Rządowy projekt ustawy o przeniesieniu praw emerytalnych urzędników Wspólnot Europejskich

zatrudnienia we Wspólnotach, poprzedzonym trzydziestoletnim okresem pracy
w Polsce.
Ze względu na fakt, że przeniesienie możliwe jest tylko raz należy oczekiwać,
że przeniesienie będzie dokonywane pod koniec kariery zawodowej danego
urzędnika, w celu ograniczenia ryzyka nabycia uprawnień, które nie będą mogły
podlegać przetransferowaniu. Ponieważ większo ć Polaków zatrudnionych
w strukturach europejskich to osoby stosunkowo młode, należy oczekiwać, że
znacząca czę ć transferów będzie dokonywana w dalekiej przyszło ci. Jednak
na potrzeby symulacji przyjęto, że rozkład transferów będzie równomierny, to
znaczy, że w każdym roku bezpo rednio przed przej ciem na emeryturę przez
jedną dziesiątą ogółu zatrudnionych urzędników. Jest to kolejne założenie
mające na celu ostrożną kalkulację skutków budżetowych rozwiązań zawartych
w projektowanej ustawie w najbliższych latach. Od chwili akcesji Komisja
Europejska przekazuje Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych wnioski osób
zainteresowanych dokonaniem przeniesienia do Wspólnot. Do chwili obecnej
faktycznie wpłynęło sze ć takich wniosków, jednak czę ć zainteresowanych
urzędników wiedząc o braku faktycznej możliwo ci przeniesienia może się
wstrzymywać z rozpoczęciem procedury dokonania przeniesienia.
Obecnie w strukturach europejskich zatrudnionych jest 402 urzędników, którzy
potencjalnie będą uprawnieni do dokonania przeniesienia do Wspólnot.
Warunkiem nabycia praw w systemie emerytalnym Wspólnot jest co najmniej
dziesięcioletni okres zatrudnienia. Ze względu na krótki okres czasu, który
upłynął od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, można z dużą
dozą prawdopodobieństwa przyjąć, że znaczna czę ć tych urzędników nie
spełnia obecnie warunku stażowego, jednak ze względu na brak wiarygodnych
danych w tym zakresie przyjęto, że prawa do przeniesienia nabyła cała
wymieniona grupa urzędników.
Według danych przedstawionych przez Komisję Europejską liczba urzędników
z nowych państw członkowskich ma do roku 2010 ulec w przybliżeniu
podwojeniu. Na potrzeby symulacji przyjęto, że przyrost ten w latach 2008-2010
będzie miał charakter liniowy.
Po przyjęciu Rumunii i Bułgarii liczba ludno ci Unii wzrosła do 493 mln. Liczba
urzędników zatrudnionych obecnie we wszystkich strukturach Wspólnot wynosi

18
obecnie ok. 40 tys. Istnieją plany ograniczenia poziomu zatrudnienia
w
strukturach Wspólnot, niemniej za racjonalne można uznać przyjęcie
założenia, że poziom zatrudnienia pozostanie na wskazanym wyżej poziomie
w długim okresie. Według szacunków Głównego Urzędu Statystycznego
w końcu 2006 r. Polska liczyła nieco ponad 38,6 mln, co stanowi około 7,8%
całej ludno ci Unii. Oznaczałoby to, że docelowo w strukturach Wspólnot
zatrudnionych będzie około 3100 urzędników z Polski. Przy założeniu liniowego
przyrostu liczby urzędników z Polski taki poziom zatrudnienia osiągnięty
zostałby w 2022 r.
Brak jest również jakichkolwiek informacji odno nie do przebiegu okresów
składkowych wymienionej grupy urzędników. Na potrzeby symulacji przyjęto
więc skrajnie pesymistyczne założenie, że urzędnicy ci podejmują zatrudnienie
w strukturach europejskich, jak wspomniano wyżej, po trzydziestoletnim okresie
zatrudnienia w Polsce związanym ze stałym odprowadzaniem składki w dwu
i półkrotno ci przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw,
wyrażonej w warto ciach bieżących. Przyjęte na potrzeby symulacji, na
podstawie danych GUS przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze
przedsiębiorstw w grudniu 2005 r. wyniosło 2789 zł (po zaokrągleniu do pełnych
złotych). Jako kolejne założenie upraszczające przyjęto, że stopa procentowa
składki na ubezpieczenie emerytalne wynosi w całym okresie jej odprowadzania
19,52% i pominięto problem podziału składki w przypadku ubezpieczonych
będących członkami otwartych funduszy emerytalnych. Jest to kolejne
założenie mające na celu dokonanie oceny skutków w sposób możliwie
ostrożny.
Jednostkowa kwota przeniesienia przyjęta na potrzeby symulacji równa jest
więc iloczynowi dwu i półkrotno ci przeciętnego wynagrodzenia (2,5*2789 zł),
stopy składki emerytalnej (0,1952) i liczby okresów składkowych (12*30)
i wynosi 489.972 złotych.
Założono, że całkowity okres aktywno ci zawodowej urzędnika będzie wynosił
40 lat, z czego 30 lat spędzi on w Polsce, a jedynie ostatnie 10 w instytucji


1 Na podstawie M.P. z 2006 r. Nr 6, poz. 102

19
Wspólnot. Przyjęto, że rozkład wniosków o dokonanie przeniesienia będzie miał
w ciągu tych 10 lat charakter liniowy. W konsekwencji na potrzeby symulacji
przyjęto, że corocznie przeniesienia dokonywać będzie 10% uprawnionych.
Jest to jak się wydaje kolejne pesymistyczne założenie, ponieważ jest ono
konsekwencją opisanej wyżej tezy, dotyczącej bardzo krótkiego okresu służby
urzędnika w strukturach Wspólnot.
Celem symulacji jest okre lenie wpływu realizacji projektowanej ustawy na
poziom wydatków i dotacji ze strony budżetu państwa do Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych. W ostatnich latach całkowite przychody Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych oraz dotacja do tego funduszu przedstawiały się
w sposób uwidoczniony w poniższej tabeli.

