Rządowy projekt ustawy o weteranach działań poza granicami państwa

granicami kraju, które wynikają przede wszystkim z trudności w uzyskaniu kompleksowej
rehabilitacji i długoterminowej opieki w publicznych zakładach opieki zdrowotnej. Dom ten
został już utworzony jako Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w ramach 23 Wojskowego Szpitala
Uzdrowiskowo-Rehabilitacyjnego w Lądku-Zdroju, na podstawie zarządzenia nr 48/MON
Ministra Obrony Narodowej z dnia 27 sierpnia 2010 r. nadającego tej placówce nowy statut.
Umocowanie do takiego działania znajduje się w przepisach ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o
zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z późn. zm.). Przewiduje się, iż
od 1 stycznia 2011 r. „Dom Weterana” będzie gotowy do przyjęcia 30 pensjonariuszy.
W Rozdziale 4 przyznaje się prawo do uzyskania pomocy finansowej na naukę na
poziomie szkoły ponadgimnazjalnej albo studiów I stopnia lub jednolitych studiów
magisterskich w uczelni. Wprowadzenie tego zapisu ma na celu udzielenie pomocy w
podnoszeniu kwalifikacji przez osoby poszkodowane, tak aby miały one większą możliwość
dostosowania się do rynku pracy, po wypadku bądź chorobie doznanych podczas wykonywania
zadań poza granicami państwa. Limit środków jakie można będzie uzyskać na ten cel za jeden
rok nauki wynosi 2800 zł. W ramach limitu mogą być pokryte koszty opłat za naukę,
przejazdów z miejsca zamieszkania do szkoły lub uczelni oraz zakwaterowania w
miejscowości, w której weteran poszkodowany będzie pobierać naukę. Podobne regulacje
dotyczą weteranów poszkodowanych-funkcjonariuszy, którzy zostali zwolnieni ze służby,
niemniej jednak pomoc finansowa w stosunku do tych funkcjonariuszy obejmowałaby tylko
finansowanie kosztów nauki na studiach, bez kosztów dojazdów i zakwaterowania. Limit
środków pozostaje ten sam.
Różnice w poziomie udzielania pomocy finansowej na naukę wynikają z różnic
występujących w ustawach pragmatycznych, dotyczących poszczególnych służb. I tak zgodnie
z art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o służbie żołnierzy zawodowych do służby kontraktowej w
korpusie szeregowych zawodowych mogą być powołane osoby, które ukończyły gimnazjum,
natomiast zgodnie z art. 25 ustawy o Policji służbę w tej formacji może pełnić osoba, która
posiada co najmniej wykształcenie średnie, podobnie jeśli chodzi o funkcjonariuszy Straży
Pożarnej, Straży Granicznej czy Biura Ochrony Rządu. Intencją wprowadzenia tego przepisu
było stworzenie możliwości zmiany lub podwyższenia kwalifikacji dla tych weteranów
poszkodowanych, którzy z racji wypadku zaistniałego podczas działań poza granicami państwa
nie mogą wykonywać swojego zawodu i muszą poszukiwać innej pracy. Ale jak wynika z
powołanych wyżej przepisów podstawowy poziom wykształcenia jest różny dla
poszczególnych służb, dlatego też wprowadzono odmienne uregulowania w tym zakresie.
W art. 26 weteranom poszkodowanym pobierającym rentę inwalidzką z tytułu urazów
lub chorób doznanych podczas udziału w działaniach poza granicami państwa przewiduje się

