Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo łowieckie

- 5 -
Przykładowo w art. 33 ust. 6 projektu przewiduje się, że „W sprawach utraty członkostwa
w kole łowieckim, utraty lub nabycia członkostwa w Polskim Związku Łowieckim,
zawieszenia w prawach członka Polskiego Związku Łowieckiego, zawieszenia w prawie do
polowania w związku z naruszeniem zasad selekcji osobniczej po wyczerpaniu drogi
wewnątrzorganizacyjnej przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego za
pośrednictwem koła lub właściwego organu Polskiego Związku Łowieckiego”. Tymczasem
TK sugerował, że dolegliwości pozostające w wyłącznej gestii związku „nie mogą dotyczyć
przynależności do Związku czy kół łowieckich, możliwości pełnienia w nich funkcji
organizacyjnych, prawa do wykonywania polowania czy też naruszać praw osobistych
i majątkowych członków PZŁ”. Tymczasem projekt dalej (art. 35c ust. 3) przewiduje, że karą
dodatkową może być m.in. pozbawienie prawa pełnienia funkcji w organach Związku i koła
na okres do 5 lat oraz zarządzenie ogłoszenia orzeczenia w mediach o tematyce łowieckiej na
koszt ukaranego. Sankcje te naruszają wolności człowieka, a nie zostały uwzględnione
w cytowanym ust. 6, umożliwiającym ich kwestionowanie przed sądem. Dalej art. 35f ust. 4
poselskiego projektu przewiduje, że obwiniony może mieć obrońcę, będącego członkiem
Polskiego Związku Łowieckiego - wykluczając tym samym obrońcę profesjonalnego, co
również sprzeczne jest z konsekwentną linią orzeczniczą TK, wymagającą dopuszczenia
możliwości wyznaczenia obrońcy także spośród adwokatów i radców prawnych w tego
rodzaju postępowaniach.
3. Różnice między dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym
Dotychczas przepisy nie określały za co członek PZŁ podlega odpowiedzialności przed
dyscyplinarnym sądownictwem łowieckim, struktury tego sądownictwa ani procedury
postępowania przed nim. Przepis ustawy przewidywał tylko możliwość odwołania się do sądu
powszechnego w przypadku pozbawienia członkostwa w PZŁ lub w kole łowieckim.
Przede wszystkim proponuje się, by odpowiedzialności dyscyplinarnej przed sądem
łowieckim podlegali uczestnicy polowania tylko w przypadku skazania za przestępstwo lub
wykroczenie wymienione w rozdziale 10 ustawy. Choć mogłoby wydawać się to
nieekonomiczne (dwie procedury w sprawie tego samego czynu), to jednak jest o tyle
konieczne, że w przypadku skazania za przestępstwo lub wykroczenie, sąd (powszechny) nie
może pozbawić skazanego prawa do polowania. W Kodeksie karnym, ani w Kodeksie
wykroczeń nie ma takiego środka karnego. Osoba skazana przez sąd (powszechny) za
przestępstwo lub wykroczenie związane z łowiectwem nadal mogłaby polować. Sądy

