Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw
projekt przewiduje konieczność implementacji do polskiego prawa dyrektywy Rady w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz dyrektywy w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych; rozwiazań sprzyjających rozwojowi polskiego rynku kapitałowego (ułatwienie funkcjonowania mechanizmów krótkiej sprzedaży): poszerzenia katalogu instrumentów finansowych (np. o instrumenty o charakterze derywatów, o zróżnicowanych typach instrumentu bazowego)
projekt mający na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 64
- Data wpłynięcia: 2007-11-08
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2008-09-04
- adres publikacyjny: Dz.U. 2009 Nr 165, poz. 1316
64
rzetelny z uwzględnieniem najlepiej pojętego interesu klienta tej firmy inwestycyjnej, jak
również znane firmie inwestycyjnej okoliczności mogące doprowadzić do powstania
sprzeczności między interesami kilku klientów tej firmy inwestycyjnej.
3. Konflikt interesów może powstać w szczególności, gdy:
1) firma inwestycyjna lub osoba powiązana z firmą inwestycyjną może uzyskać korzyść lub
uniknąć straty wskutek poniesienia straty lub nieuzyskania korzyści przez co najmniej
jednego klienta tej firmy inwestycyjnej;
2) firma inwestycyjna lub osoba powiązana z firmą inwestycyjną posiada obiektywny powód,
aby preferować klienta lub grupę klientów w stosunku do innego klienta lub grupy klientów tej
firmy inwestycyjnej;
3) firma inwestycyjna lub osoba powiązana z firmą inwestycyjną posiada interes rozbieżny z
interesem klienta;
4) firma inwestycyjna lub osoba powiązana z firmą inwestycyjną prowadzi działalność taką sama
jak klient;
5) firma inwestycyjna lub osoba powiązana z firmą inwestycyjną otrzyma od osoby innej niż
klient korzyść majątkową inną niż standardowe prowizje i opłaty, w związku z usługą
świadczoną na rzecz klienta.
.4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, umowa o świadczenie danej usługi maklerskiej
może zostać zawarta wyłącznie pod warunkiem, że klient, w formie pisemnej lub za pomocą
elektronicznych nośników informacji, potwierdzi otrzymanie informacji wskazanej w ust. 1 oraz
potwierdzi wolę zawarcia umowy z firmą inwestycyjną o świadczenie danej usługi maklerskiej.
5. Przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio w przypadku powstania konfliktu interesów po
zawarciu z klientem umowy o świadczenie usług maklerskich.
Oddział 2
Szczegółowe zasady zawierania umów o świadczenie usług maklerskich
§ 7. 1. wiadczenie usług polegających na wykonywaniu zleceń w sposób określony w art.
73 ustawy, z zastrzeżeniem § 15, odbywa się na podstawie umowy o świadczenie usług
brokerskich zawartej między firmą inwestycyjną a klientem. Szczegółowe warunki zawarcia i
realizacji tej umowy określa regulamin świadczenia usług brokerskich.
2. W przypadku gdy podmiot, o którym mowa w art. 121 ust. 2 pkt 2 ustawy, pośredniczy w
przekazywaniu zleceń klienta, który podpisał z bankiem powierniczym umowę na warunkach, o
których mowa w art. 121 ust. 1 ustawy, umowa o świadczenie usług brokerskich może być
zawarta pomiędzy firmą inwestycyjną a:
1) klientem, który podpisał z bankiem powierniczym umowę na warunkach, o których mowa w
art. 121 ust. 1 ustawy - pod warunkiem że umowy, o których mowa w § 60 ust. 2, są
skutecznie zawarte i obowiązują w momencie zawierania umowy o świadczenie usług
brokerskich, albo
2) podmiotem, o którym mowa w art. 121 ust. 2 pkt 2 ustawy.
