Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

– 15 –
z dokumentami, stanowiącymi podstawę wpisu, prawomocne postanowienie sądu
w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych.
3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób pobierania
i uiszczania oraz sposób i termin przekazywania sądom należności, o których mowa
w ust. 1, a także ich zwrotu oraz sposób prowadzenia ich ewidencji przez komornika
i czas przechowywania jej, uwzględniając łatwość uiszczenia opłat i przekazywania ich
sądom oraz szczegółowość ewidencji oraz konieczność zapewnienia jej trwałości.”;
3)
w art. 85 w ust. 1 pkt 19 otrzymuje brzmienie:
„19) współpraca z sądem prowadzącym elektroniczne postępowanie upominawcze
w zakresie prowadzenia i aktualizowania listy komorników, zasad potwierdzania
danych do weryfikacji podpisu elektronicznego dla komorników, umożliwiających
dostęp do elektronicznych tytułów wykonawczych i ich weryfikację oraz z sądem
prowadzącym postępowanie wieczystoksięgowe w zakresie identyfikacji
komorników.”.
Art. 8. 1. Do ksiąg wieczystych zamkniętych, dawnych ksiąg wieczystych i ksiąg
wieczystych, których treść nie została przeniesiona do struktury księgi wieczystej
prowadzonej w systemie informatycznym, stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 3
niniejszej ustawy, w brzmieniu dotychczasowym.
2. Z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy księgi wieczyste, prowadzone w systemie
informatycznym, stają się księgami wieczystymi prowadzonymi w systemie
teleinformatycznym.
3. Jeżeli po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy w sądzie prowadzącym księgi
wieczyste znajduje się księga wieczysta założona lub urządzona po dniu 1 stycznia 1947 r.,
która nie została przeniesiona do struktury księgi prowadzonej w systemie
teleinformatycznym, prezes sądu zarządza przeniesienie przez ten sąd jej treści do struktury
księgi wieczystej prowadzonej w systemie teleinformatycznym, stosując przepisy
dotychczasowe.
4. Do prostowania błędów powstałych podczas przenoszenia treści księgi wieczystej do
struktury księgi wieczystej prowadzonej w systemie teleinformatycznym stosuje się przepisy
dotychczasowe.
Art. 9. 1. Sprawy wszczęte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, w których
właściwość sądu została ustalona na podstawie art. 461 § 22 ustawy, o której mowa w art. 1
– 16 –
niniejszej ustawy, do prawomocnego ich zakończenia prowadzi się zgodnie z właściwością
sądu ustaloną na podstawie przepisów dotychczasowych.
2. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych z udziałem zainteresowanych,
wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, do czasu zakończenia
postępowania w danej instancji nie ma zastosowania art. 47711 § 2 zdanie piąte w brzmieniu
nadanym niniejszą ustawą.
Art. 10. Do wniosków o wpis w księdze wieczystej nierozpoznanych przed dniem
wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 11. Lista, o której mowa w art. 41a § 1 ustawy, o której mowa w art. 4 niniejszej
ustawy, do dnia 23 sierpnia 2016 r. obejmuje także asesorów notarialnych.
Art. 12. Traci moc ustawa z dnia 14 lutego 2003 r. o przenoszeniu treści księgi
wieczystej do struktury księgi wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym (Dz. U.
Nr 42, poz. 363).
Art. 13. Ustawa wchodzi w życie po upływie 9 miesięcy od dnia ogłoszenia,
z wyjątkiem przepisów art. 1 pkt 4–15 i art. 9, które wchodzą w życie po upływie 30 dni od
dnia ogłoszenia.




























06/79rch
UZASADNIENIE
Celem projektowanej ustawy jest stworzenie w ramach ustawy z dnia 17 listopada
1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101 i 293), zwanej
dalej „k.p.c.”, podstaw realizacji pierwszego etapu dalszej informatyzacji postępowania
wieczystoksięgowego, polegającego na wprowadzeniu obowiązku inicjowania tego
postępowania drogą elektroniczną przez określone podmioty. Elektroniczne
postępowanie wieczystoksięgowe (zwane dalej „e.p.w.”) zapewni łatwiejszy i szybszy
dostęp do sądu, a także sprawne załatwienie sprawy. Wprowadzenie obowiązku
składania za pośrednictwem systemu teleinformatycznego wniosków o wpis do księgi
wieczystej oraz wniosków o założenie księgi wieczystej, pozwoli – w zakresie prostych
dla systemu teleinformatycznego czynności – na stworzenie możliwości
automatycznego przetwarzania danych zawartych w treści wniosku do struktury księgi
wieczystej prowadzonej w systemie teleinformatycznym, po zweryfikowaniu tych
danych przez orzecznika. Składanie w ten sposób wniosków o wpis do księgi wieczystej
umożliwi również automatyczne zamieszczanie wzmianek wyłączających rękojmię
wiary publicznej ksiąg wieczystych niezwłocznie po sporządzeniu aktu notarialnego,
prowadzącego np. do zmiany właściciela nieruchomości, i złożeniu wniosku o wpis za
pośrednictwem systemu teleinformatycznego, co niewątpliwie znacznie przyczyni się
do dalszego zwiększenia bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami, np. przez
utrudnienie wielokrotnej sprzedaży tej samej nieruchomości.
Celem projektowanej ustawy jest także dokonanie szeregu zmian w przepisach części I
tytułu VII działu III Kodeksu postępowania cywilnego w sprawach z zakresu prawa
pracy i ubezpieczeń społecznych, zmierzających, z jednej strony, do dostosowania
przepisów procedury do obowiązujących przepisów prawa materialnego, z drugiej zaś,
do modyfikacji instytucji procesowych, których stosowanie komplikuje rozpoznawanie
spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych.
