Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej

UZASADNIENIE

1. Cele
projektu.

Celem projektu ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jest
wprowadzenie do polskiego porządku prawnego instytucji umożliwiającej próbne podjęcie
działalności gospodarczej. Chodzi o to, by każdy, kto ma jakiś pomysł na uruchomienie własnego
biznesu, mógł go przetestować w praktyce i w ten sposób przekonać się, czy opłacalne jest dalsze w
niego inwestowanie. Założeniem projektu jest, by skorzystanie z tej formy działalności gospodarczej
było maksymalnie proste i wymagało od początkującego przedsiębiorcy minimum formalności, a więc
by każdy mógł taką działalność uruchomić „od ręki“. Co więcej, nowelizacja niniejsza miała też za
zadanie uchronić obywateli przed negatywnymi, finasowymi konsekwecjami decyzji o rozpoczęciu
działalności gospodarczej. Dlatego projektodawcy postawili sobie za cel zwolnienie przedsiębiorcy w
okresie próby od obowiązku odprowadzania podatku dochodowego oraz ponoszenia składek na
ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe. Zakończenie działalności gospodarczej prowadzonej
na okres próbny, niezależnie od powodzenia tego przedsięwzięcia, a więc czy owo zakończenie będzie
wynikiem decyzji o całkowitym zaprzestaniu działalności, czy też skutkiem prowadzenia jej
w dalszym ciągu na zasadach ogólnych, nie będzie wiązało sięz koniecznością uiszczenia zaległych
podatków czy składek. Każdy, czyja działalność gospodarcza w okresie próbnym, a więc w okresie 90
dni, ustanie, nie zostanie za to w żaden sposób „ukarany“ przez państwo. Co więcej, w okresie
prowadzenia takiej działalności będzie on objęty ubezpieczeniem zdrowotnym na tych samych
zasadach, co prowadzący „zwykłą“ działalność gospodarczą. „Przejście“ na ten ostatni typ
działalności będzie również niezwykle proste i wymagało będzie jedynie stosownego oświadczenia od
przedsiębiorcy.

2.
Rzeczywisty stan w dziedzinie stanowiącej przedmiot regulacji.

W obecnym stanie prawnym nie istnieją żadnego rodzaju udogodnienia dla osób
rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej i zarazem nieposiadających większego
doświadczenia w tej dziedzinie. Istnieje jeden, restrykcyjny system dla wszystkich, wymagający
spełnienia szeregu obowiązków rejestracyjnych, ale przede wszyskim – fiskalnych. Rodzi on
konieczność odprowadzania podatku dochodowego oraz składek na ubezpieczenie społeczne
w zasadzie od pierwszych dni prowadzenia działalności gospodarczej. Pewne istniejące i możliwe do
uzyskania preferencje w zakresie składek na ubezpieczenie społeczne wymagają spełnienia
dodatkowych warunków, a pozostałe – po takim obniżeniu – obciążenia i tak bywają nie do
udźwignięcia w pierwszych tygodniach działalności.

3. Różnica pomiędzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym.


Dodany do ustawy o swobodzie dzialności gospodarczej rozdział 2b, obok już istniejącej tzw.
„zwykłej“ działalności gospodarczej, wprowadza typ działalności, zwany odtąd działalnością
gospodarczą w okresie próbnym. Mówiąc najogólniej, działalność taka polega na umożliwieniu
osobom fizycznym prowadzenia działalności gospodarczej przez 90 dni bez żadnych kosztów i
obciążeń fiskalnych i parafiskalnych, przy minimalnych wymaganiach biurokratycznych. W tym
czasie od prowadzącego dzialność wymaga się decyzji, czy chce prowadzić tę działalność w dalszym
ciągu, już jednak na zasadach ogólnych. W przypadku decyzji pozytywnej, zgłoszenie do CEIDG,
które rozpoczyna działalność w okresie próbnym, „zastępuje“ wniosek o wpis, a więc czynność
powołującą do życia „zwykłą“ działalność gopodarczą. Ma to ten pozytywny skutek dla
przedsiębiorcy, iż nie musi on ponownie kompletować i wypełniać stosownej dokumentacji. W razie
natomiast rezygnacji z chęci prowadzenia działalności gospodarczej w trakcie lub na zakończenie
okresu próbnego, nie jest wymagane odprowadzenie do Skarbu Państwa zaległych podatków i
składek.

„Uruchomienie“
działalności w okresie próbnym dokonuje się w wybranej przez siebie
formie, w tym za pośrednictwem elektronicznego formularza, poprzez zgłoszenie podjęcia takiej
działalności gospodarczej do Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej – nie jest
wymagane dokonywanie żadnych innych działań rejestracyjno-urzędowych. Formularz zgłoszenia
działalności gospodarczej prowadzonej w okresie próbnym odpowiada formularzowi wniosku o wpis
działalności gospodarczej. Tym samym w razie dalszego prowadzenia działalności na zasadach
ogólnych nie jest konieczne powtórne składanie dokumentów przez przedsiębiorcę, ponieważ
Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej będzie już dysponowała wszystkimi
niezbędnymi informacjami i będzie mogła przesłać je do właściwych organów. Rodzaj działalności
prowadzonej w okresie próby co do zasady jest dowolny, z wyjątkiem pewnych, nielicznych kategorii,
w szczególności wymagających uzyskania pozwolenia lub koncesji.

Z
prowadzoną w okresie próby działalnością wiąże się też poważne udogodnienie dla
przedsiębiorców, a mianowicie jest nim pokrycie ze środków powiatowych urzędów pracy składki na
ubezpieczenie zdrowotne, płaconej za czas faktycznego prowadzenia działalności gospodarczej w
okresie próbnym przez przedsiębiorcę.