3. Regulamin, o którym mowa w ust. 1, określa w szczególności:
10
1) tryb i warunki zawierania umowy, o której mowa w ust. 1;
2) tryb składania, modyfikowania i anulowania zleceń kupna i sprzedaży instrumentów
finansowych;
3) tryb i warunki wykonywania zleceń;
4) tryb i warunki uczestniczenia w dogrywce oraz notowaniach ciągłych, w formie składania
ustnych dyspozycji przez klientów zgromadzonych w wydzielonym pomieszczeniu;
5) tryb, warunki i formę ustanawiania pełnomocnictw przez klienta;
6) tryb i warunki prowadzenia rejestru sesji;
7) terminy, warunki i zasady dokonywania rozliczeń z tytułu zawartych transakcji;
8) sposób i terminy sprawdzania pokrycia zleceń, jeżeli sprawdzenie pokrycia jest wymagane
zgodnie z umową lub odrębnymi przepisami;
9) tryb i warunki dokonywania płatności za nabywane instrumenty finansowe oraz wymogi,
jakie powinni spełniać klienci, w zależności od sposobu dokonywania płatności;
10) sposób postępowania firmy inwestycyjnej w przypadku, gdy klient nie dostarcza środków
pieniężnych w terminach określonych w umowie lub w odrębnych przepisach;
11) postanowienia zabezpieczające interesy firmy inwestycyjnej w przypadku niewywiązania się
klienta z przyjętych zobowiązań, a także sposoby zaspokajania roszczeń firmy inwestycyjnej
z aktywów klienta znajdujących się na rachunkach, w ewidencji i w rejestrach klienta
prowadzonych przez firmę inwestycyjną lub przechowywanych przez firmę inwestycyjną;
12) sposoby i terminy wnoszenia przez klientów opłat i prowizji, związanych z usługami
wykonywanymi na rzecz klientów w związku z umową o świadczenie usług brokerskich,
oraz sposób i tryb określania ich wysokości;
13) sposoby i terminy doręczania klientowi potwierdzenia zawarcia transakcji;
14) sposoby i terminy załatwiania skarg składanych przez klientów;
15) tryb i warunki wypowiedzenia oraz rozwiązania umowy, o której mowa w ust. 1;
16) tryb, terminy i warunki zmiany regulaminu, a także sposób informowania klientów o tych
zmianach;
17) tryb przekazywania dyspozycji kupna lub sprzedaży instrumentów finansowych za pomocą
telefonu oraz innych urządzeń technicznych, warunki przekazywania takich dyspozycji oraz
sposób identyfikacji osoby przekazującej dyspozycję;
18) tryb i warunki składania zleceń lub dyspozycji za pomocą elektronicznych nośników
informacji, w szczególności sposób identyfikacji osoby składającej zlecenie, bądź wskazanie,
że ten tryb i warunki podlegają uregulowaniu w umowie z klientem;
19)
zasady udzielania porad inwestycyjnych, o których mowa w § 30, oraz zakres
odpowiedzialności firmy inwestycyjnej za szkody powstałe wskutek zastosowania się klienta
do porady inwestycyjnej;
20) tryb i warunki wystawiania na podstawie zlecenia więcej niż jednego zlecenia brokerskiego
bądź wskazanie, że ten tryb i warunki podlegają uregulowaniu w umowie z klientem;
21) tryb i warunki otwierania, prowadzenia i zamykania rachunku papierów wartościowych i
rachunku pieniężnego, jeżeli nie są one przedmiotem regulacji odrębnego regulaminu;
22) tryb i warunki świadczenia usługi polegającej na przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń,
jeżeli nie są one przedmiotem regulacji odrębnego regulaminu.
4. Przepisy ust. 3 pkt 4, 6 i 17-22 stosuje się, jeżeli firma inwestycyjna prowadzi działalność
określoną w tych przepisach.
5. Do postanowień regulaminu, o których mowa w ust. 3 pkt 21 i 22, o ile nie są one
przedmiotem regulacji odrębnego regulaminu, stosuje się odpowiednio przepisy § 14 ust. 2-4 i §
22 ust. 2 i 3.