Przychody i dotacja całkowita budżetu państwa do Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych w latach 2004 –2006, w mln zł
2004
2005
2006
/planowane/
Przychody Funduszu
107.713 110.981 116.955
Ubezpieczeń
Społecznych, wpływy
Dotacja 22.959
20.112
23.356
Źródło: Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Na podstawie przedstawionych wyżej założeń można okre lić wpływ realizacji
przepisów projektowanej ustawy na poziom przychodów i dotacji do Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych. Na potrzeby symulacji wykorzystano naj wieższe
dostępne obecnie dane dotyczące planu na rok 2006.

• Warto ć transferów w relacji do planowanych przychodów i dotacji do
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w 2006 r.


20

2008
2009
2010
2022
Liczba urzędników uprawnionych do transferu 402 603 804 3100
Dokonujący transferu
40
60
80
310
Jednostkowa kwota transferu przyjęta na
potrzeby symulacji /w mln zł/ 0,489972
Warto ć transferów w danym roku /w mln. zł/ 20 30 39 152
warto ć transferów w relacji do planowanych
przychodów FUS w 2006 r. (%) 0,017
0,025
0,034
0,130
warto ć transferów w relacji do planowanych
dotacji do FUS w 2006 r. (%) 0,08
0,13
0,17
0,65
Źródło: opracowanie własne
Należy podkre lić, że przedstawiona symulacja może być obarczona dużym
błędem, ponieważ bardzo niepewne są szacunki dotyczące zgromadzonego
przez urzędników kapitału równoważnego uprawnieniom emerytalnym zarówno
w
polskim systemie emerytalnym, jak i systemie emerytalnym struktur
europejskich. Mimo to, ze względu na bardzo ostrożne założenia przyjęte na
potrzeby symulacji nie należy oczekiwać, że realizacja przepisów projektowanej
ustawy doprowadzić może do poważnego zagrożenia wypłacalno ci Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, a tym samym potrzeby istotnego zwiększenia
zasilenia tego funduszu ze rodków budżetu państwa.
Hipotetyczna kwota przeniesienia wynosiłaby w rozpatrywanym
pesymistycznym wariancie od kilku do kilkudziesięciu setnych procenta
całkowitej dotacji budżetu państwa do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Dokonując ostatecznej oceny wyników symulacji należy jeszcze raz podkre lić,
że dla jej celów przyjęto skrajnie, aby nie powiedzieć nierealistycznie, ostrożne
założenia dotyczące kosztów realizacji przepisów projektowanej ustawy dla
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Pomimo przyjęcia bardzo
konserwatywnych założeń odno nie do wypływu
rodków z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych do funduszu emerytalnego struktur europejskich
wpływ realizacji rozwiązań Regulaminu na poziom wydatków Funduszu

21
Ubezpieczeń Społecznych oraz dotacji budżetu państwa do tego funduszu
będzie marginalny. Zgodnie z informacją przekazaną przez ZUS w celu
obsłużenia przeniesienia praw emerytalnych urzędników Wspólnot Europejskich
konieczna będzie modyfikacja systemów informatycznych, przy czym na
obecnym etapie uzgodnień merytorycznych nie można jeszcze oszacować
wielko ci kosztów z tym związanych.
Ze względu na konstrukcję projektowanej ustawy i systemu emerytalnego
urzędników Wspólnot należy oczekiwać, że przeniesienie do Wspólnot będzie
następowało przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez urzędnika. Możliwe
jest bowiem tylko jednokrotne przeniesienie, za dokonanie przeniesienia
uzupełniającego wymaga uzyskania urlopu z przyczyn osobistych w instytucji
Wspólnot lub oddelegowania w trakcie służby w instytucji Wspólnot.
Natomiast przeniesienie ze Wspólnot, będzie skutkowało zwiększeniem
dochodów FUS. Z jednej strony będzie to efektem zasilenia samą kwotą
przeniesienia, z drugiej natomiast, przynajmniej potencjalnie, skutkiem
wnoszenia nowych składek.
Dlatego należy oczekiwać, że od strony dochodowej wpływ realizacji
projektowanej ustawy będzie neutralny lub pozytywny. Koszty natomiast będą
generowane po stronie wydatkowej.
Wobec tego należy oczekiwać, że w związku z realizacją projektowanej ustawy
nie wystąpi zmniejszenie dochodów jednostek sektora finansów publicznych
w stosunku do wielko ci wynikających z obecnie obowiązujących przepisów.
Transfery będą dokonywane także z Funduszu Emerytalno-Rentowego KRUS.
Fundusz emerytalno-rentowy jest w znacznym stopniu dotowany z budżetu
państwa, jednakże z uwagi na fakt, że transfer praw emerytalnych z tego
funduszu będzie dotyczyć tylko czę ci ubezpieczeniowej wiadczenia
emerytalnego (czę ci składkowej) nie wpłynie on w sposób istotny na wzrost
dotacji budżetowej do tego funduszu.
W celu przeprowadzenia symulacji należy przyjąć założenie, że podjęcie
zatrudnienia przez urzędnika w strukturach europejskich w większo ci
przypadków będzie następować po pewnym przebytym okresie zatrudnienia
w Polsce (np. w urzędach administracji publicznej), z tytułu którego urzędnik

22