Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw

W przypadku urzędów i izb celnych koszt zakupu licencji EZD dla
8 tys. pracowników wyniósł ok. 6 mln zł).
Zgodnie informacjami wpływającymi do MAiC koszty zakupu i wdrożenia
w mniejszych jednostkach (urzędy gminy) kształtują się natomiast
od 70 tys. do 300 tys. zł.
Dla porównania skali przedsięwzięcia, zatrudnienie w sądach
administracyjnych w Polsce wynosi obecnie 2677 etatów (w sądach
administracyjnych pracuje także 608 sędziów oraz 79 referendarzy
sądowych).
Łączny koszt wdrożenia może wynieść ok. 36 mln zł (mając na uwadze
dotychczasowe doświadczenia innych podmiotów z wdrażania EZD oraz
przy założeniu, że koszt EZD dla 1 sądu administracyjnego wynosić będzie
ok. 2 mln zł, podobnie jak w przypadku EZD dla urzędu wojewódzkiego).
Koszty związane z wdrożeniem ww. systemu zostaną pokryte ze środków
pozostających w dyspozycji podmiotów zobowiązanych.
Korzyści: wdrożenie EZD przynosi oszczędności w wielu kategoriach
związanych np. z ograniczeniem wewnętrznej korespondencji papierowej
w ramach jednostki czy ewidencjonowaniem wpływającej korespondencji
w postaci elektronicznej (brak kosztów wydruku). Oszczędności te są silnie
uzależnione od specyfiki jednostki i wewnętrznych zasad obiegu
dokumentów,
b) Umożliwienie przesyłania pism procesowych drogą elektroniczną
Koszty: maksymalny roczny koszt własny dla sądów administracyjnych
obliczono przy założeniu, że sądy będą zmuszone w ramach środków
własnych pokrywać jedynie koszt odpisu wysyłanego do pięciu stron oraz
zawierającego nie więcej niż trzy kartki papieru. Przy tych założeniach oraz
przyjęciu rocznej liczby spraw sądowych na poziomie z 2011 r. roczne
koszty dla sądów wyniosą ok. 127 tys. zł. Należy podkreślić jednak, że

12) Dane uzyskane podczas rozmów z przedstawicielem Ministerstwa Finansów.
13) Na podstawie danych uzyskanych z Naczelnego Sądu Administracyjnego.
14) Na podstawie danych z „Informacji o działalności sądów administracyjnych” w 2011 r.
15) Całkowity koszty został obliczony według wzoru Koszt=l_stron*l_kartek*0,1*l_spraw; gdzie l_stron
to liczba stron postępowania (przyjęto 5), l_kartek to liczba kartek na odpis (przyjęto 3), 0,1 to koszt
wydruku jednej strony, l_spraw to liczba spraw przed sądami administracyjnymi w 2011 r. Ostatnia
informacja pochodzi z „Informacji o działalności sądów administracyjnych” w 2011 r.
48

jest to koszt maksymalny, zakładający, że sąd będzie zobowiązany tworzyć
odpis we własnym zakresie przy każdej nowej sprawie. Pozostałe koszty
związane z odpisami będą pokrywane w ramach kosztów sądowych.
Korzyści: umożliwienie składania przez obywateli pism procesowych
w postępowaniu sądowoadministracyjnym oraz komunikacji z sądami
administracyjnymi na drodze elektronicznej. Nie jest możliwe dokładne
oszacowanie korzyści wynikających z wprowadzenia proponowanych
przepisów. Zależą one m.in. od faktycznego wykorzystania elektronicznych
kanałów komunikacji przez strony postępowań przed sądami
administracyjnymi oraz przez same sądy administracyjne.
Dla przykładu, poniżej przedstawiono szacunek rocznych korzyści,
zakładający, że komunikacja elektroniczna będzie wykorzystywana
w przypadku 7% spraw, w ramach sprawy przekazywane będzie średnio
5 pism, a na wysyłce każdego takiego pisma sąd oszczędza 5 zł (zgodnie
z założeniem jednostkowych oszczędności, opartym na koszcie przesłania
listu poleconego – w przypadku zastosowania dodatkowej usługi
potwierdzenia odbioru oszczędność rośnie do 6,9 zł). Przy takich
założeniach oraz przy dodatkowym warunku utrzymania liczby spraw przed
sądami administracyjnymi na poziomie z 2011 r., roczne oszczędności
finansowe sądów administracyjnych wyniosą ok. 148 tys. zł.
8) Korzyści dla SFP – podsumowanie
Wielkość korzyści osiąganych przez SFP dzięki załatwianiu spraw drogą
elektroniczną w 2012 r. mieściła się w przedziale 1,6–2,2 mln zł
(szczegółowe obliczenia znajdują się poniżej). Wartość ta będzie wzrastała
wraz z wprowadzaniem w życie przepisów projektowanej ustawy. Jest to
jednak tylko jeden aspekt odnoszonych korzyści – całościowe korzyści,
uwzględniające np. usprawnienie pracy wewnątrz urzędów czy
oszczędności czasu, są trudne do dokładnego wyliczenia.

