Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw

Osobowych, Najwyższa Izba Kontroli, Bankowy Fundusz Gwarancyjny, Związek
Banków Polskich, Krajowy Związek Banków Spółdzielczych, Krajowa Spółdzielcza
Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa, Biuro Informacji Kredytowej, Polska Izba
Ubezpieczeń, Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych, Konfederacja Lewiatan,
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Związek Firm Pożyczkowych, Pracodawcy
RP, Business Center Club, Federacja Konsumentów. Ponadto w procesie konsultacji
projektu uczestniczyły podmioty, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem
w trybie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, tj. Grupa
Finansowa Expert Sp. z o.o., Vivus Finance Sp. z o.o., Profi Credit Sp. z o.o., Everest
Finanse Sp. z o.o. Sp.k., Wonga.pl Sp. z o.o.
Zdecydowana część uwag zgłoszonych do projektu dotyczyła kwestii rozstrzygniętych
na etapie konsultacji założeń do projektu ustawy. Uwagi te odnosiły się w szczególności
do:
– problemu rezygnacji z idei wprowadzenia rejestru firm pożyczkowych – mając na
względzie toczący się aktualnie proces implementacji do polskiego porządku
prawnego dyrektywy 2014/17/WE w sprawie konsumenckich umów o kredyt
związanych z nieruchomościami mieszkalnymi, w którym przewidziano
kompleksową regulację podmiotów udzielających kredytów i pożyczek (w tym
również wymóg uzyskania licencji na prowadzenie działalności), uwagi nie zostały
uwzględnione;
– wprowadzenia limitu pozaodsetkowych kosztów kredytu – środowisko firm
pożyczkowych
konsekwentnie
sprzeciwia
się
wprowadzeniu
limitu
pozaodsetkowych kosztów kredytu, jednakże, mając na względzie potrzebę
zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony konsumentów na rynku pożyczek i
kredytów, postulaty przedstawicieli środowiska firm pożyczkowych nie zostały
uwzględnione.
W toku konsultacji zgłoszono szereg uwag o charakterze redakcyjno-legislacyjnym,
które zostały uwzględnione w projekcie. Ponadto część uwag dotyczyła kwestii
wykraczających poza zakres założeń przyjętych przez Radę Ministrów, m.in. postulat
odstąpienia od mechanizmu obliczania odsetek maksymalnych oraz odsetek za
opóźnienie w spłacie w oparciu o stopę kredytu lombardowego NBP, propozycja
uregulowania kwestii usuwania z listy ostrzeżeń KNF podmiotów na nią wpisanych,
postulat uzupełnienia projektu o przepisy określające szczegółowo warunki

31
prezentowania reklam kredytu konsumenckiego, propozycja rozszerzenia dostępu do
tajemnicy bankowej o dodatkowe podmioty. Uwagi te, ze względu na ich systemowy
charakter, w wielu przypadkach, nie zostały ujęte w projekcie ustawy.
Wszystkie zgłoszone uwagi zostały poddane analizie i rozstrzygnięte.
Zawarte w projekcie regulacje nie stanowią przepisów technicznych w rozumieniu
przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu
funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239,
poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), dlatego projekt ustawy nie podlega
procedurze notyfikacji.
W opinii projektodawcy regulacja nie mieści się w zakresie przedmiotowym zagadnień
podlegających konsultacjom z Europejskim Bankiem Centralnym, zgodnie z art. 2 ust. 1
decyzji Rady 98/415/WE z dnia 29 czerwca 1998 r. w sprawie konsultacji
Europejskiego Banku Centralnego udzielanych władzom krajowym w sprawie
projektów przepisów prawnych (Dz. Urz. UE L 189 z 03.07.1998, s. 42).
Projekt ustawy został skierowany do Ministra Spraw Zagranicznych w celu uzyskania
opinii o zgodności z prawem Unii Europejskiej wyrażonej na podstawie art. 13 ust. 3
pkt 2 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U.
z 2013 r. poz. 743, z późn. zm.). Uwagi przekazane przez Ministra Spraw
Zagranicznych zostały uwzględnione w projekcie ustawy. Jednocześnie Minister Spraw
Zagranicznych wyraził opinię, iż z zastrzeżeniem tych uwag, projekt jest zgodny z
prawem UE.
W związku z art. 50 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U.
z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.) należy wskazać, że przepisy projektowanej ustawy nie
będą miały wpływu na sektor finansów publicznych.
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) oraz § 52 uchwały nr 190
Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów
(M.P. poz. 979) projekt został udostępniony na stronach urzędowego informatora
teleinformatycznego – Biuletynu Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji.

