Rządowy projekt ustawy o weteranach działań poza granicami państwa

choroby nabytej podczas wykonywania zadania lub obowiązków służbowych poza granicami
państwa, z tytułu których przyznano jej świadczenia odszkodowawcze. Dotyczy to w
szczególności sytuacji w których osoba została poszkodowana w wyniku np. wybuchu miny
pułapki lub zachorowała na chorobę występującą tylko w rejonie działania misji, czy
kontyngentu ( np. choroby tropikalne). Nie przewiduje się możliwości nadania statusu weterana
poszkodowanego osobie ewakuowanej do kraju z innych powodów medycznych nie
związanych z wypadkiem lub chorobą nabytą w rejonie działania poza granicami państwa.
Art. 4 stanowi słowniczek ustawowy, w którym konieczne było wyjaśnienie pojęć
zastosowanych na potrzeby regulacji, tak aby spełniała ona wymogi czytelności i przejrzystości
oraz pozwoliła zastosować w miarę jednolitą terminologię do żołnierzy oraz służb resortu
spraw wewnętrznych i administracji, których specyfika jest niezwykle różnorodna.

W definicjach zawarto m.in. określenie warunków, jakie winna spełniać misja.
Proponuje się, zatem aby wszystkie misje wskazane w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami
państwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1117, z późn. zm.) uprawniały do uzyskania statusu weterana.
Zasady w tej ustawie opisane obowiązują jednak dopiero od 1998 r., a udział żołnierzy i
pracowników wojska w operacjach pokojowych datuje się od 1953 r., kiedy to rozpoczęła się
pod auspicjami ONZ misja w Korei. W związku z powyższym za misje równorzędne uznaje
się działania podejmowane przez ONZ, NATO, OBWE oraz UE, w szczególności mające na
celu utrzymanie lub przywrócenie pokoju, bądź akcje zapobiegania aktom terroryzmu lub ich
skutkom.
Przyznanie statusu weterana będzie odbywało się na wniosek osoby zainteresowanej w
drodze decyzji administracyjnej wydawanej odpowiednio przez Ministra Obrony Narodowej i
ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
Art. 6 i art. 11 regulują sytuację kiedy status weterana lub weterana poszkodowanego
nie będzie przysługiwał – w przypadku skazania prawomocnym wyrokiem sądu za
przestępstwo popełnione umyślnie lub przestępstwo skarbowe popełnione umyślnie w związku
z wykonywaniem zadań lub obowiązków służbowych w czasie udziału w działaniach poza
granicami państwa oraz przestępstwo przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej. Odnoszą się
również do kwestii pozbawienia przyznanego statusu w ww. przypadkach oraz obowiązku
zwrotu legitymacji. Nakładają także na sąd obowiązek powiadomienia odpowiednio Ministra
Obrony Narodowej i ministra właściwego do spraw wewnętrznych o skazaniu weterana albo
weterana poszkodowanego prawomocnym wyrokiem. Ograniczenie to zostało wprowadzone w
celu wyłączenia z potencjalnego grona osób posiadających status weterana, tych którzy przez

8
swoje zawinione zachowanie mogli wpłynąć na negatywny obraz udziału Polaków w
działaniach poza granicami państwa.
Następnie określono dokumenty jakie osoba ubiegająca się o przyznanie statusu będzie
musiała dołączyć do wniosku, tj.: zaświadczenie wydane przez odpowiedni dla żołnierza i
funkcjonariusza organ, zawierające imię i nazwisko, numer PESEL, nazwę i rodzaj działania
poza granicami państwa, w którym uczestniczyła osoba ubiegająca się o przyznanie statusu
weterana, okres uczestnictwa w działaniu poza granicami państwa, zajmowane stanowisko
służbowe lub pełnioną funkcję, a także zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego. W
odniesieniu do weterana poszkodowanego poza dokumentami wskazanymi dla weterana
wymagane są dodatkowo – protokół powypadkowy lub w przypadku choroby orzeczenie
właściwej komisji lekarskiej o związku choroby z udziałem w działaniach poza granicami
państwa oraz decyzja o przyznaniu świadczeń odszkodowawczych albo prawomocny wyrok
sądu zasądzający odszkodowanie.
Dodatkowo projekt przewiduje upoważnienie dla Ministra Obrony Narodowej oraz ministra
właściwego do spraw wewnętrznych do określenia wzoru zaświadczenia potrzebnego do
wydania decyzji.
Dokumentem potwierdzającym przyznanie statusu będzie legitymacja weterana lub
weterana poszkodowanego, z odpowiednią adnotacją o przysługujących uprawnieniach.
W rozdziale 2 zawarto kwestie związane z szeroko pojętym uhonorowaniem weteranów.
Ustanawia się Dzień Weterana Działań poza Granicami Państwa. Proponuje się, aby
dniem tym był dzień 29 maja wskazany przez organizacje zrzeszające uczestników misji, który
stosownie do uchwały Organizacji Narodów Zjednoczonych jest jednocześnie
Międzynarodowym Dniem Uczestników Misji Pokojowych.
W związku z postulatem osób reprezentujących środowisko poszkodowanych
uczestników misji zakłada się wprowadzenie Wojskowej Odznaki Honorowej nadawanej za
rany i kontuzje odniesione podczas działań bojowych lub operacyjnych prowadzonych w czasie
użycia Sił Zbrojnych na podstawie art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach
użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa lub w
trakcie udziału w działaniach podejmowanych przez organizacje międzynarodowe, takie jak
Organizacja Narodów Zjednoczonych, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie
(OBWE), Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) oraz Unia Europejska (UE).
Odznaka ta nawiązywałaby do przedwojennych tradycji historycznych i pozwalała na
uhonorowanie osób, które podczas wykonywania obowiązków w celu utrzymania pokoju na
świecie doznały uszczerbku na zdrowiu.

