Poselski projekt ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika

1. Rzecznik po zapoznaniu się z każdym skierowanym do niego wnioskiem, może:
1) podjąć sprawę – zawiadamiając o tym wnioskodawcę i osobę, której sprawa dotyczy,
2) poprzestać na wskazaniu podatnikowi przysługujących mu środków działania,
3) przekazać sprawę według właściwości,
4) nie podjąć sprawy – zawiadamiając o tym wnioskodawcę i osobę, której sprawa dotyczy.
2. Rzecznik podejmuje sprawę jeżeli poweźmie uzasadnioną wątpliwość co do legalności
działania organów skarbowych, w tym w szczególności jeśli istnieje uzasadnione podejrzenie
wystąpienia:
1) błędów, omyłek lub przeoczeń organów skarbowych,
2) naruszenia przepisów prawa materialnego lub postępowania przez organy skarbowe,
3) nieuzasadnionej zwłoki przy podejmowaniu czynności przez organy skarbowe,
4) niewyczerpującej lub wprowadzającej w błąd informacji udzielonej w dowolnej formie
przez organy skarbowe,
5) zachowania personelu organów skarbowych, naruszających zasadę zaufania obywatela
do organów państwa.
Art. 13
Podejmując sprawę Rzecznik może:
1) samodzielnie prowadzić postępowanie wyjaśniające,
2) zwrócić się o zbadanie sprawy lub jej części do właściwych organów, w szczególności
organów nadzoru, prokuratury, kontroli państwowej, zawodowej lub społecznej,
3) zwrócić się do Sejmu o zlecenie Najwyższej Izbie Kontroli przeprowadzenia kontroli dla
zbadania określonej sprawy lub jej części.

Art. 14
1. Prowadząc postępowanie, o którym mowa w art. 13 pkt 1, Rzecznik ma prawo:
1) zbadać, nawet bez uprzedzenia, każdą sprawę na miejscu,
2) żądać złożenia wyjaśnień, przedstawienia akt każdej sprawy dotyczącej praw podatnika,
prowadzonej przez organy skarbowe,
3) żądać przedłożenia informacji o stanie sprawy prowadzonej przez sądy, a także
prokuraturę i inne organy ścigania oraz żądać do wglądu w Biurze Rzecznika Praw Podatnika
5

akt sądowych i prokuratorskich oraz akt innych organów ścigania po zakończeniu
postępowania i zapadnięciu rozstrzygnięcia,
4) zlecać sporządzanie ekspertyz i opinii.
2. W sprawach stanowiących informację niejawną o klauzuli tajności „tajne” lub „ściśle
tajne” udzielanie informacji lub umożliwianie Rzecznikowi wglądu do akt następuje na
zasadach i w trybie określonym w przepisach o ochronie informacji niejawnych.
3. Rzecznik odmawia ujawnienia nazwiska i innych danych osobowych podatnika, w tym
także wobec organów władzy publicznej, jeżeli uzna to za niezbędne dla ochrony praw
wnioskodawcy lub podatnika którego dotyczy sprawa.

Art. 15
Po zbadaniu sprawy Rzecznik może:
1) wyjaśnić wnioskodawcy, że nie stwierdził naruszenia praw podatnika,
2) skierować wystąpienie do organu, w którego działalności stwierdził naruszenie praw
podatnika,
3) zwrócić się do organu nadrzędnego nad organem skarbowym, o którym mowa w pkt 2, z
wnioskiem o zastosowanie środków przewidzianych w przepisach prawa,
4) zwrócić się o wszczęcie postępowania administracyjnego, wnosić skargi do sądu
administracyjnego, a także uczestniczyć w tych postępowaniach – na prawach
przysługujących prokuratorowi,
5) wnieść skargę kasacyjną od prawomocnego orzeczenia, na zasadach i w trybie
określonych w odrębnych przepisach,
6) wystąpić do ministra właściwego do spraw finansów publicznych o wydanie interpretacji
ogólnej w trybie art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z
2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.),

Art. 16
1. W wystąpieniu, o którym mowa w art. 15 pkt 2, Rzecznik formułuje opinie i wnioski co
do sposobu załatwiania sprawy, a także może żądać wszczęcia postępowania dyscyplinarnego
lub zastosowania sankcji służbowych.
6

2. Organ do którego zostało skierowane wystąpienie, obowiązany jest bez zbędnej zwłoki,
nie później jednak niż w terminie 14 dni, poinformować Rzecznika o podjętych działaniach
lub zajętym stanowisku. W wypadku gdy Rzecznik nie podziela tego stanowiska, może
zwrócić się do właściwej jednostki nadrzędnej o podjęcie odpowiednich działań.