32
Data sporządzenia
Nazwa projektu
27 kwietnia 2015 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym,
ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw
Źródło:
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące
Rekomendacje grupy roboczej Komitetu
Stabilności Finansowej w raporcie przyjętym
Ministerstwo Finansów
w dniu 18.03.13 r. Założenia do projektu
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza
ustawy przyjęte przez Radę Ministrów w dniu
Stanu lub Podsekretarza Stanu
8 maja 2014 r.
Pani Dorota Podedworna-Tarnowska, Podsekretarz Stanu w
Ministerstwie Finansów
Nr w wykazie prac:
UD 173
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu

Pani Agnieszka Wachnicka, Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju
Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów, tel. 22 694 58 27,
Agnieszka.Wachnicka@mofnet.gov.pl
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?
Projekt rozwiązuje problemy związane z niedostateczną ochroną konsumentów korzystających z usług finansowych firm
udzielających kredytów konsumenckich, nieobjętych obowiązkiem uzyskania zezwolenia KNF.
Projekt rozwiązuje ponadto problemy związane z identyfikacją i eliminowaniem z obrotu gospodarczego podmiotów
wykonujących działalność licencjonowaną na rynku finansowym bez wymaganego zezwolenia, tj. nielegalnie, w
szczególności podmiotów prowadzących działalność z zamiarem oszustwa.
2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
Rekomendowane rozwiązania w projekcie ustawy:
– rozszerzenie uprawnień Komisji Nadzoru Finansowego do prowadzenia postępowania wyjaśniającego wobec
podmiotów, co do których zachodzi podejrzenie, że wykonują działalność licencjonowaną bez stosownego zezwolenia,
– zaostrzenie sankcji karnych za gromadzenie bez zezwolenia środków finansowych innych osób, w celu obciążania
ryzykiem,
– usprawnienie współpracy KNF z organami ścigania w zakresie zawiadomień składanych przez KNF o podejrzeniu
popełnienia przestępstwa,
– reglamentacja działalności polegającej na udzielaniu pożyczek ze środków własnych konsumentom, poprzez określenie
niezbędnych wymogów dla podjęcia i wykonywania działalności pożyczkowej,
– ograniczenie kosztów kredytu konsumenckiego,
– określenie zasad dostępu instytucji pożyczkowych do rejestrów kredytowych i wymiany informacji o udzielonych
kredytach konsumenckich.
Oczekiwane efekty w zakresie ochrony konsumentów zaciągających kredyty w firmach pożyczkowych:
– niższe koszty kredytów konsumenckich,
– zwiększenie zaufania do pozabankowego sektora pożyczkowego,
– lepsze wyniki z kontroli dokonywanych przez Prezesa UOKiK na rynku pożyczkowym,
– mniejsza liczba skarg konsumentów na działalność pozabankowych podmiotów pożyczkowych.