16) Zgodnie z przywoływanym powyżej badaniem „Wpływ cyfryzacji …” taki jest obecnie odsetek
dokumentów elektronicznych w ogóle pism wpływających do badanych urzędów.
17) Zgodnie ze wzorem: korzyść=l_spraw*0,07*5*5; gdzie l_spraw to liczba spraw przed sądami
administracyjnymi w 2011 r., 0,07 to odsetek spraw umożliwiających komunikację elektroniczną, 5 to
średnia liczba pism wysyłanych przez sąd w ramach jednej sprawy, 5 zł to minimalna korzyść
jednostkowa dla sądu z przesłania pisma drogą elektroniczną.
49

Na potrzeby OSR stworzono model, który pozwala w przybliżeniu ocenić
efekt ułatwienia prowadzenia korespondencji drogą elektroniczną
w wybranej grupie urzędów. Podstawą do budowy modelu było badanie
„Wpływ cyfryzacji…”. Szacunki oparto na danych dotyczących m.in. liczby
dokumentów, jakie wpłynęły do urzędu, liczby dokumentów, jakie urząd
wysłał i liczby dokumentów, jakie wpłynęły do urzędu za pośrednictwem
ESP.
Otrzymane wyniki przeniesiono następnie z poziomu próby, której
liczebność była znana, na poziom całej populacji wybranych typów
jednostek administracji rządowej i państwowej oraz samorządowych. Na tej
podstawie oszacowano, że w 2012 r. do podmiotów objętych badaniem
wpłynęło ok. 21,4 mln dokumentów. Wysłały one z kolei ok. 22,4 mln
dokumentów. Poprzez ESP przyjęto blisko 596 tys. dokumentów, a wysłano
ich ponad 326 tys. Szacowana liczba przesłanych dokumentów
elektronicznych wyniosła ogółem – włączając w to te, które przeszły przez
ePUAP – ok. 920 tys.). Zgodnie z tymi wyliczeniami liczba dokumentów
papierowych, które urzędy przyjmują, jest mniej więcej taka sama, jak
liczba wysłanych. W przypadku przesyłanych elektronicznie przez ESP na
jeden przychodzący przypada 0,54 wychodzącego.
Korzyści dla SFP wynikające z przesyłania pism drogą elektroniczną
określono zgodnie z opisaną w pkt 1 metodyką. Biorąc pod uwagę tylko
pisma wysłane za pośrednictwem ESP, pozwala to szacować wartość
odniesionych korzyści na 1,6–2,2 mln zł w 2012 r. W kolejnych latach
wielkość ta będzie się systematycznie zwiększać, m.in. dzięki rozwiązaniom
zawartym w projektowanej ustawie (upowszechnienie ESP, zwiększenie

18) Raport z badania podaje liczbę przesyłanych dokumentów w pewnych przedziałach. Uzyskanie
dokładnych liczb zostało osiągnięte dzięki przyjęciu, że przeciętna liczba dokumentów jest równa
środkowi przedziału, który zgłosił urząd (np. 50, jeśli liczba dokumentów wysyłanych bądź
odbieranych przez urząd została zgłoszona w przedziale 0–100), oraz dolnej wartości najwyższego
przedziału, który był otwarty (10 000 dokumentów).
19) Liczby te uzyskano, mnożąc dane na temat przesłanych dokumentów wyliczone zgodnie z metodą
opisaną w poprzednim przypisie przez 2 (z uwagi na to, że raport „Wpływ cyfryzacji…” obejmował
statystyki z pierwszych 6 miesięcy 2012 r.) oraz dzieląc przez 52,4% (ponieważ oszacowano, że próba
badawcza stanowiła taki właśnie odsetek wszystkich urzędów w Polsce).
20) Korzyść dla administracji z wysłania pisma drogą elektroniczną w miejsce papierowej waha się od
5 zł do 6,9 zł w zależności od sposobu wysyłki (list polecony bądź list polecony z dodatkową usługą
potwierdzenia odbioru).
50

liczby spraw załatwianych drogą elektroniczną, upowszechnienie profilu
zaufanego).