13
przyznanie niektórych uprawnień określonych w ustawie z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu
inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 648, z późn.
zm.), tak aby zrównać uprawnienia żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy i pracowników
cywilnych z uprawnieniami żołnierzy niezawodowych. W związku z tym proponuje się, aby
grupie tej przysługiwało prawo:
1) do skierowania na pobyt w sanatorium co najmniej raz na 3 lata;
2) rehabilitacji w celu całkowitego lub częściowego przywrócenia zdolności do pracy
(służby) albo zapobieżenia pogorszeniu stanu zdrowia;
3) prawo do bezpłatnego otrzymania motorowego wózka inwalidzkiego;
4) pierwszeństwa w umieszczeniu w domu kombatanta lub w domu pomocy społecznej;
5) zwolnienie z opłat abonamentowych za używanie odbiorników RTV.
Stosownie do art. 27 weteran poszkodowany, na podstawie posiadanych legitymacji,
będzie mógł korzystać z 50 % ulgi przy przejazdach środkami transportu komunikacji
miejskiej, bez względu na miejsce zamieszkania oraz 37 % ulgi w komunikacji krajowej przy
przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego i autobusowego (na
podstawie biletów jednorazowych).
Weterani-żołnierze oraz weterani poszkodowani-żołnierze, którzy ukończyli 65 lat,
będą mogli uzyskać zapomogę na zaspokojenie potrzeb bytowych i ochronę zdrowia w
przypadku długotrwałej choroby powodującej wzrost kosztów utrzymania, zakupu leków,
środków opatrunkowych oraz dojazdów do zakładów opieki zdrowotnej na zabiegi medyczne i
rehabilitacyjne oraz usługi pielęgnacyjne niezbędne ze względu na wiek i stan zdrowia oraz w
przypadku zaistnienia zdarzeń losowych (np. powódź, pożar) mających wpływ na pogorszenie
się w istotny sposób sytuacji materialnej weterana.
W kwestii zapomóg należy wskazać, iż zdecydowano o wprowadzeniu tego rozwiązania
tylko w stosunku do weteranów-żołnierzy i weteranów poszkodowanych-żołnierzy, którymi
zgodnie z odniesieniem zawartym w art. 12 pkt 1 projektu ustawy, są również pracownicy, z
uwagi na to, że w działaniach poza granicami państwa z ramienia resortu obrony narodowej,
uczestniczyła oraz uczestniczy bardzo duża grupa pracowników, a pracownicy ci na podstawie
obowiązujących przepisów, w przeciwieństwie do emerytów/rencistów-żołnierzy oraz
emerytów/rencistów-funkcjonariuszy, nie mają możliwości ubiegania się o zapomogę w
przypadkach losowych, dlatego też proponuje się uregulowania dające im takie prawo.
W rozdziale 5 przewidziano, iż weterani poszkodowani-żołnierze będą mieli
pierwszeństwo w zatrudnieniu na stanowiskach w jednostkach organizacyjnych podległych i
nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej stosownie do posiadanych kwalifikacji i

14
sprawności psychofizycznej, a weterani poszkodowani-funkcjonariusze odpowiednio
w jednostkach organizacyjnych podległych i nadzorowanych przez ministra właściwego do
spraw wewnętrznych. Co oznacza, że weteran poszkodowany w sytuacji ogłoszenia naboru na
określone stanowisko, przy posiadaniu takich samych kwalifikacji, jak inny kandydat, nie
posiadający jednak statusu weterana poszkodowanego będzie miał prawo do zatrudnienia przed
tym kandydatem. Przepisy te nie kolidują z art. 119 ust. 1c ustawy z dnia 11 września 2003 r.
o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, ponieważ przepisy tej ustawy dotyczą tylko
żołnierzy zawodowych, a weteranem poszkodowanym zgodnie z projektem ustawy może być
również żołnierz niezawodowy oraz pracownik cywilny. W przypadku zbiegu uprawnienia
w odniesieniu do żołnierza zawodowego będzie mu przysługiwało prawo wyboru z jakiego
tytułu z tego uprawnienia skorzysta.
W rozdziale tym proponuje się również zwiększenie uprawnień dla weteranów oraz
weteranów poszkodowanych pozostających w stosunku pracy, których okres udziału
w działaniach poza granicami państwa będzie uprawniał do zwiększenia urlopu
wypoczynkowego o 5 dni w roku kalendarzowym, pod warunkiem że osoba ta nie korzysta już
ze zwiększenia w tym zakresie z innego tytułu.
Rozdział 6 dotyczy dodatku weterana. Uprawnienie do dodatku nabywać będą weterani
poszkodowani pobierający emeryturę lub rentę. Podstawą do jego obliczenia będzie kwota
700 zł. Proponuje się, wzorem innych państw (np. Wielkiej Brytanii), aby wysokość dodatku
z uwagi na różny rozmiar doznanych obrażeń oraz chorób i związanych z tym ograniczeń oraz
konieczności ponoszenia dodatkowych wydatków, uzależniona była od procentowego stopnia
uszczerbku na zdrowiu. Za dolną granicę, od której prawo to będzie przysługiwało, przyjęto
10 % uszczerbku na zdrowiu, z tytułu którego przyznano świadczenia odszkodowawcze. Za
przyjęciem 10 % progu przemawia fakt, że odzwierciedla on długotrwały bądź całkowity
uszczerbek na zdrowiu powodujący odczuwalny dyskomfort nie tylko fizyczny, ale również
psychiczny. Związanie wysokości dodatku od przyznania świadczeń odszkodowawczych
podyktowane zostało względami praktycznymi. Dlatego też decyzja o przyznaniu tego dodatku
i jego wysokości wydawana będzie m.in. w oparciu o decyzję o przyznaniu statusu weterana
poszkodowanego oraz wydaną na jej podstawie legitymację, w której będzie wskazana
procentowa wysokość uszczerbku na zdrowiu. Powyższy sposób postępowania wykluczy
tworzenie dodatkowych dokumentów i generowanie nieuzasadnionych kosztów związanych
z ponowną oceną uszczerbku poniesionego przez weterana posiadającego prawomocne
orzeczenie.
W postanowieniach końcowych zaproponowano zmiany w przepisach ustawy z dnia
26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307,

