Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy
Projekt dotyczy regulacji urlopu ojcowskiego
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 3478
- Data wpłynięcia: 2010-10-14
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy - Kodeks pracy
- data uchwalenia: 2010-11-25
- adres publikacyjny: Dz.U. Nr 249, poz. 1655
3478
5) Proponuje się, aby pracownik – ojciec wychowujący dziecko miał możliwość
skorzystania z urlopu ojcowskiego w 2011 r. w wymiarze 1 tygodnia, a dopiero od
1 stycznia 2012 r. – w wymiarze 2 tygodni. Jest to zgodne z koncepcją przyjętą
w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 237, poz. 1654), która wprowadziła instytucję
urlopu ojcowskiego do Kodeksu pracy.
6) Z uwagi na podwyższenie wymiaru urlopu ojcowskiego od 2012 r. proponuje się,
aby pracownik korzystający z urlopu ojcowskiego w dniu 1 stycznia 2012 r. miał
prawo do części urlopu ojcowskiego stanowiącej różnicę pomiędzy wymiarem
podwyższonym a dotychczasowym. Skorzystanie z części urlopu ojcowskiego
będzie możliwe na wniosek pracownika składany w terminie nie krótszym niż 3 dni
przed rozpoczęciem korzystania z takiej części urlopu.
7) Proponuje się, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2011 r. Jest to zasadne
przede wszystkim z tego względu, iż projektowane zmiany pociągają za sobą
zwiększone wydatki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, natomiast nie zostały one
ujęte w planie zawartym w ustawie budżetowej na 2010 r. Jednocześnie taka data
wejścia w życie umożliwi sprawną realizację postulatu Rzecznika Praw Dziecka
i Rzecznika Praw Obywatelskich.
3
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Podmioty, na które oddziałuje projekt aktu prawnego
Projektowana ustawa oddziałuje na:
–
pracowników – ojców wychowujących dzieci przysposobione, objętych
przepisami o urlopie ojcowskim,
–
pracodawców zatrudniających w/w pracowników.
2. Konsultacje społeczne
Projektowana ustawa została przekazana do zaopiniowania następującym partnerom
społecznym: Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, Ogólnopolskiemu
Porozumieniu Związków Zawodowych, Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność 80”,
Forum Związków Zawodowych, Związkowi Rzemiosła Polskiego, Konfederacji
Pracodawców Polskich (Pracodawcom RP), Polskiej Konfederacji Pracodawców
Prywatnych „Lewiatan” oraz Związkowi Pracodawców Business Centre Club.
Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” oraz Forum Związków Zawodowych
pozytywnie zaopiniowały projekt, natomiast Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność
80” oraz Związek Rzemiosła Polskiego nie wniosły uwag do projektu.
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Konfederacja Pracodawców
Polskich (Pracodawcy RP), Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych
„Lewiatan” oraz Związek Pracodawców Business Centre Club – nie zajęły
stanowiska w wyznaczonym terminie.
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego
Według danych statystycznych w 2008 r. sądy opiekuńcze zakończyły
postępowanie 3,4 tys. spraw o przysposobienie (wg „Dużego rocznika
statystycznego” GUS 2009). Według danych ZUS przeciętna wysokość zasiłku
macierzyńskiego w czerwcu 2010 r. kształtowała się na poziomie ok. 69 zł dziennie.
Przyjmując, że wynagrodzenia mężczyzn, od których naliczana jest wysokość
zasiłku, są o 20 % – 25 % wyższe niż wynagrodzenia kobiet, przeciętna dzienna
wysokość zasiłku dla ojca kształtowałaby się na poziomie ok. 85 zł. Zakładając, że
liczba przysposobień dzieci kształtowałaby się na poziomie 3,4 tys. rocznie oraz że
4
wszyscy ojcowie wykorzystaliby uprawnienie do urlopu ojcowskiego, oznaczałoby
to wzrost wydatków o ok. 2 mln zł w 2011 r. oraz o ok. 4 mln zł w 2012 r.