Art. 17
1. W związku z rozpatrywanymi sprawami Rzecznik może przedstawić właściwym
organom, organizacjom i instytucjom oceny i wnioski zmierzające do zapewnienia skutecznej
ochrony praw podatnika i usprawnienia trybu załatwiania ich spraw.
2. Rzecznik może również:
1) występować do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej
lub zmianę projektów aktów normatywnych, bądź o wydanie lub zmianę innych aktów
prawnych w sprawach dotyczących praw podatnika,
2) informować Rzecznika Praw Obywatelskich o zasadności wystąpienia przez Rzecznika
Praw Obywatelskich do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskami w sprawach, o których
mowa w art. 188 Konstytucji.

Art. 18
1. Rzecznikowi przysługuje prawo do wniesienia skargi, zgodnie z odrębnymi przepisami,
na interpretację ogólną ministra właściwego do spraw finansów publicznych, wydaną w trybie
art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z 2005 r. Nr 8,
poz. 60, ze zm.) oraz prawo do wniesienia skargi kasacyjnej, zgodnie z odrębnymi
przepisami, na wyrok wydany w sprawie skargi Rzecznika na interpretację ogólną ministra
właściwego do spraw finansów publicznych.
2. W zakresie skargi oraz skargi kasacyjnej, o których mowa w ust. 1 Rzecznik działa w
charakterze strony.

Art. 19
7

1. Organ skarbowy, do którego zwróci się Rzecznik, obowiązany jest z nim współdziałać i
udzielać mu pomocy, a w szczególności:
1) zapewniać dostęp do akt i dokumentów na zasadach określonych w art. 14,
2) udzielać Rzecznikowi żądanych przez niego informacji i wyjaśnień,
3) udzielać wyjaśnień dotyczących podstawy faktycznej i prawnej swoich rozstrzygnięć,
4) ustosunkowywać się do ogólnych ocen, uwag i opinii Rzecznika.
2. Rzecznik może określić termin, w jakim powinny być dokonane czynności, o których
mowa w ust. 1.

Art. 20
1. Rzecznik współdziała ze stowarzyszeniami, ruchami obywatelskimi, innymi
dobrowolnymi zrzeszeniami i fundacjami oraz z zagranicznymi i międzynarodowymi
organami i organizacjami działającymi na rzecz ochrony praw podatnika, zajmującymi się
monitoringiem jakości prawa podatkowego i kierunkami jego reform.
2. Rzecznik inicjuje i organizuje działalność edukacyjną i informacyjną w dziedzinie
ochrony praw podatników.

Art. 21
1. Rzecznik corocznie informuje Sejm i Senat o swojej działalności oraz o stanie
przestrzegania praw podatnika, w tym przekazuje:
1) informację o prowadzonej działalności w obszarze przestrzegania praw podatnika oraz jej
wynikach,
2) wnioski oraz rekomendacje dotyczące działań, które należy podjąć w celu zapewnienia
przestrzegania praw podatnika,
3) przedstawia analizę prowadzonej polityki podatkowej przez organy skarbowe, w tym
analizę spójności wewnętrznej i legalności decyzji administracyjnych organów skarbowych,
4) analizę stanu polskiego prawa podatkowego, ze szczególnym uwzględnieniem
przepisów, które mogą naruszać prawa podatnika, prowadzą do rozbieżności
interpretacyjnych i sporów pomiędzy podatnikami i organami skarbowymi, lub mogą być
kwestionowane co do ich legalności,
8

5) informację o stanie polskiego prawa podatkowego w porównaniu do prawa podatkowego
innych państw.
2. Informacja Rzecznika podawana jest do wiadomości publicznej.
3. Rzecznik może przedkładać Sejmowi i Senatowi określone sprawy wynikające z jego
działalności.
4. Rzecznik może przedkładać Sejmowi i Senatowi opinię o projektach aktów
normatywnych dotyczących praw podatnika.
5. Rzecznik na wniosek Marszałka Sejmu przedstawia informację lub podejmuje czynności
w określonych sprawach.

Art. 22
1. Rzecznik wykonuje swoje zadania przy pomocy Biura Rzecznika Praw Podatnika.
2. Zadania i organizację Biura określa statut, który nadaje Marszałek Sejmu na wniosek
Rzecznika.
3. Do zastępców Rzecznika oraz pracowników Biura Rzecznika Praw Podatnika stosuje się
odpowiednio przepisy o pracownikach urzędów państwowych.

Art. 23
Wydatki związane z funkcjonowaniem Rzecznika Praw Podatnika pokrywane są z budżetu
centralnego.

Art. 24
1. W ustawie z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze
stanowiska państwowe (Dz.U. z 2011 r. Nr 79, poz. 430 j.t.) w art. 2 w pkt 2 po wyrazach
„Rzecznika Praw Dziecka,” dodaje się wyrazy „Rzecznika Praw Podatnika,”.
2. W ustawie z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. z
1982 r. Nr 31 poz. 214 z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) 1) w art. 1 w ust. 1 po pkt 7a dodaje się pkt 7b w brzmieniu: „7b) Biurze Rzecznika
9