Rządowy projekt ustawy - Prawo o aktach stanu cywilnego

– 6 –
rodzina, obywatele oraz
Brak wpływu
gospodarstwa domowe
Niemierzalne


Dodatkowe informacje,
Brak
w tym wskazanie
ródeł danych


i przyjętych do obliczeń
założeń




8. Zmiana obci żeń regulacyjnych (w tym obowi zków informacyjnych) wynikaj cych z projektu
nie dotyczy
Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie wymaganymi
tak
przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli zgodności).
nie
nie dotyczy
zmniejszenie liczby dokumentów
zwiększenie liczby dokumentów
zmniejszenie liczby procedur
zwiększenie liczby procedur
skrócenie czasu na załatwienie sprawy
wydłużenie czasu na załatwienie sprawy
inne:

inne:


Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich
tak
elektronizacji.
nie
nie dotyczy


9. Wpływ na rynek pracy

Brak wpływu na rynek pracy.

10. Wpływ na pozostałe obszary



środowisko naturalne
demografia
informatyzacja
sytuacja i rozwój regionalny
mienie państwowe
zdrowie
inne:


Omówienie wpływu

11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego

Przewidywany termin wejścia w życie rozporządzenia to dzień wejścia w życie ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego,
tj. 1 stycznia 2015 r. Regulacje przewidziane w rozporządzeniu powinny wejść w życie z dniem wejścia
w życie ustawy zawierającej podstawę prawną do wydania tego rozporządzenia.

12. W jaki sposób i kiedy nast pi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostan zastosowane?

Źla przedmiotowego projektu nie będzie badana ewaluacja efektów jego wprowadzenia, a w konsekwencji nie zostały określone
mierniki efektywności projektu.

13. Zał czniki (istotne dokumenty ródłowe, badania, analizy itp.)

Brak załączników


19/07-kt
Projekt

ROZPORZ ŹZźNIź
MINISTRA SPRAW WźWN TRZNYCH1)
z dnia

w sprawie wysokości opłaty dodatkowej za przyj cie oświadczeń o wst pieniu w zwi zek
małżeński poza urz dem stanu cywilnego, w którym jest właściwy kierownik tego
urz du



Na podstawie art. 84 ust. 10 ustawy z dnia … – Prawo o aktach stanu cywilnego
(Dz. U. poz. ...) zarządza się, co następuje:


§ 1. Rozporządzenie określa wysokość opłaty dodatkowej za przyjęcie oświadczeń
o wstąpieniu w związek małżeński poza urzędem stanu cywilnego, w którym jest właściwy
kierownik tego urzędu.

§ 2. Wysokość opłaty dodatkowej, o której mowa w § 1, ustala się na kwotę
1005 złotych.

§ 3. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.


MINISTźR SPRAW WźWN TRZNYCH


1) Minister Spraw Wewnętrznych kieruje działem administracji rządowej – sprawy wewnętrzne, na podstawie
§ 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego
zakresu działania Ministra Spraw Wewnętrznych (Dz. U. Nr 248, poz. 1491).




UZASADNIENIE


Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie określenia wysokości
opłaty dodatkowej za przyjęcie oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński poza urzędem
stanu cywilnego, w którym jest właściwy kierownik tego urzędu, stanowi wykonanie
upoważnienia ustawowego zawartego w art. 84 ust. 10 ustawy – Prawo o aktach stanu
cywilnego, zwanej dalej „ustawą”, zgodnie z którym minister właściwy do spraw
wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłaty dodatkowej za przyjęcie
oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński poza urzędem stanu cywilnego, w którym jest
właściwy kierownik tego urzędu, uwzględniając zryczałtowane koszty udziału kierownika
urzędu stanu cywilnego w przyjmowaniu oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński poza
urzędem stanu cywilnego.

Wysokość opłaty dodatkowej, zgodnie z art. 84 ust. 8 ustawy, nie będzie przekraczała
50% przeciętnego wynagrodzenia za pracę w gospodarce narodowej, ogłoszonego przez
Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Źz. U.
z 2013 r. poz. 1440, z pó n. zm.).