Przedmiotowy projekt ma również na celu realizację postulatu zawartego
w uzasadnieniu uchwały powiększonego składu Sądu Najwyższego z dnia
13 października 2011 r. (II UZP 6/11, OSNP 2012/5-6/69), której nadano moc zasady
prawnej, aby wprowadzić do k.p.c. przepis umożliwiający pracodawcom i organom
rentowym posiadającym zdolność sądową i procesową, ale niemającym statusu osoby
prawnej bądź przedsiębiorcy, udzielenie pełnomocnictwa procesowego pracownikom
niebędącym radcami prawnymi.
Celem projektu jest ponadto wyeliminowanie istniejących w orzecznictwie
i w doktrynie rozbieżności co do zakresu kompetencji referendarzy sądowych
w postępowaniu przed sądem rejestrowym, związanych z niejednoznacznym
brzmieniem przepisów art. 5091 § 2 k.p.c. oraz art. 6941 § 1 i 2 k.p.c.
Projekt przewiduje też wprowadzenie zmian, które mają na celu dostosowanie używanej
terminologii i przedstawionych w nich wymagań do przepisów ustawy z dnia 17 lutego
2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne
(Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.).
I. Elektroniczne postępowanie wieczystoksięgowe
Elektroniczne postępowanie wieczystoksięgowe zapewni realizację szerszego projektu
„Wprowadzenie e-usług w zakresie ksiąg wieczystych”, który stanowi Zadanie nr 3
projektu „Wprowadzenie e-usług w resorcie sprawiedliwości”, współfinansowanego
przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach
Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (nr projektu POKL.05.03.00-00-011/11).
Celem szczegółowym tego projektu jest zwiększenie i ułatwienie dostępu obywateli
i uprawnionych podmiotów do ksiąg wieczystych poprzez udostępnienie drogą
elektroniczną informacji zawartych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych,
zwanej dalej „cbdkw”, wprowadzenie obowiązku składania wniosków o wpis drogą
elektroniczną, umożliwienie automatycznego zamieszczania wzmianek wyłączających
rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych, udostępnianie danych zawartych
w cbdkw uprawnionym podmiotom poprzez system teleinformatyczny, a także
wymiana danych z innymi podmiotami. Część z tych celów została już zrealizowana
przez ustawę z dnia 24 maja 2013 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych
i hipotece (Dz. U. poz. 941), natomiast druga część w zakresie obowiązku składania
wniosków o wpis w księdze wieczystej zostanie zrealizowana niniejszym projektem
ustawy.
Niniejszy projekt porządkuje również terminologię stosowaną w ustawie o księgach
wieczystych i hipotece, gdyż dostosowuje ją do ustawy z dnia 17 lutego 2005 r.
o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U.
Nr 64, poz. 565, z późn. zm.). W związku z koniecznością dostosowania terminologii
2
używanej w aktach zarówno rangi ustawowej, jak i podustawowej, regulacje, które
dotyczą ksiąg wieczystych prowadzonych aktualnie w systemie informatycznym,
zostaną w tym zakresie dostosowane do pojęć używanych aktualnie. W tym zakresie
zmiany obejmą zarówno ustawę o księgach wieczystych i hipotece, jak i k.p.c. Zostanie
w związku z powyższym zapewniona również zgodność terminologiczna z pojęciami
stosowanymi przez ustawę z dnia 14 lutego 2003 r. o przenoszeniu treści księgi
wieczystej do struktury księgi wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym
(Dz. U. Nr 42, poz. 363). Wprawdzie przepisy tej ustawy zostaną uchylone, ale na mocy
przepisów przejściowych i dostosowujących zostanie zapewniony mechanizm
migrowania ksiąg wieczystych, w przypadku gdyby okazało się, że odnajdzie się jakaś
księga po dniu jej wejścia w życie, która nie został zmigrowana.
Projekt zakłada wprowadzenie elektronicznego postępowania wieczystoksięgowego do
przepisów Kodeksu postępowania cywilnego poprzez nowelizację dotychczasowych
uregulowań w zakresie postępowania wieczystoksięgowego, zawartych w Rozdziale 6
Postępowanie wieczystoksięgowe, jako zbiór dodatkowych regulacji do istniejących już
przepisów art. 6261 do art. 62613 k.p.c., a nie jako odrębne postępowanie nieprocesowe.
Jednocześnie należy podkreślić, że zaproponowane zmiany zachowują dotychczasowe
standardy postępowania nieprocesowego.
Użytkownik mający uprawnienia do złożenia wniosku w e.p.w. będzie posiadał dostęp
do systemu teleinformatycznego obsługującego to postępowanie. Przewiduje się, że
składający wniosek będzie zobowiązany do odpowiedniego uwierzytelnienia
i autoryzacji składanego wniosku. Również system teleinformatyczny zapewni
rejestrację złożonych wniosków w centralnym repozytorium wniosków, niezależnie od
rejestracji tych wniosków w systemach ewidencyjnych właściwego sądu. System
teleinformatyczny będzie posiadał funkcjonalności pozwalające w szczególności na:
• automatyczną identyfikację księgi wieczystej/ksiąg wieczystych, do których został
złożony wniosek, i weryfikację istnienia tych ksiąg w cbdkw,
• wskazanie sądu właściwego,
• zarejestrowanie wniosku w dzienniku ksiąg wieczystych (dz. kw.) wraz z datą,
minutą i sekundą złożenia wniosku,
• wprowadzenie do systemu biurowości ksiąg wieczystych danych zawartych we
wniosku w zakresie niezbędnym, określonym przez przepisy biurowe,
3