Należy jednak zauważyć, że koszty te dotyczą sytuacji, w której wszyscy ojcowie
adopcyjni skorzystaliby z uprawnienia, co jednak w świetle dostępnych danych
wydaje się mało prawdopodobne. Według danych ZUS dotychczasowe
wykorzystanie urlopów ojcowskich jest bardzo niskie, aczkolwiek trudne do
oszacowania i przewidzenia w latach następnych. Należy przyjąć, iż jedynie 10 %
do 25 % ojców wykorzysta to uprawnienie, co oznacza odpowiednio niższe wydatki
z tytułu urlopów ojcowskich. W lutym 2010 r. z zasiłku macierzyńskiego z tytułu
urlopu ojcowskiego skorzystała niewielka liczba ojców (według danych ZUS ze
172,9 tys. osób pobierających zasiłek macierzyński tylko 648 ojców skorzystało
z tego zasiłku z tytułu urlopu ojcowskiego), można zatem oczekiwać, że na urlop
ojcowski będzie przechodziło ok. 12 ojców adopcyjnych rocznie.
Zwiększone wydatki związane z wprowadzeniem proponowanych zmian będą
finansowane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Należy podkreślić, że
projektowana zmiana, pomimo deficytu w budżecie państwa, jest działaniem
niezbędnym, gdyż znosi nierówność konstytucyjną w przypadku ojców adopcyjnych
w stosunku do ojców biologicznych.
4. Wpływ regulacji na rynek pracy
Projektowana ustawa nie będzie miała istotnego wpływu na rynek pracy.
5. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość
Projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na konkurencyjność gospodarki
i przedsiębiorczość.
6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny
Projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na sytuację i rozwój regionalny.
7. Zgodność z prawem Unii Europejskiej
Projektowana ustawa jest zgodna z regulacjami prawa Unii Europejskiej.
Projektowana ustawa nie wymaga notyfikacji Komisji Europejskiej.
5
8. Działalność lobbingowa
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337) projekt
ustawy został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej. aden podmiot nie
zgłosił zainteresowania pracami nad tym projektem.
10/06rch
6
skorzystania z urlopu ojcowskiego w 2011 r. w wymiarze 1 tygodnia, a dopiero od
1 stycznia 2012 r. – w wymiarze 2 tygodni. Jest to zgodne z koncepcją przyjętą
w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 237, poz. 1654), która wprowadziła instytucję
urlopu ojcowskiego do Kodeksu pracy.
6) Z uwagi na podwyższenie wymiaru urlopu ojcowskiego od 2012 r. proponuje się,
aby pracownik korzystający z urlopu ojcowskiego w dniu 1 stycznia 2012 r. miał
prawo do części urlopu ojcowskiego stanowiącej różnicę pomiędzy wymiarem
podwyższonym a dotychczasowym. Skorzystanie z części urlopu ojcowskiego
będzie możliwe na wniosek pracownika składany w terminie nie krótszym niż 3 dni
przed rozpoczęciem korzystania z takiej części urlopu.
7) Proponuje się, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2011 r. Jest to zasadne
przede wszystkim z tego względu, iż projektowane zmiany pociągają za sobą
zwiększone wydatki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, natomiast nie zostały one
ujęte w planie zawartym w ustawie budżetowej na 2010 r. Jednocześnie taka data
wejścia w życie umożliwi sprawną realizację postulatu Rzecznika Praw Dziecka
i Rzecznika Praw Obywatelskich.
3
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Podmioty, na które oddziałuje projekt aktu prawnego
Projektowana ustawa oddziałuje na:
–
pracowników – ojców wychowujących dzieci przysposobione, objętych
przepisami o urlopie ojcowskim,
–
pracodawców zatrudniających w/w pracowników.