9
Powyższa odznaka może być przyznana przez Ministra Obrony Narodowej nie tylko
poszkodowanym uczestnikom misji, ale wszystkim weteranom poszkodowanym.
Dodatkowo wskazuje się na możliwość przyznania przez Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji weteranowi-funkcjonariuszowi albo weteranowi
poszkodowanemu za zasługi dokonane podczas działań poza granicami państwa Odznaki
Honorowej „Za zasługi w działaniach poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej”.
Weteranom-rezerwistom przyznaje się prawo do noszenia umundurowania oraz odznak
i oznak wojskowych na zasadach określonych w przepisach ustawy o służbie wojskowej
żołnierzy zawodowych oraz ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej
Polskiej.
Dodatkowo, weterani poszkodowani, którzy zostali zwolnieni ze służby wojskowej, a
którym w trakcie jej pełnienia nie przysługiwały należności umundurowania wyjściowego będą
mieli prawo do jednorazowego bezpłatnego jego otrzymania. Uprawnienie to dotyczyć będzie
przede wszystkim żołnierzy nadterminowej zasadniczej służby wojskowej.
Projekt ustawy przewiduje również prawo do zwrotu kosztów przejazdu, z
uwzględnieniem przysługujących ulg w tym zakresie, i zakwaterowania w przypadku udziału
weterana poszkodowanego w uroczystościach organizowanych przez Ministra Obrony
Narodowej lub dowódców jednostek wojskowych, a także ministra właściwego do spraw
wewnętrznych. Zwrot kosztów w danym roku kalendarzowym nie może być wyższy niż 700 zł.
Zmarłemu weteranowi poszkodowanemu-żołnierzowi będzie przysługiwało prawo do
wojskowej asysty honorowej podczas pogrzebu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ze
względów organizacyjnych oraz biorąc pod uwagę indywidualne potrzeby i odczucia asystę
przydziela się na wniosek członka rodziny weterana, a w przypadku osób samotnych na
wniosek organizacji pozarządowej reprezentującej środowisko weteranów. W przypadku
weterana poszkodowanego-funkcjonariusza będzie to asysta policyjna.
Rozdział 3 dotyczy szczególnych uprawnień świadczeń opieki zdrowotnej, jakie
przysługują weteranom poszkodowanym w zakresie leczenia urazów i chorób nabytych
podczas wykonywania zadań poza granicami państwa. wiadczenia te będą określone w
ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.) i mają dotyczyć
wszystkich osób, które:
1) od początku udziału Polski w misjach międzynarodowych (tzn. od 1953 r.)
doznały uszczerbku na zdrowiu bądź zachorowały podczas pobytu na misji i z tego
tytułu przyznano im świadczenia odszkodowawcze;

