Poselski projekt ustawy o opodatkowaniu niektórych instytucji finansowych

Uzasadnienie
Z uwagi na to, że w ostatnich latach zwiększa się deficyt finansów publicznych, zaś w
przyszłym roku jest realne zagrożenie przekroczenia drugiego progu ostrożnościowego,
konieczne staje się podjęcie takich działań legislacyjnych, które przyczynią się do
zmniejszenia tego zagrożenia.
Brak radykalnych działań może doprowadzić do zbliżenia się lub przekroczenia granicy 60%
PKB, co będzie oznaczać katastrofę dla budżetu państwa i jeszcze większe konsekwencje w
obszarach społecznych.
W związku z tym okresowo wskazane jest opodatkowanie instytucji finansowych, a nie
kolejne podwyżki podatku od towarów i usług, co obciąża osoby najuboższe.
W okresie, gdy obniżono podatek dochodowy od osób prawnych do 19% instytucje finansowe
nie tylko nie zwiększyły zatrudnienia, a wręcz przeciwnie - dokonały jego redukcji.
W projekcie ustawy proponuje się zwolnienie z podatku tym bankom, które zysk przeznaczają
na zwiększenie funduszy własnych.
Ustawa reguluje opodatkowanie aktywów niektórych instytucji finansowych w okresie od
1 stycznia 2012r. do 31 grudnia 2015r. wprowadzając tzw. podatek od instytucji finansowych.
Podatnikami podatku od instytucji finansowych są:
- Banki krajowe w rozumieniu art.4 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 – Prawo
bankowe
- Oddziały banków zagranicznych w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt. 20 ustawy z dnia 29
sierpnia 1997 – Prawo bankowe
- Oddziały instytucji kredytowych w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt. 18 ustawy z dnia 29
sierpnia 1997 r. Prawo bankowe.
- Krajowe zakłady ubezpieczeń w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 22 maja
2003r. o działalności ubezpieczeniowej
- Krajowe zakłady reasekuracji w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt. 16 a ustawy z dnia 22 maja
2003 o działalności ubezpieczeniowej
- Oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń i zagranicznych zakładów reasekuracji w
rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt. 6 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o działalności
ubezpieczeniowej
- Główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń i zagranicznych zakładów
reasekuracji w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o działalności
ubezpieczeniowej.
- Fundusze inwestycyjne, o których mowa w ustawie z dnia 27 maja 2004r. o funduszach
inwestycyjnych.

Stawka podatku wynosi 0.25 % podstawy opodatkowania.

Podstawę opodatkowania stanowi:
 
5
1) W przypadku podatników , o których mowa w art. 2 pkt. 1, 4, 5 i 8 / tj banki, krajowe
zakłady ubezpieczeń, krajowe zakłady reasekuracji, fundusze inwestycyjne/ suma
aktywów wykazana w zatwierdzonym zgodnie z art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 29
września 1994 r. o rachunkowości rocznym sprawozdaniu finansowym podatnika.
2) W przypadku podatników, o których mowa w art. 2 pkt. 2 i 3 /oddziałów instytucji
kredytowych oraz oddziałów banków zagranicznych/ suma aktywów wykazana w
zatwierdzonym rocznym sprawozdaniu finansowym podatnika.
3) W przypadku podatników, o których mowa w art. 2 pkt 6 i 7 /oddziały i główne
oddziały zagranicznych zakładów reasekuracji i ubezpieczeń/ suma aktywów
wykazana w zatwierdzonym rocznym sprawozdaniu finansowym podatnika.

W przypadku, gdy roczne sprawozdanie finansowe podatnika nie zostanie zatwierdzone w
terminie 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego podatnika, podstawę opodatkowania
stanowi suma aktywów wykazana w sporządzonym rocznym sprawozdaniu finansowym.
Podatnicy podatku obowiązani są do złożenia zeznania podatkowego w terminie 30 dni od
dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego, a jeżeli sprawozdanie finansowe nie zostanie
zatwierdzone wówczas podatnicy zobowiązani są do złożenia zeznania podatkowego w
terminie 30 dni od ostatniego dnia kiedy sprawozdanie finansowe zgodnie z przepisami
powinno być zatwierdzone.
Ustawa przewiduje również wpłatę zaliczek podatkowych do urzędu skarbowego do 20 dnia
każdego miesiąca kalendarzowego na podatek w wysokości odpowiadającej 1/12 podatku
wykazanej wg ostatniego zatwierdzonego rocznego sprawozdania finansowego (zeznania
podatkowego). Obowiązek wpłaty zaliczki na kolejny okres rozliczeniowy powstaje
począwszy od następnego miesiąca następującego po miesiącu złożenia zeznania
podatkowego.
Zwalnia się z podatku banki, które cały zysk za rok obrachunkowy przeznaczyły na
zwiększenie funduszy własnych. W takim przypadku, banki uprawnione do skorzystania ze
zwolnienia, zobowiązane są do złożenia w tym zakresie informacji do właściwego urzędu
skarbowego.

