Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw

Art. 1
skonsolidowanego
sprawozdania
pkt 33
finansowego, sprawozdania z działalności,
projektu
sprawozdania
z
działalności
grupy
kapitałowej, sprawozdania z płatności na
rzecz
administracji
publicznych,
skonsolidowanego sprawozdania z płatności
na rzecz administracji publicznych we
właściwym rejestrze sądowym
- podlega grzywnie albo karze ograniczenia
wolności.





POZOSTAŁE PRZEPISY PROJEKTU / ODWRÓCONA TABELA ZBIE NO CI

LP.
JEDN.
TRE Ć PRZEPISU PROJEKTU
UZASADNIENIE WPROWADZENIA PRZEPISU
RED.
1. Art. 2
5. Jednostki, o których mowa w art. 10a Wprowadzono nowy ust. 5 w art. 2 ustawy o rachunkowości.
ust. 5 / ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o Proponuje się wprowadzenie uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów zamiast prowadzenia ksiąg
Art.
1 działalności pożytku publicznego i o rachunkowych dla małych organizacji pozarządowych tj. organizacji pozarządowych, z wyłączeniem
pkt
1 wolontariacie (Dz. U. z 2014 r. poz. 1118 i spółek kapitałowych, oraz stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego:
projekt
1146), mogą prowadzić uproszczoną 1) działających w sferze zadań publicznych określonych w art. 4 ust. 1 ustawy o działalności pożytku
u
ewidencję przychodów i kosztów na publicznego i o wolontariacie,
zasadach i warunkach określonych w tej 2) nieprowadzących działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności
ustawie.
gospodarczej,
3) nieposiadających statusu organizacji pożytku publicznego,
4) osiągające przychody wyłącznie z tytułu:
- z działalności nieodpłatnej pożytku publicznego (składki członkowskie, darowizny, zapisy, spadki,
dotacje, subwencje, przychody pochodzące z ofiarności publicznej),
- z działalności odpłatnej pożytku publicznego: sprzedaż towarów i usług,
- ze sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych,
- z tytułu odsetek od środków pieniężnych na rachunkach rozliczeniowych, o których mowa w przepisach
prawa bankowego, lub rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych,

132
prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością, w tym także odsetek od lokat terminowych oraz
innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, tworzonych na tych rachunkach;
5) w roku poprzedzającym rok wyboru prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów
osiągnęły przychody wyłącznie z tytułów, o których mowa w pkt 4, w wysokości nieprzekraczającej 50
000 zł
– jeżeli decyzję w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów podejmie organ
zatwierdzający w rozumieniu przepisów o rachunkowości.
Dodatkowo wprowadzono w ustawie o działalności o pożytku publicznym i o wolontariacie delegację do
wydania rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego, w którym określony będzie sposób
prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów, warunki jakim powinna odpowiadać ta
ewidencja dla prawidłowego określenia zobowiązań podatkowych, mając na uwadze zakres oraz cel
działania podmiotów prowadzących ewidencję (vide art. 5 projektu).
Za zmianami w prowadzeniu uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przemawia fakt, że ustawa z
dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz. U. poz. 1100) wprowadziła możliwość
skorzystania z uproszczonych zasad rachunkowości w przypadku podmiotów mikro, tj. podmiotów
spełniających określone w ustawie warunki, w tym organizacji pozarządowych. Jednakże uproszczone
zasady są nadal zbyt skomplikowane dla podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej,
osiągających niskie przychody. Przedstawione przepisy nowego art. 10a ustawy o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie (oraz nowego art. 2 ust. 5 ustawy o rachunkowości) stanowią więc
rozwiązanie prawne pozwalające na wprowadzenie takiej formy prowadzenia ewidencji przez
organizacje pozarządowe o małym przychodzie, która pozwoli na zmniejszenie istniejących obciążeń
nałożonych na te organizacje, z jednoczesnym zachowaniem niezbędnych obowiązków informacyjnych.
Z analizy danych Głównego Urzędu Statystycznego (przekazanych przez Ministerstwo Pracy i Polityki
Społecznej), wynika, że 20% organizacji pozarządowych osiąga przychody do wys. 1 tys. zł rocznie,
natomiast 20% organizacji osiąga przychody od 1 tys. do 10 tys. zł. Oznacza to, że 40% podmiotów
osiąga roczny przychód do 10 tys. zł. Według danych Krajowego Rejestru Sądowego w 2010 r. liczba
podmiotów III sektora wynosiła 85 915, czyli około 34 tys. organizacji pozarządowych osiągnęło
przychód poniżej 10 tys. zł.
W związku z powyższym, znaczna liczba organizacji pozarządowych to organizacje małe, generujące
niewielkie przychody, które to organizacje w głównej mierze realizują cele statutowe w oparciu o
społeczną pracę swoich członków.
Z uwagi na to, że organizacje posiadające status organizacji pożytku publicznego są kwalifikowaną
formą organizacji pozarządowych, które korzystają z szeregu przywilejów, zostały one wyłączone z
zakresu podmiotowego nowej regulacji. Dodatkowo, status organizacji pożytku publicznego nie mogą

133
uzyskać zarówno spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jak również spółki akcyjne. Nie jest
właściwe, by takie podmioty były zwolnione z prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z zasadami
zawartymi w przepisach o rachunkowości, zwłaszcza, że realizują zadania w sferze zadań publicznych i
korzystają ze zwolnień w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Ponadto takie rozwiązanie
stałoby w sprzeczności z regulacjami międzynarodowymi.
2. Art. 3
i) ze zdarzeniami losowymi;
Wprowadzono dodatkową lit. i w pkt 32 uzupełniając wykaz pozostałych kosztów i przychodów
ust. 1
operacyjnych o koszty i przychody związane ze zdarzeniami losowymi. Zmiana ta wynika z usunięcia z
pkt 32 /
przepisów ustawy o rachunkowości kategorii zysków i strat nadzwyczajnych dla jednostek innych niż
Art.
1
banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji oraz spółdzielczych kasach oszczędnościowo-
pkt
2
kredytowych;
lit.
a tir. 1
projekt
u
3. Art. 3
3. Wyrażone w euro wielkości, o których Wprowadza zmianę w ust. 3. Proponuje się zmianę terminu, o którym mowa w tym przepisie
ust. 3 / mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 i ust. 2, z 30 września na pierwszy dzień roboczy października. Z powodu dni wolnych od pracy nie zawsze
Art.
1 przelicza się na walutę polską po średnim w dniu 30 września mają miejsce notowania kursów walut. W praktyce często zachodzi konieczność
pkt
2 kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank stosowania kursów z najbliższego dnia roboczego przypadającego po tej dacie, co jest równoznaczne ze
lit. d
Polski, na pierwszy dzień roboczy stosowaniem kursów z pierwszego roboczego dnia października. Taką właśnie zasadę przyjęto już
projekt
października roku poprzedzającego rok w wielu przepisach podatkowych, jak np. w art. 5a pkt 20 i art. 22k ust. 12 ustawy o podatku
u
obrotowy.
dochodowym od osób fizycznych, art. 4a pkt 10 i art. 16a ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych, czy art. 2 pkt 5 i art. 46 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług.
4. Art. 3
Jednostki, które za poprzedni rok obrotowy Wprowadza zmianę w ust. 6 i wprowadza nowy ust. 7. Rozszerza się katalog uproszczeń dla jednostek
ust. 6 i nie przekroczyły co najmniej dwóch z nieprzekraczających analogicznych wielkości jak określone w proponowanym art. 3 ust. 1c w zakresie
7 / Art. następujących trzech wielkości:
leasingu. Zatem będą one mogły korzystać z zasad kwalifikacji umów leasingu tak jak w przepisach
1 pkt 2 1) 17 000 000 zł – w przypadku sumy podatkowych. Z tego uproszczenia będą mogły także skorzystać jednostki samorządu terytorialnego.
lit. e
aktywów bilansu na koniec roku Dotychczas wszystkie jednostki, których sprawozdanie finansowe podlegało badaniu zgodnie z art. 64
projekt
obrotowego,
ust. 1, zobowiązane były do dokonywania kwalifikacji umów, o których mowa w art. 3 ust. 4 ustawy o
u
2) 34 000 000 zł – w przypadku rachunkowości (umów leasingu) zgodnie z przepisami art. 3 ust. 4 i 5 tej ustawy. Wprowadzona zmiana
przychodów netto ze sprzedaży towarów i umożliwi większej niż dotychczas liczbie jednostek skorzystanie z uproszczeń w powyższym zakresie, co
produktów za rok obrotowy,
istotnie zmniejszy obciążenia związane z prowadzeniem ksiąg rachunkowych. Z ww. uproszczeń nie
3) 50 osób – w przypadku średniorocznego będą mogły skorzystać jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1–6, tj.:
zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty 1) jednostki organizacyjne działające na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami
– oraz jednostki samorządu terytorialnego wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i
mogą dokonywać kwalifikacji umów, o reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów o

134
których mowa w ust. 4, według zasad organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
określonych w przepisach podatkowych i 2) jednostki zamierzające ubiegać się albo ubiegające się o zezwolenie na wykonywanie działalności na
nie stosować ust. 4 i 5.
podstawie przepisów, o których mowa w pkt 1;
7. Przepisu ust. 6 nie stosuje się do 3) emitenci papierów wartościowych dopuszczonych, zamierzających ubiegać się lub ubiegających się o
jednostek, o których mowa w ust. 1e pkt ich dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
1–6.
4) emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu w alternatywnym systemie obrotu;
5) krajowe instytucje płatniczych;
6) instytucje pieniądza elektronicznego1) jednostki organizacyjne działające na podstawie Prawa
bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych,
przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach
oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
2) jednostki zamierzające ubiegać się albo ubiegające się o zezwolenie na wykonywanie działalności na
podstawie przepisów, o których mowa w pkt 1;
3) krajowe instytucje płatnicze;
4) instytucje pieniądza elektronicznego.
5. Art. 8
2.
W
celu
rzetelnego
i
jasnego Wprowadza zmiany w treści art. 8 ust. 2 ustawy o rachunkowości w celu ujednolicenia przepisów
ust. 2 / przedstawienia sytuacji jednostka może, ze z rozwiązaniem przyjętym w KSR 7. Rozszerzono brzmienie tego przepisu, zgodnie z którym skutki
Art. 1
skutkiem od pierwszego dnia
roku zmiany przyjętych zasad (polityki) rachunkowości odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje
pkt 5
obrotowego, bez względu na datę podjęcia jako „zysk (strata) z lat ubiegłych”.
projekt
decyzji, zmienić dotychczas stosowane
u
rozwiązania na inne, przewidziane ustawą.
Zmiana
dotychczas
stosowanych
rozwiązań wymaga również określenia w
informacji dodatkowej wpływu tych zmian
na sprawozdania finansowe wymagane
innymi przepisami prawa, jeżeli zostały
one sporządzone za okres, w którym
powyższe rozwiązania uległy zmianie. W
przypadku takim należy w sprawozdaniu
finansowym jednostki za rok obrotowy, w
którym zmiany te nastąpiły, podać
przyczyny tych zmian, określić liczbowo
ich wpływ na wynik finansowy oraz
zapewnić
porównywalność
danych
sprawozdania finansowego dotyczących

135
roku poprzedzającego rok obrotowy, w
którym dokonano zmian. Skutki zmiany
przyjętych zasad (polityki) rachunkowości
odnosi się na kapitał (fundusz) własny
i wykazuje
jako
zysk
(strata)
z lat
ubiegłych.
6. Art. 28
Art. 28b. 1. Jednostki, które za poprzedni Art. 28b do ustawy o rachunkowości, który wprowadza uproszenie dla jednostek – z wyłączeniem
b
/ rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej jednostek mikro –nieprzekraczających analogicznych progów jak proponowane w art. 3 ust. 1c pkt 1 (w
Art. 1
dwóch z następujących trzech wielkości:
tym spółek akcyjnych) zwalniające je ze stosowania przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia
pkt 7
1) 17 000 000 zł – w przypadku sumy 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i
projekt
aktywów bilansu na koniec roku sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. Nr 149, poz. 1674). Niniejsza zmiana ma na celu
u
obrotowego,
objęcie większej niż dotychczas liczby jednostek uproszczeniami w zakresie rachunkowości
2) 34 000 000 zł – w przypadku instrumentów finansowych. Ponadto ma na celu zapewnienie zgodności z wymogami dyrektywy
przychodów netto ze sprzedaży towarów i 2013/34, która szczegółowo określa maksymalny obowiązkowy zakres informacji prezentowanych przez
produktów za rok obrotowy,
jednostki małe. Natomiast zastosowanie przepisów powyższego rozporządzenia wymagałoby od
3) 50 osób – w przypadku średniorocznego jednostki małej szerszego zakresu ujawnień niż przewiduje to dyrektywa dla tych jednostek.
zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty Konsekwencją wyżej opisanych zmian będzie zmiana ww. rozporządzenia poprzez uchylenie § 2 ust. 2 i
– mogą nie stosować przepisów wydanych § 2a. Z ww. uproszczeń zostały wyłączone jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1–6 z uwagi na
na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 4.
fakt, iż powyższe nie pozostawałoby z korzyścią dla rzetelności obrazu sytuacji majątkowej i finansowej
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do oraz wyniku finansowego prezentowanego w sprawozdaniu finansowym tych jednostek.
jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 1e
pkt 1 – 6 oraz jednostek mikro.
7. Art. 37 10. Jednostki, które za poprzedni rok Wprowadza zmiany w treści art. 37 ust. 10 ustawy o rachunkowości rozszerzając katalog uproszczeń dla
ust. 10 i obrotowy nie przekroczyły co najmniej jednostek nieprzekraczających analogicznych wielkości jak określone w proponowanym art. 3 ust. 1c w
11
/ dwóch z następujących trzech wielkości:
zakresie odroczonego podatku dochodowego. Po przyjęciu nowelizacji jednostki spełniające te kryteria
Art. 1
1) 17 000 000 zł – w przypadku sumy będą mogły nie ustalać aktywów i nie tworzyć rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
pkt 9
aktywów bilansu na koniec roku Dotychczas wszystkie jednostki, których sprawozdanie finansowe podlegało badaniu zgodnie z art. 64
projekt
obrotowego,
ust. 1, zobowiązane były do ustalania aktywów i tworzenia rezerw z tytułu odroczonego podatku
u
2) 34 000 000 zł – w przypadku dochodowego. Wprowadzona zmiana umożliwi większej niż dotychczas liczbie jednostek skorzystanie z
przychodów netto ze sprzedaży towarów i uproszczeń w powyższym zakresie, co istotnie zmniejszy obciążenia związane z prowadzeniem ksiąg
produktów za rok obrotowy,
rachunkowych. Poprzez nowy ust. 11 z ww. uproszczeń zostały wyłączone jednostki, o których mowa w
3) 50 osób – w przypadku średniorocznego art. 3 ust. 1e pkt 1–6 (vide uzasadnienie do art. 28b ust. 2 ustawy).
zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty
– mogą odstąpić od ustalania aktywów i
rezerw z tytułu odroczonego podatku

136