- 6 -
(powszechne) mogą co prawda wymierzyć środek karny w postaci zakazu wykonywania
zawodu, ale polowanie nie jest zawodem.
Zarazem wydaje się, że nie ma potrzeby przyznawania sądom łowieckim kompetencji do
karania dość surowymi karami (np. pozbawienie prawa do polowania) za inne niebędące
przestępstwami lub wykroczeniami przewinienia. Jeśli bowiem są jakieś istotne interesy lub
wartości, które powinny podlegać ochronie, ustawodawca powinien ująć je w samej ustawie,
co najmniej, jako wykroczenie karane przez sąd (powszechny).
Ustawa wyraźnie dopuszcza jednak możliwość wprowadzenia przez statut PZŁ, tak jak
to jest możliwe w przypadku stowarzyszeń, odpowiedzialności członków PZŁ za inne
przewinienia łowieckie, o charakterze wewnętrznym. Kary za nie przewidziane nie mogą
jednak naruszać praw osobistych i majątkowych skazanych. Może to być np. pozbawienie
tytułów i odznaczeń organizacyjnych o charakterze honorowym. W konsekwencji nie jest
konieczne w ich przypadku prawo odwołania do sądu (powszechnego). Gwarancją tego, że
Związek nie nadużyje uprawnienia do określania innych przewinień łowieckich oraz nie
wprowadzi rodzaju kary ingerującej w prawa osobiste lub majątkowe osób podlegających tej
odpowiedzialności, ma być proponowane wzmocnienie nadzoru ministra nad statutem
i innymi uchwałami Związku.
Proponuje się, by utrzymać przewidzianą dotychczas tylko przez statut
dwuinstancyjność sądownictwa łowieckiego, uprościć system kar przewidzianych dotychczas
przez statut, wprowadzić możliwość odwołania się do sądu powszechnego od orzeczeń
dyscyplinarnych. Jako jedną z kar proponuje się nieprzewidzianą dotychczas przez statut karę
pieniężną. Dotychczasowy model odpowiedzialności i system kar dyscyplinarnych był
nieskuteczny wobec osób niebędących członkami PZŁ (nie można było takich osób pozbawić
członkostwa, natomiast pozbawienie prawa do polowania, w związku z tym, iż w Polsce
polowały okazjonalnie, nie stanowiło dla nich żadnej dolegliwości). Kwestię
odpowiedzialności za naruszenie uchwał organów PZŁ i określenie kar „honorowych” z tym
związanych pozostawiono do uregulowania w statucie. Statut określi też liczebność sądów
łowieckich (projekt proponuje tylko określenie liczebności składu orzekającego) i techniczne
elementy procedury sądowej. Zniesiono też osobną procedurę i osobny wymiar kar, jakie
stosowano w przypadku zasad selekcji osobniczej. W konsekwencji proponuje się też
uchylenie przepisów kompetencyjnych do ustalania zasad selekcji osobniczej przez Związek.
Nie będą też już możliwe inne procedury dyscyplinarne, dyscyplinujące czy porządkowe,
istniejące dotychczas w statucie, a nie przewidziane przez ustawę. Pozostawiono jednak

- 7 -
możliwość wykluczenia z polowania jego uczestnika. Ponieważ może to nastąpić tylko w
trakcie polowania, nie przewidziano tu możliwości odwołania się do sądu powszechnego.
Sądem rozpatrującym odwołanie od orzeczeń sądów łowieckich będzie sąd okręgowy.
Choć istnieją argumenty także za sądem rejonowym (tak jest np. w przypadku
odpowiedzialności za naruszenie regulaminu wyścigów konnych, gdzie od orzeczenia komisji
odwoławczej przysługuje odwołanie do sądu rejonowego, art. 27 ustawy z dnia 18 stycznia
2001 r. o wyścigach konnych), uznano, że sąd okręgowy lepiej jest zaznajomiony z procedurą
odwoławczą.
Ponadto, proponuje się by ustawa określała maksymalną wysokość składki
członkowskiej na rzecz PZŁ. Choć wyrok TK tego bezpośrednio nie dotyczył, to jednak za
niepłacenie składek członek PZŁ może być pociągnięty do odpowiedzialności, zatem zakres
tej odpowiedzialności - wymiar składek - powinien być określony w ustawie. Ponadto w
związku z obowiązkową przynależnością do PZŁ osób pragnących polować, opłaty te
upodabniają się do danin publicznych, a te, zgodnie z art. 217 Konstytucji, powinny być
określone w ustawie. Poza ustawą pozostawia się kwestię składek na rzecz kół łowieckich.
Przynależność do nich dla osób polujących nie jest obowiązkowa, wystarczy być członkiem
PZŁ. Składkę ustalono na poziomie 5% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w
gospodarce narodowej w poprzednim roku. Składka za rok 2013 r. wynosiłaby zatem
maksymalnie 176,08 zł. Związek ustali konkretną składkę w zależności od potrzeb.
Gospodarkę łowiecką w obwodach łowieckich faktycznie prowadzą koła łowieckie,
finansując ją ze swoich środków (składek członków koła), a nie Związek. Ze składki na
Związek utrzymywana jest natomiast administracja Związku oraz pokrywane są
wynagrodzenia osób wchodzących w skład lub pełniących funkcję jego organów. Jej
faktyczny poziom nie wpłynie zatem na gospodarkę łowiecką w obwodach.
4. Konsultacje
Projekt, w wersji skierowanej do pierwszego czytania, zaopiniowali: Minister
Sprawiedliwości, Sąd Najwyższy, Naczelny Sąd Administracyjny, Krajowa Rada
Sądownictwa, Prokurator Generalny, Krajowa Rada Prokuratury, Prezes Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa i Polski Związek Łowiecki. Nikt nie zanegował potrzeby
uchwalenia ustawy. Zgłoszono uwagi szczegółowe. Jednak w związku z istotną zmianą
projektu, w wyniku poprawek zgłoszonych w trakcie pierwszego czytania, wiele
przedstawionych uwag stało się nieaktualnych. Przede wszystkim skrócono w trakcie