15
z późn. zm.), tak aby świadczenia otrzymywane przez weteranów zostały zwolnione
z opodatkowania. Dotyczyć to będzie wartości umundurowania otrzymanego przez weterana
poszkodowanego, wartości pomocy finansowej na naukę oraz dodatku weterana. Dodatkowo
zaproponowano zmianę w art. 24 pkt 1a ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji
Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego
Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży
Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67, z późn. zm.).
Zmiana ta ma na celu dostosowanie zakresu podmiotowego uprawnionych do świadczeń na
podstawie tego przepisu do zakresu podmiotowego projektowanej ustawy, w szczególności
objęcie tym przepisem małżonków funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej poległych lub
zaginionych w czasie pełnienia służby poza granicami państwa w grupie ratowniczej PSP.
Dodano również w art. 24 pkt 7, który ma na celu zrównanie uprawnień rodzin
funkcjonariuszy służb mundurowych z uprawnieniami rodzin żołnierzy zawodowych. Obecnie
rentę rodzinną w przypadkach, o których mowa w art. 24 pkt 1a, wymierza się od renty
inwalidzkiej I grupy, jaka przysługiwałaby funkcjonariuszowi w dniu śmierci lub zaginięcia.
Treść przepisu art. 24 pkt 7 spowoduje, iż renta rodzinna będzie przysługiwała w wysokości
uposażenia należnego funkcjonariuszowi na ostatnio zajmowanym stanowisku. Zakład
Emerytalno-Rentowy MSWiA wypłaca obecnie jedną rentę rodzinną ustaloną na podstawie
art. 24 pkt 1a, która po wejściu w życie art. 24 pkt 7 będzie podlegała przeliczeniu i ulegnie
zwiększeniu o około 800 zł brutto. Powyższa zmiana powodować więc będzie skutki finansowe
od dnia wejścia w życie projektowanej ustawy, a więc już w 2011 r. w wysokości około
9 600,00 zł (w skali roku).
W art. 37 przewiduje się zmiany w art. 139 ust. 1 oraz art. 141 ust. 3 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, polegające
na wprowadzeniu mechanizmu potrącania kwoty nienależnie pobranego dodatku ze
świadczenia emerytalnego oraz wskazaniu kwoty wolnej od potrąceń przez odwołanie do
art. 141 ust. 1 pkt 2, który po dodaniu w art. 139 ust. 1 pkt 6a będzie mieścił się w kwocie 60 %
najniższej emerytury lub renty.
W art. 38 wprowadza się również omówione już w kontekście rozdziału 3 zmiany do
art. 5, art. 24b, art. 42, art. 44, art. 47, art. 47b, art. 57, art. 97, art. 102, art.103, art. 107 oraz
art. 188 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Stosownie do postanowień art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt
ustawy został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronach internetowych

16
Ministerstwa Obrony Narodowej. aden podmiot nie zgłosił, w trybie wyżej wymienionej
ustawy, zainteresowania udziałem w pracach nad przedmiotowym projektem.
Projektowana regulacja nie jest objęta prawem Unii Europejskiej.


17