10
2) zostały skierowane do działań poza granicami państwa w ramach kontyngentu
policji, kontyngentu straży granicznej, zadań ochronnych BOR oraz grupy
ratowniczej PSP.
W ramach tych uprawnień weterani poszkodowani będą mogli w zakresie leczenia
urazów i chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa korzystać:
1) poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych w szpitalach i ze świadczeń specjalistycznych w ambulatoryjnej opiece
zdrowotnej;
2) bezpłatnie ze świadczeń opieki zdrowotnej niezakwalifikowanych jako świadczenia
gwarantowane zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych oraz innych świadczeń odpłatnych i rehabilitacji;
3) bezpłatnie z leków umieszczonych w wykazach leków podstawowych
i uzupełniających oraz leków recepturowych;
4) bezpłatnie z wyrobów medycznych będących przedmiotami ortopedycznymi
i środków pomocniczych;
5) bez skierowania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze
środków publicznych.
Konsekwencją proponowanych zapisów jest konieczność dokonania zmian w ustawie z
dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych finansowany ze środków publicznych.
Zwiększony zakres świadczeń zdrowotnych poza gwarantowane wymaga pokrycia ich kosztów
z budżetu państwa z części, której dysponentami są MON i MSWiA. Udzielane weteranom
poszkodowanym świadczenia opieki zdrowotnej wymagają także rozliczeń w ramach planu
finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia oraz sprawozdawczości pomiędzy MON,
MSWiA i NFZ. Projektowana realizacja świadczeń zdrowotnych implikuje potrzebę
koordynowania i nadzoru przez właściwe komórki Narodowego Funduszu Zdrowia oraz
resorty MON i MSWiA.
Wejście w życie ustawy o weteranach działań poza granicami państwa, łącznie ze
zmianami w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych finansowany ze
środków publicznych, wprowadzi rozwiązanie systemowe dla poszkodowanych w czasie
leczenia urazów i chorób nabytych w trakcie działań poza granicami państwa.
Stosownie do postulatu Konwentu Dziekanów Korpusu Oficerów Zawodowych Wojska
Polskiego proponuje się, aby cały proces leczenia weterana poszkodowanego w zakresie
urazów i chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa był
monitorowany przez jeden wskazany przez Ministra Obrony Narodowej organ, któremu

11
podlegają placówki „wojskowej służby zdrowia” i który byłby uprawniony do otrzymywania
z Narodowego Funduszu Zdrowia informacji na temat realizacji, przez ten Fundusz,
indywidualnego prawa do świadczeń opieki zdrowotnej określonych w zmienianych przepisach
ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Podobne uregulowania będą dotyczyły monitorowania realizacji świadczeń
zdrowotnych przysługujących funkcjonariuszom służb podległych Ministrowi Spraw
Wewnętrznych i Administracji.
W celu szczegółowego określenia sposobu i trybu postępowania w przedmiotowym
zakresie upoważnia się Ministra Obrony Narodowej i ministra właściwego do spraw
wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, do wydania
rozporządzenia.
W art. 22 przewiduje się prawo do bezpłatnej pomocy psychologicznej świadczonej
przez wojskowe pracownie psychologiczne i psychologów jednostek wojskowych
– w odniesieniu do żołnierzy. Natomiast w odniesieniu do funkcjonariuszy pomoc ta
realizowana byłaby w oparciu o zakłady opieki zdrowotnej, dla których organem
założycielskim jest Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Celem tej pomocy byłaby
prewencja przed ewentualnym wystąpieniem odroczonych efektów stresu będących
konsekwencją traumatycznych zdarzeń występujących na misji. Z pomocy tej mógłby
korzystać nie tylko weteran, ale również najbliżsi członkowie jego rodziny.
Art. 23 przewiduje prawo do umieszczenia w Domu Weterana funkcjonującego
w
ramach szpitala, jako zakład opiekuńczo-leczniczy, i częściowo odpłatnego w nim
przebywania. Pobyt w Domu Weterana w odniesieniu do weteranów-żołnierzy i weteranów
poszkodowanych-żołnierzy może być dofinansowany z budżetu państwa w części pozostającej
w dyspozycji Ministra Obrony Narodowej, natomiast weteranowi-funkcjonariuszowi
i weteranowi poszkodowanemu funkcjonariuszowi będzie mogła być udzielona zapomoga ze
środków budżetu państwa w części pozostającej w dyspozycji ministra właściwego do spraw
wewnętrznych. Sposób finansowania pobytu weterana wynika z przepisów ustawy z dnia
30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z późn.
zm.), które nie pozwalają ministrowi do spraw wewnętrznych na bezpośrednie pokrywanie z
budżetu pobytu weteranów i weteranów poszkodowanych-funkcjonariuszy w placówce
utworzonej przez Ministra Obrony Narodowej. Szczegółowe warunki korzystania z tego Domu
oraz sposób dofinansowania pobytu określi Minister Obrony Narodowej oraz minister
właściwym do spraw wewnętrznych, w drodze rozporządzenia. Placówka ta będzie
odpowiedzią na potrzeby żołnierzy i funkcjonariuszy poszkodowanych w działaniach poza

12