Z dniem 1 stycznia 2015 r. wejdzie w życie ustawa z dnia ... – Prawo o aktach stanu
cywilnego. Zgodnie z art. 84 ust. 5 ustawy kierownik urzędu stanu cywilnego może przyjąć,
na wniosek osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo, oświadczenia o wstąpieniu w związek
małżeński poza urzędem stanu cywilnego w okręgu rejestracji stanu cywilnego, w którym jest
on właściwy, w przypadku, gdy wskazane we wniosku miejsce zawarcia małżeństwa zapewni
zachowanie uroczystej formy jego zawarcia oraz bezpieczeństwo obecnych przy składaniu
oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński.

Osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo w sposób określony w art. 84 ust. 5 ustawy,
będą obowiązane pokryć koszty, związane z organizacją zawierania związku małżeńskiego
poza lokalem urzędu stanu cywilnego.

Koszty te będą pokrywane poprzez uiszczenie opłaty dodatkowej. Opłata dodatkowa
będzie pełniła funkcję kompensacyjną i ma na celu jedynie pokrycie kosztów zorganizowania
udziału kierownika urzędu stanu cywilnego w przyjmowaniu oświadczeń o wstąpieniu
w związek małżeński poza urzędem stanu cywilnego. Opłata dodatkowa będzie stanowiła
dochód gminy, dlatego też na realizację tego zadania nie będzie przyznawana dotacja celowa
z budżetu państwa.
2


Na tle obowiązywania poprzedniej ustawy z dnia 29 września 1986 r. – Prawo
o aktach stanu cywilnego zasadą było zawieranie małżeństw w lokalu urzędu stanu
cywilnego. Art. 58 ustawy statuował wyjątek od wspomnianej reguły przewidując możliwość
złożenia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński poza lokalem urzędu stanu
cywilnego, jeżeli zaistniały ku temu uzasadnione przyczyny. Pojęcie „uzasadnionych
przyczyn” nie zostało zdefiniowane, niemniej jednak usankcjonowana została praktyka
zawierania małżeństw poza lokalem urzędu stanu cywilnego z przyczyn, do których zaliczano
np. pobyt w szpitalu, przebywanie w więzieniu, domu opieki społecznej, jeżeli łączyły się
dodatkowo z choroba lub niedołężnością osoby zamierzającej zawrzeć związek małżeński.
Przyjęcie oświadczeń następowało też w domu osoby zamierzającej zawrzeć związek
małżeński, jeżeli była ona obłożnie chora.
Kierownik urzędu stanu cywilnego natomiast nie wyrażał zgody na zawarcie małżeństwa
np. na statku lub w samolocie, balonie etc.
Przyjmowanie oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński poza lokalem urzędu stanu
cywilnego oparte na przesłance „uzasadnionych przyczyn” nie było dotychczas objęte opłatą,
mimo, iż czynności te generowały koszty po stronie urzędu stanu cywilnego.
Zarówno osoby, które złożyły oświadczenia o zawarciu związku małżeńskiego poza
lokalem urzędu stanu cywilnego jak i w siedzibie urzędu stanu cywilnego wnosiły jedynie
opłatę skarbową za sporządzenie aktu małżeństwa.
W projektowanym stanie prawnym, w oparciu o art. 84 ust. 4 ustawy kierownik będzie
nadal przyjmował oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński w stanach określanych
jako zagrażających życiu lub zdrowiu takiej osoby, a także w przypadku pozbawienia
wolności, a czynność ta nie będzie powodowała po stronie osób zamierzających zawrzeć
małżeństwo obowiązku uiszczenia żadnych dodatkowych opłat poza opłatą skarbową za
sporządzenie aktu małżeństwa.
Analiza danych pochodzących od kierowników urzędów stanu cywilnego dotyczących
liczby małżeństw zawieranych poza urzędem stanu cywilnego z powodów innych niż
z powodu zagrożenia życia lub zdrowia osób je zawierających wynosiły odpowiednio: w roku
2009 – 1973 małżeństwa, w roku 2010 – 2073 małżeństwa, w roku 2011 – 2217 małżeństw,
w roku 2012 – 2263 małżeństwa, w roku 2013 – 2250 małżeństw.
Odnosząc się do przywołanych danych liczbowych, trudno stwierdzić, czy po
wprowadzeniu opłaty dodatkowej nastąpi wzrost liczby małżeństw zawieranych poza lokalem
urzędu stanu cywilnego. W dłuższej perspektywie może nastąpić wzrost liczby wniosków
osób zamierzających zawrzeć małżeństwo w tzw. plenerze.
3