Oczekiwane efekty w zakresie identyfikacji i eliminowania z obrotu gospodarczego podmiotów wykonujących
działalność reglamentowaną na rynku finansowym bez wymaganego zezwolenia:
– prowadzone przez Komisję Nadzoru Finansowego postępowania wyjaśniające wobec podmiotów wykonujących
działalność reglamentowaną na rynku finansowym nielegalnie,
– składane przez KNF zawiadomienia do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa określonego w ustawach
regulujących funkcjonowanie rynku finansowego,
– mniejsza skala oszustw i strat finansowych po stronie osób korzystających z usług oferowanych przez podmioty
prowadzące działalność przestępczą na rynku finansowym.
3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?
Wielka Brytania – reglamentacja działalności pożyczkowej – obowiązek uzyskania zezwolenia na wykonywanie
działalności polegającej na udzielaniu pożyczek konsumentom oraz rejestracja i nadzór nad działalnością pożyczkową
sprawowany przez Financial Conduct Authority.
Australia – limit kosztów pożyczek na kwoty poniżej 2 tys. AUD udzielanych na nie dłużej niż 15 dni – prowizja
początkowa, ograniczona do 20% kwoty kredytu netto; opłaty w skali miesiąca ograniczone do max. 4%, łączne koszty
pożyczki nie mogą przekroczyć 200% jej kwoty początkowej netto.
Finlandia – w zakresie ograniczenia kosztów kredytu – limit RRSO dla pożyczek poniżej 2000 EUR na poziomie
50%+stopa referencyjna.
Litwa – maksymalna wysokość RRSO ograniczona do 200%;
Włochy – maksymalna wysokość RRSO definiowana jest jako oprocentowanie przekraczające o 25% przeciętne
oprocentowanie publikowane cokwartalnie przez Narodowy Bank Włoch + 4 p.p. W przypadku kredytów
konsumenckich przeciętne oprocentowanie na II q 2014 r. wynosiło 11,82%, czyli max. RRSO ok.18,775%.
Francja – maksymalny poziom RRSO ustalany jest na poziomie o 33% wyższym niż przeciętne oprocentowanie
publikowane cokwartalnie przez Bank Francji dla określonej wartości kredytu. Obecnie dla kredytu konsumenckiego do
3000 EUR przeciętne oprocentowanie (RRSO) wynosi 15,2%, a max. RRSO 20,27%.
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie
Instytucje pożyczkowe
Brak możliwości

Konieczność dostosowania się
oszacowania liczby
do wymagań dot. formy
podmiotów (podmioty
organizacyjno-prawnej
pożyczkowe nie
prowadzenia działalności
podlegają nadzorowi,
pożyczkowej i wymogów
brak jest zatem
kapitałowych oraz
wiarygodnych danych
niekaralności.
statystycznych)
Konieczność przestrzegania

ustawowych limitów dot.
kosztów kredytu
konsumenckiego.
Dostęp do baz danych
prowadzonych przez rejestry
kredytowe i wymiana
informacji o udzielonych
kredytach konsumenckich

Banki, oddziały banków 961
Rejestr podmiotów sektora
Konieczność przestrzegania
zagranicznych i oddziały
bankowego KNF
ustawowych limitów
instytucji kredytowych
dot. kosztów kredytu
oraz instytucje kredytowe
konsumenckiego
prowadzące
działalność

transgranicznie
Dostęp do informacji o

udzielonych kredytach

konsumenckich w

pozabankowym sektorze

pożyczkowym za
pośrednictwem rejestrów


kredytowych

Instytucje utworzone na 2
Informacje ogólnie dostępne
Określenie zasad współpracy z
podstawie art. 105 ust. 4
(internet)
instytucjami pożyczkowymi w
ustawy – Prawo bankowe
zakresie dostępu i wymiany
(rejestry kredytowe)
informacji o udzielonych
kredytach konsumenckich
Osoby fizyczne zaciągające

Możliwość zawierania umów
kredyty konsumenckie
kredytu konsumenckiego na
nowych, korzystniejszych
finansowo zasadach, ochrona
przed ponoszeniem
nadmiernych obciążeń z tytułu
zaległości w spłacie pożyczek
Komisja Nadzoru
1
Przepisy ustawy o nadzorze nad Usprawnienie współpracy przy
Finansowego i Urząd
rynkiem finansowym
składaniu zawiadomień do
Komisji Nadzoru

