pkt 3 projektu ustawy),
3) koordynowanie zgodności planów zagospodarowania przestrzennego
województw z koncepcją przestrzennego zagospodarowania kraju na
podstawie art. 46 upzp (art. 26 pkt 4 projektu ustawy),
4) przygotowywanie okresowych raportów o stanie zagospodarowania
przestrzennego kraju na podstawie art. 46 upzp (art. 26 pkt 4 projektu
ustawy).
Jednocześnie w celu uporządkowania kwestii związanych ze wskazaniem organu
właściwego w zakresie prowadzenia współpracy transgranicznej i przygranicznej
w art. 46 upzp (art. 26 pkt 4 projektu ustawy) zmianie uległo brzmienie
przedmiotowego przepisu.
Projektowany art. 46 upzp określa zakres kompetencji ministra właściwego do
spraw rozwoju regionalnego w związku z przejęciem przez ten organ zadań
z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego na poziomie krajowym
i regionalnym.
Zgodnie z brzmieniem ww. przepisu minister właściwy do spraw rozwoju
regionalnego koordynuje zgodność planów zagospodarowania przestrzennego
województw z koncepcją przestrzennego zagospodarowania kraju, koordynuje
współpracę transgraniczną i przygraniczną w zakresie planowania
i zagospodarowania przestrzennego oraz przygotowuje okresowe raporty o stanie
zagospodarowania przestrzennego kraju.
Współpraca transgraniczna jest zagadnieniem o charakterze wieloaspektowym,
dlatego jej realizacja w poszczególnych obszarach jest przypisana różnym
organom zarówno na poziomie krajowym, jak i samorządowym.
Koordynacja współpracy transgranicznej, o której mowa w projektowanym
przepisie, polega na przypisaniu ministrowi właściwemu do spraw rozwoju
regionalnego kompetencji do realizacji międzyrządowej współpracy
transgranicznej w zakresie zagospodarowania przestrzennego na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
14

Jednocześnie przypisanie roli koordynacyjnej ministrowi właściwemu do spraw
rozwoju regionalnego nie spowoduje ograniczenia uprawnień do prowadzenia
współpracy transgranicznej przez pozostałe organy w powierzonym im zakresie.
Jednym z celów KPZK jest przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego.
Projektowana ustawa dopełnia kompetencje ministra właściwego do spraw
rozwoju regionalnego w zakresie tworzenia ram, warunków i wytycznych dla
realizacji polityki przestrzennej sformułowanej w KPZK.
Ze względu na konieczność realizacji celów wynikających z KPZK
w projektowanym art. 47a upzp (art. 26 pkt 5 projektu ustawy) na ministra
właściwego do spraw rozwoju regionalnego zostało nałożone zobowiązanie do
dokonywania, w zakresie kształtowania ładu przestrzennego, przeglądu i analizy
zasad, sposobu, a także warunków funkcjonowania instytucji, procedur
i
instrumentów oraz przedłożenie Radzie Ministrów propozycji zmian

w tym zakresie, z uwzględnieniem w szczególności koncepcji przestrzennego
zagospodarowania kraju.
Zgodnie z projektowanym przepisem przejściowym (art. 60 projektu ustawy)
pierwszy przegląd i analiza zostaną dokonane w terminie dwóch lat od dnia
wejścia w życie ustawy.
Przyjęcie limitu czasowego wynika z doświadczeń, które dowodzą, iż prace
usprawniające system planowania przestrzennego często pozostają w fazie analiz
i projektów i nie osiągają etapu realizacji.
Przydzielenie wyżej wymienionych zadań jednemu organowi będzie sprzyjało
ujednoliceniu i zapewnieniu spójności standardów sporządzania dokumentów
i decyzji planistycznych na poziomie kraju i województwa, a w rezultacie pozwoli
na skuteczniejszą realizację zadań z zakresu planowania i zagospodarowania
przestrzennego w tym obszarze.
Ponadto proponuje się uzupełnienie art. 45 upzp (art. 26 pkt 4 projektu ustawy),
który zobowiązuje zarząd województwa do przedstawienia ministrowi
właściwemu do spraw rozwoju regionalnego informacji na temat zmian
w zagospodarowaniu przestrzennym województwa. Informacje te poszerzą bazę
wiedzy na temat stanu zagospodarowania przestrzennego kraju.
15