Zawieranie małżeństw poza urzędem stanu cywilnego generowało po stronie Skarbu
Państwa dodatkowe koszty związane w szczególności z wyborem miejsca i dojazdem
kierownika w miejsce składania oświadczeń o zawarciu związku małżeńskiego w okręgu
urzędu stanu cywilnego.
Mając na uwadze konieczność wprowadzenia niniejszym rozporządzeniem nowego
rozwiązania prawnego w postaci opłaty dodatkowej, dokonano oszacowania kosztów
związanych z zawieraniem związków małżeńskich poza urzędem stanu cywilnego.
Kalkulacja kosztów została przeprowadzona na podstawie danych zgromadzonych przez
urzędy wojewódzkie w związku z prowadzoną statystyką dotyczącą szacunkowych kosztów
ślubu poza urzędem stanu cywilnego oraz średniorynkowych cen produktów i akcesoriów
związanych ze ślubnym ceremoniałem i użytkowanych przez kierowników urzędów stanu
cywilnego. Przedmiotowe dane dotyczą przedziału czasowego jednego roku.
Na ustalenie wysokości opłaty dodatkowej złożyły się różnorodzajowe kategorie
wydatków. Źo podstawy oszacowania kwoty opłaty dodatkowej przyjęte zostały nakłady na
zakup kompletnego stroju dla kierownika urzędu stanu cywilnego wraz z akcesoriami
odzieżowymi, usługami konserwacji odzieży i fryzjerskimi, nabyciem insygniów
z wizerunkiem orła ustalonym dla godła Rzeczypospolitej Polskiej oraz patery na obrączki
wraz z usługami ich konserwacji. Na wysokość opłaty dodatkowej składają się również
koszty osobowe, dotyczące wynagrodzenia w przypadku konieczności zatrudnienia zastępcy
kierownika urzędu stanu cywilnego w wymiarze co najmniej pół etatu dla zapewnienia
ciągłości pracy urzędu stanu cywilnego podczas udzielania ślubów poza lokalem urzędu.
Konieczne będzie również sfinansowanie zakupu usługi transportu osobowego dla kierownika
urzędu stanu cywilnego, przy uwzględnieniu konieczności wyjazdów w związku z potrzebą
oceny miejsca ceremonii ślubnej pod względem spełniania kryteriów wskazanych w art. 84
ust. 5 ustawy oraz celem przyjęcia przez kierownika urzędu oświadczeń o wstąpieniu
w związek małżeński. Koszty transportu cechują się dużą rozpiętością cenową gdyż miejsca
składania oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński, będą usytuowane w różnych
destynacjach (w gminach: miejsko-wiejskich, miejskich oraz wiejskich), a także w różnych
odległościach od lokalu urzędu stanu cywilnego.
Źla oszacowania wysokości opłaty dodatkowej przyjęto, że statystycznie na obszarze
właściwości urzędu stanu cywilnego związek małżeński poza lokalem urzędu stanu
cywilnego będzie zawierany średnio raz w tygodniu, czyli około 50 razy w ciągu roku
kalendarzowego.
Mając zatem na uwadze prognozowany wzrost liczby małżeństw zawieranych poza lokalem
4