2. Konsultacje społeczne
Projektowana ustawa została przekazana do zaopiniowania następującym partnerom
społecznym: Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, Ogólnopolskiemu
Porozumieniu Związków Zawodowych, Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność 80”,
Forum Związków Zawodowych, Związkowi Rzemiosła Polskiego, Konfederacji
Pracodawców Polskich (Pracodawcom RP), Polskiej Konfederacji Pracodawców
Prywatnych „Lewiatan” oraz Związkowi Pracodawców Business Centre Club.
Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” oraz Forum Związków Zawodowych
pozytywnie zaopiniowały projekt, natomiast Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność
80” oraz Związek Rzemiosła Polskiego nie wniosły uwag do projektu.
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Konfederacja Pracodawców
Polskich (Pracodawcy RP), Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych
„Lewiatan” oraz Związek Pracodawców Business Centre Club – nie zajęły
stanowiska w wyznaczonym terminie.
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego
Według danych statystycznych w 2008 r. sądy opiekuńcze zakończyły
postępowanie 3,4 tys. spraw o przysposobienie (wg „Dużego rocznika
statystycznego” GUS 2009). Według danych ZUS przeciętna wysokość zasiłku
macierzyńskiego w czerwcu 2010 r. kształtowała się na poziomie ok. 69 zł dziennie.
Przyjmując, że wynagrodzenia mężczyzn, od których naliczana jest wysokość
zasiłku, są o 20 % – 25 % wyższe niż wynagrodzenia kobiet, przeciętna dzienna
wysokość zasiłku dla ojca kształtowałaby się na poziomie ok. 85 zł. Zakładając, że
liczba przysposobień dzieci kształtowałaby się na poziomie 3,4 tys. rocznie oraz że
4
wszyscy ojcowie wykorzystaliby uprawnienie do urlopu ojcowskiego, oznaczałoby
to wzrost wydatków o ok. 2 mln zł w 2011 r. oraz o ok. 4 mln zł w 2012 r.
Należy jednak zauważyć, że koszty te dotyczą sytuacji, w której wszyscy ojcowie
adopcyjni skorzystaliby z uprawnienia, co jednak w świetle dostępnych danych
wydaje się mało prawdopodobne. Według danych ZUS dotychczasowe
wykorzystanie urlopów ojcowskich jest bardzo niskie, aczkolwiek trudne do
oszacowania i przewidzenia w latach następnych. Należy przyjąć, iż jedynie 10 %
do 25 % ojców wykorzysta to uprawnienie, co oznacza odpowiednio niższe wydatki
z tytułu urlopów ojcowskich. W lutym 2010 r. z zasiłku macierzyńskiego z tytułu
urlopu ojcowskiego skorzystała niewielka liczba ojców (według danych ZUS ze
172,9 tys. osób pobierających zasiłek macierzyński tylko 648 ojców skorzystało
z tego zasiłku z tytułu urlopu ojcowskiego), można zatem oczekiwać, że na urlop
ojcowski będzie przechodziło ok. 12 ojców adopcyjnych rocznie.
Zwiększone wydatki związane z wprowadzeniem proponowanych zmian będą
finansowane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Należy podkreślić, że
projektowana zmiana, pomimo deficytu w budżecie państwa, jest działaniem
niezbędnym, gdyż znosi nierówność konstytucyjną w przypadku ojców adopcyjnych
w stosunku do ojców biologicznych.
4. Wpływ regulacji na rynek pracy
Projektowana ustawa nie będzie miała istotnego wpływu na rynek pracy.
5. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość
Projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na konkurencyjność gospodarki
i przedsiębiorczość.
6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny
Projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na sytuację i rozwój regionalny.
7. Zgodność z prawem Unii Europejskiej
Projektowana ustawa jest zgodna z regulacjami prawa Unii Europejskiej.
Projektowana ustawa nie wymaga notyfikacji Komisji Europejskiej.
5
8. Działalność lobbingowa
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337) projekt
ustawy został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej. aden podmiot nie
zgłosił zainteresowania pracami nad tym projektem.
10/06rch
6