Poselski projekt ustawy o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe

charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym konsumentom). Z drugiej
strony, beneficjentami tej pomocy mogą być kasy, bowiem premia dopisywana jest
corocznie do stanu oszczędności na imiennym rachunku docelowego oszczędzania
w dniu otrzymania środków budżetowych na ten cel (art. 14 ust. 1 i 4 projektu
ustawy), a zatem kasy mogą korzystać z dodatkowych dochodów od depozytów.
We wskazanych wyżej przypadkach, ocena zgodności przewidzianej w
projekcie ustawy pomocy wymaga jednak dokonania również oceny ekonomicznej
w zakresie m.in. wpływu na wymianę handlową między państwami członkowskimi
oraz ewentualnego zakłócenia konkurencji. Ocena taka wykracza poza ramy opinii
prawnej i powinna zostać dokonana przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów w trybie ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w
sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. 2007 Nr 59, poz. 404 ze zm.).
Opinia Prezesa UOKiK zawierać będzie m.in. stanowisko w sprawie zgodności
pomocy publicznej ze wspólnym rynkiem oraz stanowisko w sprawie obowiązku
notyfikacji projektu Komisji Europejskiej (art. 12 ust. 4 ww. ustawy).
Zgodnie z art. 16a ustawy, o opinię i przekazanie do Komisji projektu w celu
dokonania jego notyfikacji występuje organ właściwy na podstawie regulaminu
Sejmu. Należy uznać, że zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 10a Regulaminu Sejmu
organem tym jest Marszałek Sejmu. Wniosek jest kierowany do Prezesa UOKiK.

3. Kolejnym zagadnieniem związanym z oceną zgodności projektu z prawem
UE jest kwestia obowiązku zasięgnięcia opinii Europejskiego Banku Centralnego.
Artykuł 127 ust. 4 tiret drugie Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
przewiduje, że Europejski Bank Centralny jest konsultowany przez władze krajowe
w sprawie każdego projektu regulacji w dziedzinach podlegających jego
kompetencji, lecz w granicach i na warunkach określonych przez Radę. Przepis ten
został powtórzony w art. 127 pkt a tiret drugie Protokołu. Warunki zostały
określone w decyzji 98/415/WE. Zgodnie z art. 1 tej decyzji, władze państw
członkowskich zasięgają opinii EBC w sprawie każdego projektu przepisu
prawnego w dziedzinach podlegających jego kompetencji, zgodnie z Traktatem,
odnośnie do m.in. zasad mających zastosowanie do instytucji finansowych, w
zakresie, w jakim wywierają istotny wpływ na stabilność instytucji finansowych i
rynków. Podnoszone są również argumenty przemawiające za brakiem kompetencji
EBC do wyrażania opinii w kwestii projektów regulacji krajowych w dziedzinie
objętej projektem ustawy w stosunku do państw, które nie przyjęły waluty euroJednakże wobec braku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości w tej kwestii
jednoznaczne rozstrzygniecie tego zagadnienia nie jest możliwe. Ponieważ projekt
dotyczy m.in. lokowania wolnych środków kas na rachunkach lokat terminowych
w bankach, a także rezygnacji z rezerwy obowiązkowej w NBP, co może mieć
wpływ na stabilność tej instytucji finansowej, wydaje się, że podlega on notyfikacji
EBC. Ocena, czy proponowane przepisy mają wpływ „istotny” na stabilność
instytucji ponownie wykracza poza ramy opinii prawnej. Zgodnie z art. 5 decyzji

1 Patrz np. opinia BAS – WAEM – 2324/08

4
98/415/WE państwo członkowskie ma zapewnić, że EBC będzie proszony o
konsultacje na właściwym etapie umożliwiającym władzy rozpoczynającej
opracowywanie projektu przepisu prawnego rozważenie opinii EBC przed
podjęciem merytorycznych decyzji oraz że opinia otrzymana z EBC zostanie
przekazana do wiadomości władzy przyjmującej akt prawny. Zasięgnięcie opinii
EBC musi zatem nastąpić w takim terminie, który pozwoli na rozpatrzenie ew.
uwag przed zakończeniem prac legislacyjnych.

IV. Konkluzja
Projekt ustawy o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez
państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe zawiera przepisy dotyczące pomocy
publicznej. Zgodnie z art. 12 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o
postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, wymagane jest
uzyskanie opinii Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów co do
zgodności proponowanego programu ze wspólnym rynkiem. Do Prezesa UOKiK
należy ocena, czy projekt podlega notyfikacji Komisji Europejskiej.
Zgodnie z art. 16a ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy
publicznej Marszałek Sejmu powinien wystąpić do Prezesa UOKiK z wnioskiem o
wydanie opinii o projekcie programu pomocowego.
Projekt podlega również notyfikacji Europejskiemu Bankowi Centralnemu.
W pozostałym zakresie projekt jest nie jest sprzeczny z prawem Unii
Europejskiej.



Dyrektor Biura Analiz Sejmowych



Michał Królikowski



5
Warszawa, 9 września 2010 r.

BAS-WAPEiM-1539/10



Pan
Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna dotycząca możliwości uznania poselskiego projektu ustawy
o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo
oszczędzania na cele mieszkaniowe za projekt ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej w rozumieniu art. 95 a ust. 1 Regulaminu Sejmu
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Wiesław Andrzej Szczepański)


Analizowany projekt ustawy ma na celu określenie zasad tworzenia
i funkcjonowania kas oszczędnościowo-budowlanych (dalej jako „kasa”),
oszczędzania w tych kasach przez osoby fizyczne na cele mieszkaniowe oraz
udzielania kredytów mieszkaniowych (art. 1 projektu).
Kasy zgodnie z projektem mają być bankami w rozumieniu ustawy z dnia 29
sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2002 r. Nr 72 poz. 665 ze zm.; dalej
jako „Prawo bankowe”). Działalność kas jest jednak ograniczona do przyjmowania
na imienne rachunki docelowego oszczędzania wkładów oszczędnościowych od osób
fizycznych i udzielania im kredytów na cele mieszkaniowe. Projekt ustawy określa
również zasady wspierania przez państwo docelowego oszczędzania na cele
mieszkaniowe, poprzez udzielanie premii mieszkaniowej osobom oszczędzającym w
kasie.
Projekt ustawy stanowi, że kasy są bankami tworzonymi i działającymi w
formie spółek akcyjnych, do których w zakresie nieuregulowanym w ustawie
zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe.
Różnice, które przewidziano w projekcie, między działalnością kas a pozostałych
banków nie są sprzeczne z prawem Unii Europejskiej, w szczególności z
postanowieniami dyrektywy 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14
czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje
kredytowe (Dz. Urz. UE L 177 z 30.6.2006 r., str. 1).
Projekt ustawy o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez
państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe zawiera przepisy dotyczące pomocy
publicznej, wymagające oceny zgodności z art. 107 i 108 TfUE. Zgodnie z art. 16a
ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej Marszałek

2
Sejmu powinien wystąpić do Prezesa UOKiK z wnioskiem o wydanie opinii o
projekcie programu pomocowego.
Projekt ustawy podlega notyfikacji Europejskiemu Bankowi Centralnemu.

Projekt ustawy nie jest projektem ustawy wykonującej prawo UE w
rozumieniu art. 95 a ust. 1 Regulaminu Sejmu.




Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski