Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw

uwzględnieniu przy ustalaniu uprawnień lub obowiązków pracowniczych również po dniu
wejścia w życie niniejszej ustawy.
Ustawa wchodzi w życie zasadniczo z dniem 1 stycznia 2016 r., z wyjątkiem regulacji
dotyczących m.in.:
1) uzupełnienia przepisów antydyskryminacyjnych o obowiązki rodzinne,
2) trybu rozpatrzenia przez pracodawcę wniosku pracownika o obniżenie wymiaru czasu
pracy, stosowanie indywidualnego czasu pracy, tzw. ruchomego czasu pracy
i skróconego tygodnia pracy ze względów rodzinnych,
3) obowiązku informowania przez pracodawcę o uprawnieniach związanych z
rodzicielstwem,
4) zmian w zakresie urlopów macierzyńskich, w tym również dotyczących dzielenia się
przez pracowników i ubezpieczonych uprawnieniami do tego urlopu w sytuacjach
szczególnych,
5) wydłużenia okresu wykorzystania urlopu ojcowskiego oraz umożliwienia wykorzystania
tego urlopu w dwóch częściach,
6) określenia wieku dziecka, do którego przysługują przerwy na karmienie,
7) wykorzystania zwolnienia na dziecko w wymiarze godzinowym,
8) możliwości dzielenia się, w ramach tzw. długiego wniosku, przez pracownicę
z pracownikiem-ojcem wychowującym dziecko albo ubezpieczonym-ojcem dziecka
korzystaniem, odpowiednio, z urlopu rodzicielskiego albo zasiłku macierzyńskiego za
okres odpowiadający okresowi tego urlopu oraz stosowania tej zasady odpowiednio do
pracownika ojca wychowującego dziecko,
9) możliwości wykorzystania urlopu rodzicielskiego albo jego części bezpośrednio po
wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu
macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu
rodzicielskiego albo jego części
– które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy.

W dniu 8 grudnia 2015 r. projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz
niektórych innych ustaw został skierowany do konsultacji społecznych. W ramach tych
konsultacji projekt przekazano do zaopiniowania m.in. reprezentatywnym organizacjom
pracodawców i związkom zawodowym, oraz zamieszczono na stronie internetowej Kancelarii
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Uwagi do projektu zgłosiły:
1) Konfederacja Lewiatan;
2) Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej;
3) Związek Rzemiosła Polskiego;
4) Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”;
5) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych;
6) Forum Związków Zawodowych;
7) Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego;
8) Matki I Kwartału;
9) Portal Mamo Pracuj;
10) Główny Inspektor Pracy.

45



Z uznaniem ze strony pracodawców spotkały się przede wszystkim propozycje
połączenia dodatkowego urlopu macierzyńskiego z urlopem rodzicielskim, określenia
maksymalnego wielu dziecka uprawniającego do korzystania z przerw na karmienie,
wydłużenia terminu złożenia wniosków o udzielenie urlopów, uzależnienia rezygnacji z
urlopów i wcześniejszego powrotu do pracy od zgody pracodawcy, umożliwienia dzielenia
się uprawnieniami związanymi z opieką nad dzieckiem przez rodziców, z których jedno ma
status pracownika a drugie posiada inny tytuł do objęcia ubezpieczeniem społecznym w razie
choroby i macierzyństwa oraz wydłużenia okresu, w którym ojciec może wykorzystać urlop
ojcowski do 2 lat.
Wątpliwości niektórych z organizacji pracodawców budziło natomiast wprowadzenie
obowiązku sporządzania pisemnych uzasadnień w sytuacji podjęcia przez pracodawcę
negatywnej decyzji dotyczącej wniosków o zmianę wymiaru bądź systemu czasu pracy ze
względu na obowiązki rodzinne, likwidacja bezpośredniości w odniesieniu do
wykorzystywania 16 tygodni urlopu rodzicielskiego oraz udzielanie zwolnienia na dziecko w
wymiarze godzinowym.

Związki zawodowe z kolei podkreślały potrzebę objęcia obowiązkiem sporządzenia
uzasadnienia odmowy uwzględnienia wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy oraz
ustalenie indywidualnego rozkładu czasu pracy, tzw. ruchomego czasu pracy oraz skróconego
tygodnia pracy w odniesieniu do wszystkich pracowników, propozycję zmiany okresu
ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę w przypadku złożenia
wniosku o urlop wychowawczy i rozliczanie zwolnienia na dziecko w wymiarze
godzinowym.
Projekt przekazano również – celem zaopiniowania – Ministrowi Pracy i Polityki
Społecznej, który nie odniósł się jednak do zaproponowanych w nim rozwiązań.

Podkreślenia wymaga, że projekt ustawy nie powoduje żadnych dodatkowych
obciążeń dla finansów publicznych za wyjątkiem nieznacznej, lecz trudnej do oszacowania
kwoty związanej z uprawnieniami ojców do urlopów w przypadku, gdy nieubezpieczona
matka podejmie zatrudnienie w ciągu roku od urodzenia dziecka. Należy przy tym zważyć, ze
podjęcie zatrudnienia przez matki łączy się z dochodami finansów publicznych z tytułu
podatków i składek na ubezpieczenie społeczne.

Ponadto projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej, a uelastycznienie
rozwiązań dotyczących systemu urlopów związanych z rodzicielstwem, pozytywnie wpłynie
na rynek pracy.

46