prokuratury o popełnieniu
Finansowego
przestępstwa z zakresu rynku

34
finansowego.
Możliwość prowadzenia
postępowań wyjaśniających w
zakresie wszystkich sektorów
rynku finansowego.
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
W dniu 28 listopada 2014 r. projekt ustawy został skierowany do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji
publicznych. W konsultacjach projektu uczestniczyli: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Urząd Ochrony
Konkurencji i Konsumentów, Narodowy Bank Polski, Prokurator Generalny, Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa,
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, Najwyższa Izba Kontroli,
Bankowy Fundusz Gwarancyjny, Związek Banków Polskich, Krajowy Związek Banków Spółdzielczych, Krajowa
Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa, Biuro Informacji Kredytowej, Polska Izba Ubezpieczeń, Konferencja
Przedsiębiorstw Finansowych, Konfederacja Lewiatan, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Związek Firm
Pożyczkowych, Pracodawcy RP, Business Center Club, Federacja Konsumentów. Ponadto w procesie konsultacji
projektu uczestniczyły podmioty, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem w trybie ustawy o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa, tj. Profi Credit Sp. z o.o., Vivus Finance Sp. z o.o., Wonga.pl Sp. z o.o.,
Grupa Finansowa Expert Sp. z o.o., Everest Finanse Sp. z o.o. Sp.k.
Zdecydowana część uwag zgłoszonych do projektu dotyczyła kwestii rozstrzygniętych na etapie konsultacji założeń do
projektu ustawy. Uwagi te odnosiły się w szczególności do:
– problemu rezygnacji z idei wprowadzenia rejestru firm pożyczkowych – mając na względzie toczący się aktualnie
proces implementacji do polskiego porządku prawnego dyrektywy 2014/17/WE w sprawie konsumenckich umów o
kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi, w którym przewidziano kompleksową regulację podmiotów
udzielających kredytów i pożyczek (w tym również wymóg uzyskania licencji na prowadzenie działalności), uwagi nie
zostały uwzględnione;
– wprowadzenia limitu pozaodsetkowych kosztów kredytu – środowisko firm pożyczkowych konsekwentnie sprzeciwia
się wprowadzeniu limitu pozaodsetkowych kosztów kredytu, jednakże, mając na względzie potrzebę zapewnienia
odpowiedniego poziomu ochrony konsumentów na rynku pożyczek i kredytów, postulaty przedstawicieli środowiska
firm pożyczkowych nie zostały uwzględnione.
W toku konsultacji zgłoszono szereg uwag o charakterze redakcyjno-legislacyjnym, które zostały uwzględnione w
projekcie. Ponadto część uwag dotyczyła kwestii wykraczających poza zakres założeń przyjętych przez Radę Ministrów,
m.in. postulat odstąpienia od mechanizmu obliczania odsetek maksymalnych oraz odsetek za opóźnienie w spłacie w
oparciu o stopę kredytu lombardowego NBP, propozycja uregulowania kwestii usuwania z listy ostrzeżeń KNF
podmiotów na nią wpisanych, propozycja rozszerzenia dostępu do tajemnicy bankowej o dodatkowe podmioty. Uwagi
te, ze względu na ich systemowy charakter, w wielu przypadkach, nie zostały ujęte w projekcie ustawy.
Wszystkie zgłoszone uwagi zostały poddane analizie i rozstrzygnięte.
Zawarte w projekcie regulacje nie stanowią przepisów technicznych w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów
prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), dlatego projekt ustawy nie podlega procedurze
notyfikacji.
W opinii projektodawcy regulacja nie mieści się w zakresie przedmiotowym zagadnień podlegających konsultacjom z
Europejskim Bankiem Centralnym, zgodnie z art. 2 ust. 1 decyzji Rady 98/415/WE z dnia 29 czerwca 1998 r. w sprawie
konsultacji Europejskiego Banku Centralnego udzielanych władzom krajowym w sprawie projektów przepisów
prawnych (Dz. Urz. UE L 189 z 03.07.1998, s. 42).
Projekt ustawy został skierowany do Ministra Spraw Zagranicznych w celu uzyskania opinii o zgodności z prawem Unii
Europejskiej wyrażonej na podstawie art. 13 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji
rządowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 743, z późn. zm.). Uwagi przekazane przez Ministra Spraw Zagranicznych zostały
uwzględnione w projekcie ustawy. Jednocześnie Minister Spraw Zagranicznych wyraził opinię, iż z zastrzeżeniem tych
uwag, projekt jest zgodny z prawem UE.
W związku z art. 50 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.)
należy wskazać, że przepisy projektowanej ustawy nie będą miały wpływu na sektor finansów publicznych.
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169,
poz. 1414, z późn. zm.) oraz § 52 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy
Rady Ministrów (M.P. poz. 979) projekt został udostępniony na stronach urzędowego informatora teleinformatycznego –
Biuletynu Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji.
6. Wpływ na sektor finansów publicznych
(ceny stałe z … r.)
Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł]
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Łącznie (0–10)
Dochody ogółem
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

35