- 8 -
pierwszego czytania katalog kar wymierzanych przez sądy łowieckie, ograniczono też zakres
odpowiedzialności przez sądami łowieckimi.
Nie uwzględniono propozycji PZŁ by nie wprowadzać górnego limitu składki
członkowskiej i wpisowego oraz by sądy łowieckie i stanowiska rzeczników dyscyplinarnych
były obsadzane przez rady łowieckie, a nie zjazdy delegatów. Uwzględniono natomiast
propozycję PZŁ by od decyzji o odmowie przyjęcia do koła nie przysługiwała możliwość
odwołania do sądu (przynależność do koła nie jest bowiem konieczna by posiadać prawo do
polowania). NSA sprzeciwił się powierzaniu kognicji sądów administracyjnych kwestii
odmowy przyjęcia czy też wydalenia z PZŁ lub koła. KRS zaproponowała by doprecyzować
szczegółowe kompetencje oraz sposób powoływania i
liczebność sądów łowieckich,
rzeczników dyscyplinarnych i ich zastępców. TK nie wymagał jednak takiego stopnia
szczegółowości. KRS zaproponowała także by określić w ustawie katalog drobnych kar za
przewinienia wewnętrzne. Sam TK stwierdził jednak, że można te sprawy pozostawić do
uregulowania w statucie PZŁ, byleby kary te nie ingerowały w prawa i wolności osobiste lub
majątkowe. Taką wzmiankę uczyniono w ustawie, co wydaje się wystarczające.
Pozostałe podmioty poproszone o opinie (Naczelna Rada Adwokacka, Krajowa Rada
Radców Prawnych, Helsińska Fundacja Praw Człowieka i Stowarzyszenie Prokuratorów RP)
nie odpowiedziały, natomiast Minister rodowiska w swoim piśmie stwierdził, że Rada
Ministrów nie ma jeszcze gotowego stanowiska, a Minister nie może przedstawić własnego.
5. Skutki projektowanej ustawy
Ustawa modyfikuje zakres odpowiedzialności przed sądami łowieckimi oraz ogranicza
poważnie katalog stosowanych kar. Z jednej strony poszerza prawo do sądu (powszechnego),
z drugiej ogranicza jednak zakres odpowiedzialności przed sądami łowieckimi,
a w konsekwencji okoliczności, w których służyłaby droga do sądu (powszechnego). Nie
powinna więc wpłynąć w zauważalny sposób na budżet jednostek sektora publicznego.
W ustawie proponuje się wprowadzenie maksymalnej wysokości składki na PZŁ.
Związek nie jest jednak jednostką sektora finansów publicznych, zatem jej wysokość nie
będzie miała wpływu na budżet państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.
6. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej
Przedmiot projektu nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.


Warszawa, 21 czerwca 2013 r.

BAS- WAPEiM-1532/13


Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej




Opinia prawna dotycząca zgodności z prawem Unii Europejskiej
senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo łowieckie
(przedstawiciel wnioskodawcy: senator Stanisław Andrzej Gorczyca)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r., poz. 32,
ze zm.) sporządza się następującą opinię:




I.
Przedmiot projektu ustawy
Przedmiotem projektu ustawy jest nowelizacja ustawy z dnia 13
października 1995 roku – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066,
ze zmianami, dalej jako: „ustawa”).
Zgodnie z informacją zawartą w projekcie ustawy jego celem jest
dostosowanie systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6
listopada 2012 r. (sygn. akt K 21/11, opubl. w OTK ZU Nr 10A, poz. 119),
stwierdzającego niezgodność:
1. art. 34 pkt 6 w związku z art. 32 ust. 4 pkt 2, 3 i 11 ustawy w
zakresie, w jakim dotyczy dyscyplinarnego sądownictwa
łowieckiego z art. 42 ust. 1 Konstytucji oraz
2. art. 33 ust. 6 ustawy w zakresie, w jakim nie przewiduje prawa
członka Polskiego Związku Łowieckiego, wobec którego
zastosowano sankcję dyscyplinarną inną niż utrata członkostwa w
Związku lub w kole łowieckim, gdy przewinienie i orzeczona za nie
sankcja nie mają wyłącznie charakteru wewnątrzorganizacyjnego,