Na mocy projektowanej ustawy zostaje zmieniony art. 49 upzp (art. 26 pkt 6
projektu ustawy), który dotyczy obowiązku prowadzenia przez ministra
właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej
rejestru programów zawierających zadania rządowe służące realizacji inwestycji
celu publicznego o znaczeniu krajowym oraz obowiązku występowania przez
ministra z wnioskiem o wprowadzenie programu do planu zagospodarowania
przestrzennego województwa.
Zmiana przedmiotowego przepisu, która skutkuje zniesieniem rejestru programów
przez uchylenie ust. 1, jest uzasadniona z uwagi na fakt, że programy
zamieszczane w rejestrze są wydawane w drodze rozporządzeń, a więc aktów
powszechnie obowiązującego prawa, i podlegają ogłoszeniu, a zatem są
powszechnie dostępne. W konsekwencji konieczność tworzenia odrębnego
rejestru dla takich programów nie znajduje uzasadnienia.
Dodatkowo, na mocy projektowanego art. 49 ust. 2 upzp, minister albo centralny
organ administracji rządowej sporządzający program zawierający zadania rządowe
służące realizacji celu publicznego, jako organ odpowiedzialny merytorycznie za
dany program, będzie występował do marszałka właściwego województwa
z
wnioskiem o wprowadzenie programu do planu zagospodarowania
przestrzennego województwa.
Zmiana ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej
Polskiej i administracji morskiej – art. 6 projektu ustawy
Z uwagi na specyfikę zagadnień zagospodarowania obszarów morskich,
nagromadzenie występujących na nich zdarzeń i konfliktów wymaga
szczególnego wglądu. Z tego względu proponuje się nadanie kompetencji do
przyjmowania planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich oraz
do określenia zakresu tych planów ministrowi właściwemu do spraw gospodarki
morskiej, jako odpowiedzialnemu za kształtowanie i prowadzenie polityki
przestrzennej na obszarach morskich, a dodatkowo uwzględnienie w tym zakresie
również roli ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego.
W konsekwencji projektowana ustawa zawiera zmianę art. 37a ust. 1 ustawy
z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej
i administracji morskiej przez nadanie temu przepisowi nowego brzmienia,
16

zgodnie z którym minister właściwy do spraw gospodarki morskiej jako organ
wiodący oraz minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego jako właściwy ze
względu na kwestie zagospodarowania przestrzennego kraju mogą przyjąć,
w drodze rozporządzenia, plan zagospodarowania przestrzennego morskich wód
wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej. Dodatkowo
w wydaniu rozporządzenia będą współuczestniczyli przez podpisanie tego aktu
„w
porozumieniu” ministrowie właściwi do spraw: środowiska, gospodarki
wodnej, kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, rolnictwa, rybołówstwa,
transportu, wewnętrznych oraz Minister Obrony Narodowej.
Jednocześnie jako organ współdziałający w wydaniu przedmiotowego
rozporządzenia został wskazany minister właściwy do spraw gospodarki wodnej,
ponieważ niektóre części obszarów morskich objęte są planami gospodarowania
wodami na obszarach dorzeczy. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia
18 lipca 2001 r. – Prawo wodne dotyczy to w szczególności wód przejściowych
i wód przybrzeżnych. W związku z tym konieczność porozumienia także
z ministrem właściwym do spraw gospodarki wodnej zapewni spójność między
planami zagospodarowania przestrzennego opracowywanymi przez ministra
właściwego do spraw gospodarki morskiej a planami gospodarowania wodami.
Projektowany przepis wprowadza również odpowiednią zmianę w art. 37b ust. 4
ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej
i administracji morskiej, polegającą na przekazaniu ministrowi właściwemu do
spraw gospodarki morskiej kompetencji do określenia wraz z ministrem
właściwym do spraw rozwoju regionalnego, w drodze rozporządzenia,
wymaganego zakresu planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód
wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, w części
tekstowej i graficznej. Rozporządzenie to będzie wydawane w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw rybołówstwa.
Organem wiodącym w zakresie uzgadniania powyższych aktów wykonawczych
będzie minister właściwy do spraw gospodarki morskiej, który zgodnie z art. 38
ust. 1 ww. ustawy, jest naczelnym organem administracji morskiej i do którego, na
podstawie art. 42 ust. 2 pkt 16 ustawy, należą sprawy sporządzania planów
17