Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw

prowadzenia czynności wyjaśniających oraz wnosić i popierać wniosek o ukaranie oraz
środki odwoławcze w sprawach o wykroczenie, z tym jednak zastrzeżeniem, że
wszystkie te czynności będą prowadzone w ramach ujawnionych w toku kontroli
czynów zabronionych mogących stanowić przestępstwa lub wykroczenia. Co ważne z
tych uprawnień NIK może nie skorzystać i złożyć jak dotychczas zawiadomienie o
podejrzeniu popełnienia przestępstwa lub wykroczenia.

Projektodawca zakłada, że proponowana zmiana przepisów z całą pewnością
wpłynie pozytywnie na efektywniejsze prowadzenie postępowań karnych i postępowań
w sprawie o wykroczenia, tym bardziej, że przecież w toku postępowań kontrolnych NIK
gromadzi w niezbędnym zakresie materiał dowodowy, który w ramach czynności
procesowych może stać się materiałem dowodowym w sprawie.

2. Cel uchwalenia projektowanej regulacji.
Celem projektowanej regulacji jest przyznanie dodatkowych uprawnień
Najwyższej Izbie Kontroli polegających na:
1) przyznaniu jej uprawnień Policji przewidzianych w przepisach kodeksu
postępowania karnego normujących śledztwo (z których może nie skorzystać), z
zastrzeżeniem, że śledztwo jest prowadzone w sprawie z zakresu kontroli NIK,
2) możliwości wszczęcia i prowadzenia dochodzenia (z którego może nie
skorzystać), z zastrzeżeniem, że dochodzenie jest prowadzone w sprawie z
zakresu kontroli NIK,
3) możliwości
prowadzenia
czynności
wyjaśniających
w
sprawach
o wykroczenie oraz wnoszenia i popierania wniosku o ukaranie oraz środków
odwoławczych w tych sprawach (z których może nie skorzystać), z
zastrzeżeniem, że czynności wyjaśniające są prowadzone w sprawie z zakresie
kontroli NIK.

Dzięki projektowanej zmianie ustaw zostanie poszerzony krąg podmiotów
mogących prowadzić postępowania w przypadku w/w czynów karalnych. Przyjęcie
takiego rozwiązania z całą pewnością wpłynie pozytywnie na efektywniejsze
prowadzenie postępowań karnych i postępowań w sprawach o wykroczenia.

3. Rozwiązania przyjęte w projekcie.
Projektodawca proponuje dokonać zmiany art. 10 par. 1 kodeksu postępowania
karnego, wyrażającego zasadę legalizmu materialnego i nadać mu nowe brzmienie o
treści „Organ powołany do ścigania przestępstw jest obowiązany do wszczęcia i
przeprowadzenia postępowania przygotowawczego, a oskarżyciel publiczny także do
wniesienia i popierania oskarżenia - o czyn ścigany z urzędu, chyba że przepis
szczególny stanowi inaczej”. Dodanie zapisu „chyba że przepis jest szczególny stanowi
inaczej” jest niezbędny z uwagi na fakt, iż Najwyższa Izba Kontroli, w zmienionym art.
63 ustawy, będzie miała możliwość skorzystania z uprawnień do prowadzenia w/w
postępowań, a nie obowiązek (w przypadku nieskorzystania z tych uprawnień obowiązki
z art. 10 dotyczące organów powołanych do ścigania przestępstw nie będą jej
dotyczyły). W tym kontekście konieczna jest również zmiana art. 17 kodeks
postępowania w sprawach o wykroczenia i nadanie mu nowego brzmienie o treści
„Oskarżycielem publicznym we wszystkich sprawach o wykroczenia jest Policja, chyba
że ustawa stanowi inaczej. Uprawnienie Policji przysługują na zasadach i w zakresie
określonym w niniejszej ustawie również innym organom, o ile przepis szczególny tak
stanowi”. Dodanie zapisu, iż uprawnienie policji będą przysługiwać na zasadach i w
zakresie określonym w rzeczonej ustawie również innym organom, o ile przepis
szczególny tak stanowi, jest niezbędne bowiem w zmienionym art. 63 ustawy o
Najwyższej Izbie Kontroli możliwość prowadzenia czynności wyjaśniających w sprawach
o wykroczenie oraz wnoszenia i popierania wniosków o ukaranie oraz środków
odwoławczych przysługiwać będzie właśnie temu organowi.

Nadto projektodawca proponuje nadać nowe brzmienie art. 63 ustawy
o Najwyższej Izbie Kontroli, który zakłada, że w razie uzasadnionego podejrzenia
popełnienia przestępstwa lub wykroczenia Najwyższa Izba Kontroli zachowując
dotychczasowe uprawnienie w zakresie możliwości zawiadamiania organów powołanych
do ścigania przestępstw lub wykroczeń, uzyskuje dodatkowe uprawnienia Policji
przewidziane w przepisach kodeksu postępowania karnego normujących śledztwo oraz
dochodzenie, jak również możliwość prowadzenia czynności wyjaśniających oraz
wnoszenia i popierania wniosku o ukaranie oraz środków odwoławczych w sprawach o
wykroczenie z zastrzeżeniem, że te czynności prowadzone będą w sprawach o
przestępstwa lub wykroczenia ujawnione w zakresie kontroli.

4. Ocena skutków regulacji.

I. Skutki społeczne.
Proponowana zmiana przepisów ustawy kodeks postępowania karnego oraz
ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli spowoduje zwiększenie efektywności prowadzenia
postępowań w sprawach o przestępstwa lub wykroczenia.
II. Skutki finansowe.

Proponowana zmiana ustawy pozytywnie wpłynie na kondycję finansową
podmiotów kontrolowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli.
III. Skutki prawne.
Proponowana regulacja poszerzy krąg podmiotów uprawnionych do wszczynania
i prowadzenia postępowań na podstawie przepisów kodeksu postępowania karnego
oraz do podejmowania czynności wyjaśniających na podstawie kodeksu postępowania
w sprawach o wykroczenia oraz odciąży organy prowadzące obecnie te postępowania.
5. Ocena skutków regulacji.

a) Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa
i dochody jednostek samorządu terytorialnego.
Proponowana zmiana ustawy nie rodzi negatywnych skutków finansowych dla
budżetu państwa, zaś z pewnością pozytywnie wpłynie na sytuację finansową
kontrolowanych podmiotów. Efektywniejsze prowadzenie postępowań przyczyni się do
wyeliminowania niezgodnych z prawem praktyk, które wpływają na kondycję finansową
kontrolowanych podmiotów.
b) Wpływ regulacji na rynek pracy.

Projektowana ustawa nie zawiera przepisów, które mogą mieć wpływ
na rynek pracy.
c) Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość.
Projektowana ustawa nie zawiera przepisów, które mogą wpływać
na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość.

d) Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów.
Projekt ustawy nie zawiera przepisów mających wpływ na sytuację i rozwój
regionów.

6. Zgodność projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej.

Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Uni Europejskiej.