Zasady składania zeznań podatkowych oraz wzory formularzy zeznań i informacji o
zwolnieniu określone zostaną przez Ministra Finansów w drodze rozporządzenia.
Opodatkowania objętego niniejszą ustawą nie łączy się z innymi źródłami. Podatek określony
niniejszą ustawą nie stanowi kosztu uzyskania przychodu ani nie może być przyczyną do
obniżenia podstawy opodatkowania w podatku dochodowym od osób prawnych i w podatku
dochodowym od osób fizycznych.
Wprowadzenie podatku określonego niniejszą ustawą nie może stanowić podstawy zmiany
warunków świadczenia usług finansowych i ubezpieczeniowych wykonywanych w oparciu o
umowy cywilnoprawne - w tym zakresie wprowadzono w art. 10 zapis skutkujący, że w
związku z wejściem w życie ustawy oraz wprowadzeniem podatku od instytucji finansowych
instytucje te nie mogą pogarszać warunków umów z klientami.
 
6
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. i ma zastosowanie do sprawozdań
finansowych odnoszących się do okresu od dnia wejścia w życie ustawy
W związku z przewidywanym zwolnieniem z podatku trudno jest określić wartość wpływów
z opodatkowania instytucji finansowych, nie mniej wartość tych wpływów szacuje się na
około 2 mld zł rocznie.
Projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Projekt nie został poddany konsultacjom, o których mowa w art. 34 Regulaminu Sejmu.

 
7


Warszawa, 15 lutego 2011 r.
BAS-WAPEiM-320/11

Pan Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna dotycząca zgodności z prawem Unii Europejskiej
poselskiego projektu ustawy o opodatkowaniu niektórych instytucji
finansowych (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Stanisław Stec)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2009 r. Nr 5, poz.
47, ze zm.) sporządza się następującą opinię:


I.
Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy o opodatkowaniu niektórych instytucji finansowych

przewiduje opodatkowanie ośmiu kategorii instytucji finansowych w okresie od
dnia 1 stycznia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. Podstawę opodatkowania
stanowiłaby suma aktywów wykazana w rocznym sprawozdaniu finansowym
podatnika. Stawka podatku ma wynosić 0,25% podstawy opodatkowania.
Wpływy z proponowanego podatku mają zwiększyć Fundusz Rezerwy
Demograficznej. Projekt przewiduje zwolnienie z podatku banków, które cały
zysk za rok obrachunkowy przeznaczą na zwiększenie funduszy własnych.
Projekt zawiera przepis przejściowy. Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia
2012 r.

II.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
ustawy
Ze względu na przedmiot regulacji projektowanej ustawy należy wziąć
pod uwagę przepisy części III tytułu VII rozdziału 2 Traktatu o funkcjonowaniu
Unii Europejskiej, zatytułowanego – Przepisy podatkowe (art. 110-113 TfUE).
Zgodnie z art. 110 TfUE, żadne państwo członkowskie nie nakłada
bezpośrednio lub pośrednio na produkty innych państw członkowskich
podatków wewnętrznych jakiegokolwiek rodzaju wyższych od tych, które
nakłada bezpośrednio lub pośrednio na podobne produkty krajowe. Ponadto
żadne państwo członkowskie nie nakłada na produkty innych państw
członkowskich podatków wewnętrznych, które pośrednio chronią inne produkty.
Z kolei przepis art. 113 TfUE stanowi podstawę prawną harmonizacji na
poziomie unijnym ustawodawstw odnoszących się do podatków obrotowych,


akcyzy i innych podatków pośrednich w zakresie, w jakim harmonizacja ta jest
niezbędna do zapewnienia ustanowienia i funkcjonowania rynku wewnętrznego
oraz uniknięcia zakłóceń konkurencji.

III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Przepisy opiniowanego projektu ustawy nie wprowadzają podatku
obrotowego, ani żadnego innego podatku pośredniego. Nie są zatem objęte
regulacją art. 113 TfUE, ani przepisami wydanymi na jego podstawie.
Projektowana regulacja nie wprowadza dyskryminacji produktów pochodzących
z innych państw członkowskich, ani żadnej innej dyskryminacji związanej z
przynależnością państwową, co byłoby sprzeczne z art. 110 lub art. 18 TfUE.

IV. Konkluzje
Projekt ustawy o opodatkowaniu niektórych instytucji finansowych nie
jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.



Dyrektor Biura Analiz Sejmowych

Michał Królikowski