11
6. Postanowienia dotyczące świadczenia usług na danym krajowym rynku regulowanym lub
w danym alternatywnym systemie obrotu mogą być przedmiotem odrębnego regulaminu.
§ 8. 1. wiadczenie usług polegających na wykonywaniu zleceń nabycia lub zbycia
derywatów, z zastrzeżeniem § 15, wymaga zawarcia między firmą inwestycyjną a klientem
umowy w tym zakresie. Szczegółowe warunki zawarcia i realizacji tej umowy określa regulamin
wykonywania zleceń nabycia lub zbycia derywatów.
2. Regulamin, o którym mowa w ust. 1, określa w szczególności:
1) tryb i warunki zawierania umowy, o której mowa w ust. 1;
2) tryb składania, modyfikowania i anulowania zleceń kupna i sprzedaży derywatów;
3) tryb i warunki wykonywania zleceń;
4) tryb i warunki uczestniczenia w notowaniach ciągłych, w formie składania ustnych
dyspozycji przez klientów zgromadzonych w wydzielonym pomieszczeniu;
5) tryb, warunki i formę ustanawiania pełnomocnictw przez klienta;
6) tryb i warunki prowadzenia rejestru sesji;
7) tryb, warunki i zasady dokonywania rozliczeń z tytułu zawartych transakcji;
8) sposób i terminy sprawdzania pokrycia zleceń, jeżeli sprawdzenie pokrycia jest wymagane
zgodnie z umową lub odrębnymi przepisami;
9) sposoby ustalania wysokości depozytu zabezpieczającego oraz tryb informowania klienta o
zmianie jego wysokości;
10) sposoby i tryb wnoszenia depozytu zabezpieczającego i jego uzupełniania;
11)
tryb przekazywania przez firmę inwestycyjną żądania uzupełnienia depozytu
zabezpieczającego do poziomu określonego umową i odrębnymi przepisami;
12) tryb przekazywania przez firmę inwestycyjną informacji dotyczącej konieczności spełnienia
zobowiązania wynikającego z pozycji zajętej w zakresie derywatów;
13) sposób postępowania firmy inwestycyjnej w przypadku niewniesienia lub nieuzupełnienia
przez klienta depozytu zabezpieczającego lub w przypadku przekroczenia limitów
zaangażowania, określonych przez właściwą izbę rozrachunkową;
14) postanowienia zabezpieczające interesy firmy inwestycyjnej w przypadku niewywiązania się
klienta z przyjętych zobowiązań, a także sposoby zaspokajania roszczeń firmy inwestycyjnej
z aktywów klienta znajdujących się na rachunkach, w ewidencji i rejestrach klienta
prowadzonych przez firmę inwestycyjną lub z aktywów klienta przechowywanych przez
firmę inwestycyjną;
15) sposoby i terminy wnoszenia przez klientów opłat i prowizji związanych z usługami
wykonywanymi na rzecz klientów w związku z umową, o której mowa w ust. 1, oraz sposób
i tryb określania ich wysokości;
16) sposoby i terminy doręczania klientowi potwierdzenia zawarcia transakcji;
17) sposoby i terminy załatwiania skarg składanych przez klientów;
18) tryb i warunki wypowiedzenia oraz rozwiązania umowy, o której mowa w ust. 1;
19) tryb, terminy i warunki zmiany regulaminu, a także sposób informowania klientów o tych
zmianach;
20) tryb przekazywania dyspozycji kupna lub sprzedaży derywatów za pomocą telefonu oraz
innych urządzeń technicznych, warunki przekazywania takich dyspozycji oraz sposób
identyfikacji osoby przekazującej dyspozycję;
21) tryb i warunki składania zleceń lub dyspozycji za pomocą elektronicznych nośników
informacji, w szczególności sposób identyfikacji osoby składającej zlecenie, bądź wskazanie,
że ten tryb i warunki podlegają uregulowaniu w umowie z klientem;
12
22)
zasady udzielania porad inwestycyjnych, o których mowa w § 30, oraz zakres
odpowiedzialności firmy inwestycyjnej za szkody powstałe wskutek zastosowania się klienta
do porady inwestycyjnej;
23) tryb i warunki wystawiania na podstawie zlecenia więcej niż jednego zlecenia brokerskiego
bądź wskazanie, że ten tryb i warunki podlegają uregulowaniu w umowie z klientem;
24) tryb i warunki otwierania, prowadzenia i zamykania rachunku derywatów i rachunku
pieniężnego, jeżeli nie są one przedmiotem regulacji odrębnego regulaminu;
25) tryb i warunki świadczenia usługi polegającej na przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń,
jeżeli nie są one przedmiotem regulacji odrębnego regulaminu.