W projekcie nie zabrakło środków ostrożnościowych zmniejszających ryzyko związane
z funkcjonowaniem w obrocie gospodarczym przedsiębiorców prowadzących działalność w okresie
próbnym. Przede wszystkim z punktu widzenia odpowiedzialności przedsiębiorców za zobowiązania
zaciągane w okresie próbnym, osoby te odpowiadają jak przedsiębiorcy na zasadach ogólnych.
Dotyczy to również sytuacji, w których przedsiębiorcy zaprzestają dalszego prowadzenia działalności.
Jest to bardzo istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa, szczególnie w relacjach z konsumentami,
których pozycja prawna powinna być uprzywilejowana w ramach stosunków gospodarczych.
Kolejnym elementem gwarancyjnym jest obligatoryjne dodawanie do firmy przedsiębiorcy oznaczenia
wyraźnie wskazującego na prowadzenie działalności gospodarczej w okresie próbnym.

Wdrożenie w życie postanowień projektu w życie wymagało będzie dokonaniania niewielkich
zmian we wzorze formularza wniosku o wpis działalności gospodarczej do Centralnej Ewidencji i
Informacji o Działalności Gospodarczej.

4.
Przewidywane skutki prawne, gospodarcze i społeczne projektu.


Działalność gospodarcza prowadzona w okresie próbnym jest przede wszystkim propozycją
rozpoczęcia aktywności zawodowej dla osób, które wcześniej nie podejmowały działalności
gospodarczej. Tego rodzaju działalność jest adresowana przede wszystkim do młodych ludzi
rozpoczynających karierę zawodową, i to głównie na ich zaktywizowanie liczy projektodawca. Z tej
formy prowadzenia działalności mogą też jednak skorzystać wszystkie inne osoby, chcące podjąć
działalność gospodarczą, a które nie potrafią do końca oszacować własnych szans na powodzenie
planowanego przedsięwzięcia lub zwyczajnie nie mają odwagi. Dlatego niniejsza nowelizacja ma za
zadanie skłonić ich do realizacji własnych pomysłów biznesowych. Co oczywiste, przynajmniej część
z nich okaże się rentowna i pozostanie na rynku na zasadach „zwykłej“ działalności. W dobie kryzysu
gospodarczego panującego w Polsce i na świecie, dalsze już tylko pozytywne konsekwencje takiego
stanu rzeczy są łatwe do przewidzenia. Spadek bezrobocia oraz wzrost dochodów budżetu państwa i
obniżenie kosztów świadczenia pomocy socjalnej z pewnością przyczyni się w sposób istotny do
poprawy koniunktury gospodarczej w Polsce i dalszego rozwoju gospodarczego.

5.
Przewidywane skutki finansowe projektu.


Projekt może pociągnąć za sobą pewne, tymczasowe obciążenie budżetu państwa, w postaci
ubytku wpływów od tych osob fizycznych, które i tak zdecydowałaby się na rozpoczęcie działalności
gospodarczej, niezależnie od wprowadzenia przedmiotowych zmian niniejszym projektem. Można
jednak założyć, że w dobie kryzysu gospodarczego takich osób jest bardzo mało. Z drugiej strony,
działalność gospodarczą rozpoczną z sukcesem osoby, które wcześniej – przed wejściem nowelizacji
w życie – nigdy by się na to nie zdecydowały. To z kolei wygeneruje dodatkowe wpływy do budżetu
państwa, które z nawiązką zrekompensują wyżej opisany ubytek dochodów budżetowych. W tym
miejscu warto też zwrócić uwagę na zawarte w treści projektu ograniczenie, polegające na tym, iż
działalność w okresie próbnym można rozpoczynać tylko raz na 5 lat. To w sposób naturalny limituje
ewentualne negatywne skutki dla budżetu państwa.

6. Zgodność regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie jest sprzeczny z
prawem Unii Europejskiej.




Warszawa, 8 listopada 2012 roku

BAS–WAPEiM–2818/12

Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej
poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Łukasz Gibała)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2012 r. poz. 32) sporządza się
następującą opinię:

I.
Przedmiot projektu ustawy

Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie w ustawie z 2 lipca 2004 r.
o swobodzie
działalności gospodarczej1 (dalej: s.d.g.) rozdziału 2b,
zatytułowanego „Prowadzenie działalności gospodarczej w okresie próbnym”.
Proponowane przepisy miałyby się stosować do przedsiębiorców będących
osobami fizycznymi, którzy w ciągu ostatnich pięciu lat nie prowadzili
działalności gospodarczej w okresie próbnym, za wyjątkiem działalności,
o której mowa w art. 3 s.d.g. (m.in. działalność wytwórcza w rolnictwie),
działalności wymagającej uzyskania koncesji a także regulowanej działalności
gospodarczej.

Projekt przewiduje m.in. iż:
 maksymalny okres prowadzenia działalności w okresie próbnym wynosi
90 dni,
 działalność w okresie próbnym wymaga zgłoszenia, jednakże Centralna
Ewidencja i Informacja Działalności Gospodarczej w tym czasie nie
przesyła danych przedsiębiorcy do Głównego Urzędu Statystycznego oraz
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego,
 w okresie próbnym nie stosuje się wobec przedsiębiorcy niektórych
obowiązków przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób
fizycznych2 w tym związanych z pobraniem i wpłacaniem na rachunek

1 Tekst jedn. Dz.U. z 2010 r., Nr 220, ze zm.
2 Tekst jedn. Dz.U. 2012 r., poz. 361, ze zm.