IV. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw
Ustawa będzie miała pozytywny wpływ na konkurencyjność gospodarki
i przedsiębiorczość, wprowadzając ułatwienia dla obywateli i przedsiębiorców.
Efektem projektowanych zmian będzie zmniejszenie kosztów ponoszonych przez
nich na kontakty z administracją publiczną. Spowodowane to będzie z jednej strony
oszczędnością czasu związaną z ograniczeniem bezpośredniego kontaktu
z urzędami i załatwianiem spraw urzędowych. Z drugiej, potencjalnie wystąpi
znaczna redukcja kosztów związana z przesyłaniem dokumentów papierowych.
Projektowana ustawa nałoży na niektóre podmioty realizujące zadania publiczne
nowe obowiązki, które nie powinny w momencie jej wejścia w życie zakłócić ich
dotychczasowego funkcjonowania.
Konsekwencją zmian, w odniesieniu do konkurencyjności gospodarki
i przedsiębiorczości, będzie ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej.
Wpłynie także pozytywnie na pozycję Polski w rankingach międzynarodowych
oceniających m.in. obciążenia biurokratyczne, np. w rankingu Doing Business.
Ustawa nie tworzy nowych obowiązków dla obywateli i przedsiębiorców.
Dla upowszechnienia elektronicznej drogi załatwiania spraw urzędowych bardzo
duże znaczenie będzie miało coraz szersze wykorzystanie platformy ePUAP
i upowszechnienie stosowania profilu zaufanego. Obecnie zarówno liczba
założonych profili zaufanych, jak i liczba dokumentów wysyłanych przez ePUAP,
wykazują silny trend rosnący, jednak proponowane rozwiązania mogą
pozytywnie wpłynąć na zwiększenie liczby zakładanych profili zaufanych ePUAP,
jak też na większą liczbę spraw wystawianych przez administrację na platformie
ePUAP.
Korzyści dla obywateli płyną również z upowszechnienia elektronicznych skrzynek
podawczych w urzędach, z obowiązku tworzenia formularzy w wersji

21) Wszystkie dane dotyczące platformy ePUAP pochodzą z miesięcznych raportów generowanych dla
MAiC przez administratora systemu ePUAP.
22) Efekt takich zmian widać było na przykładzie udostępnienia pewnych usług przez ZUS w czerwcu
2012 r., gdy w okresie kilku miesięcy liczba nowo zakładanych profili zaufanych wzrosła, po czym
wróciła do długookresowego trendu.
51

elektronicznej, a także umieszczania ich na platformie ePUAP. Skala tych zmian
nie jest jednak możliwa do precyzyjnego oszacowania, poniżej zostały jednak
przedstawione szacunki możliwych korzyści.
Poniższa analiza prezentuje możliwe do osiągnięcia korzyści i dotyczy zarówno
obywateli, jak i przedsiębiorców. Na obecnym etapie nie dysponujemy danymi,
które pozwoliłyby na bardziej precyzyjne rozróżnienie i szacunki dla
poszczególnych grup.
1) Rozszerzenie liczby punktów umożliwiających potwierdzenie profilu zaufanego
Zgodnie z przedstawionym poniżej modelem, zwiększenie liczby zakładanych
profili zaufanych może przynieść korzyści społeczne rzędu 630 tys. zł rocznie
i dodatkowo 324 tys. zł w pierwszym roku obowiązywania nowych przepisów
(zwiększenie liczby punktów, w których można dokonać potwierdzenia profilu
zaufanego).
Na podstawie modelu ekonometrycznego oszacowano, że każde 100 nowo
założonych profili zaufanych (co stanowi jedynie 2% średniej liczby miesięcznie
zakładanych profili zaufanych) ponad dotychczasowy trend, wpłynie na
zwiększenie liczby przesłanych w danym miesiącu dokumentów elektronicznych
o 16 ponad dotychczasowy trend (również 2% średniej miesięcznej liczby
przesyłanych dokumentów). Wynika z tego, że jeśli nowe rozwiązania prawne
wzmocnią istniejące bodźce do zakładania profili zaufanych, przyczyni się to do
szybszego niż dotychczas wzrostu wykorzystania platformy ePUAP i rosnących
korzyści społecznych.
Trudno dokładnie szacować skalę zmian osiągniętych dzięki wejściu w życie
projektowanej ustawy oraz liczbę nowo tworzonych profili zaufanych. Można
jednak wskazać zależność na podstawie przeprowadzonej analizy
ekonometrycznej. Na przykład przyspieszenie trendu tworzenia nowych profili
zaufanych o połowę (z ok. 5100 miesięcznie obecnie do ok. 7500 miesięcznie)

23) W pierwszym kroku z szeregów czasowych (dane miesięczne) opisujących powstawania profili
zaufanych, liczbę wystawianych spraw, jak też liczbę dokumentów przesyłanych przez ePUAP
usunięto trend. Następnie oszacowano regresję odchyleń od trendu, uwzględniono również dodatkową
zmienną binarną uwzględniającą uruchomienie usług przez ZUS. Cały model okazał się istotny
statystycznie, zmienna określająca liczbę wystawianych spraw okazała się nieistotna statystycznie,
liczba założonych profili istotna na poziomie 10% (współczynnik 0,16), natomiast zmienna ZUS na
granicy istotności statystycznej (p-value 0,12).
52