3. Jeżeli na podstawie umowy, o której mowa w ust. 1, mają być świadczone usługi
polegające na wykonywaniu zleceń nabycia lub zbycia derywatów dopuszczonych do obrotu na
regulowanym rynku giełdowym lub pozagiełdowym, przed zawarciem umowy, firma
inwestycyjna ma obowiązek uzyskać od klienta informację o Numerze Identyfikacji Klienta w
Krajowym Depozycie, jeżeli klient posiada już taki numer.
4. Firma inwestycyjna określi wymagania finansowe, jakie powinien spełniać klient, aby
móc za pośrednictwem firmy inwestycyjnej dokonywać transakcji derywatami. Firma
inwestycyjna uzależni zawarcie umowy, o której mowa w ust. 1, od uprzedniego uzyskania od
klienta oświadczenia o jego sytuacji finansowej, złożonego w formie pisemnej lub za pomocą
elektronicznych nośników informacji.
5. Przepisu ust. 4 nie stosuje się w przypadku, gdy umowa zawierana jest z klientem
profesjonalnym, o ile klient profesjonalny nie zażądał od firmy inwestycyjnej traktowania go jak
klienta nieprofesjonalnego.
6. Przepisy ust. 2 pkt 4, 6 i 20-25 stosuje się, jeżeli firma inwestycyjna prowadzi działalność
określoną w tych przepisach.
7. Do postanowień regulaminu, o których mowa w ust. 2 pkt 24 i 25, o ile nie są one
przedmiotem regulacji odrębnego regulaminu, stosuje się odpowiednio przepisy § 14 ust. 2-4 i §
22 ust. 2 i 3.
8. Regulamin, o którym mowa w ust. 1, może nie zawierać wszystkich postanowień, o
których mowa w ust. 2, jeżeli w danym zakresie zawiera odesłanie do innego regulaminu, który
doręczany jest klientowi przed zawarciem umowy, o której mowa w ust. 1.
§ 9. 1. wiadczenie usług polegających na wykonywaniu zleceń nabycia lub zbycia
zagranicznych instrumentów finansowych, z zastrzeżeniem § 15, wymaga zawarcia w tym
zakresie umowy między firmą inwestycyjną a klientem. Szczegółowe warunki zawarcia i
realizacji tej umowy określa regulamin świadczenia usług polegających na wykonywaniu zleceń
nabycia lub zbycia zagranicznych instrumentów finansowych.
2. Regulamin, o którym mowa w ust. 1, określa w szczególności:
1) tryb i warunki zawierania umowy, o której mowa w ust. 1;
2) tryb składania, modyfikowania i anulowania zleceń kupna i sprzedaży zagranicznych
instrumentów finansowych;
3) tryb i warunki wykonywania zleceń na zagranicznym rynku regulowanym, na którym firma
inwestycyjna pośredniczy w obrocie;
4) terminy i sposoby informowania klienta o zawarciu transakcji;
5) terminy i sposoby informowania klienta o stanie posiadania zagranicznych instrumentów
finansowych;
13
6) określenie sposobu przekazywania przez klienta dyspozycji dotyczących wykonywania praw
majątkowych i niemajątkowych związanych z nabytymi przez klienta zagranicznymi
instrumentami finansowymi;
7) sposoby i tryb przekazywania klientom informacji o:
a) prawach przysługujących im do zagranicznych instrumentów finansowych oraz
b) przepisach i zwyczajach obowiązujących na danym zagranicznym rynku regulowanym;
8) sposoby informowania klientów o wyborze zagranicznego podmiotu przechowującego
zagraniczne instrumenty finansowe, jeżeli usługi są świadczone z wykorzystaniem
pośrednictwa takiego podmiotu;
9) tryb, warunki i formę ustanawiania pełnomocnictw przez klienta;
10) terminy, warunki i sposoby dokonywania rozliczeń z tytułu zawartych transakcji;
11) sposoby i terminy sprawdzania pokrycia zleceń, jeżeli sprawdzenie pokrycia jest wymagane
przez umowę lub odrębne przepisy;
12) tryb i warunki dokonywania płatności za nabywane zagraniczne instrumenty finansowe oraz
warunki, jakie powinni spełniać klienci, w zależności od sposobu płatności;
13) sposoby i terminy doręczania klientowi potwierdzenia zawarcia transakcji;
14) sposób postępowania firmy inwestycyjnej w przypadku, gdy klient nie dostarcza środków
pieniężnych w terminach określonych w umowie lub odrębnych przepisach;
15) postanowienia zabezpieczające interesy firmy inwestycyjnej w przypadku niewywiązania się
klienta z przyjętych zobowiązań;
16) sposoby i terminy wnoszenia przez klientów opłat i prowizji związanych z umową, o której
mowa w ust. 1, oraz sposób i tryb określania ich wysokości;
17) sposoby i terminy załatwiania skarg składanych przez klientów;
18) tryb i warunki wypowiedzenia oraz rozwiązania umowy, o której mowa w ust. 1;
19) tryb, terminy i warunki zmiany regulaminu, a także sposób informowania klientów o tych
zmianach;
20)
sposób informowania klienta o zasadach przechowywania nabytych zagranicznych
instrumentów finansowych przez zagraniczny podmiot, jeżeli usługi są świadczone z
wykorzystaniem pośrednictwa takiego podmiotu, oraz tryb i warunki otwierania i
prowadzenia rachunku lub rejestru służącego do rejestrowania zagranicznych instrumentów
finansowych;
21)
tryb przekazywania dyspozycji kupna lub sprzedaży zagranicznych instrumentów
finansowych za pomocą telefonu oraz innych urządzeń technicznych, warunki
przekazywania takich dyspozycji oraz sposób identyfikacji osoby przekazującej dyspozycję;
22) tryb i warunki składania zleceń lub dyspozycji za pomocą elektronicznych nośników
informacji, w szczególności sposób identyfikacji osoby składającej zlecenie, bądź wskazanie,
że ten tryb i warunki podlegają uregulowaniu w umowie z klientem;
23)
zasady udzielania porad inwestycyjnych, o których mowa w § 30, oraz zakres
odpowiedzialności firmy inwestycyjnej za szkody powstałe wskutek zastosowania się klienta
do porady inwestycyjnej;
24) tryb i warunki zawierania i realizacji umowy o świadczenie usług polegających na
przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń, jeżeli nie są one przedmiotem regulacji odrębnego
regulaminu.
3. Przepisy ust. 2 pkt 21-24 stosuje się, jeżeli firma inwestycyjna prowadzi działalność
określoną w tych przepisach.
4. Do postanowień regulaminu, o których mowa w ust. 2 pkt 24, o ile nie są one
przedmiotem regulacji odrębnego regulaminu, stosuje się odpowiednio przepisy § 14 ust. 2-4.
14